bir yıl önce internetten alışverişten korkarken, şimdi 40 ülkeye ihracat yapıyor. nihan doğru iki çocuğuyla ilgilenmek için işten ayrıldığında yeniden bir iş yapmak isteyince internetten satışın yollarını araştırdı. önce kapalıçarşı’dan aldığı 10 takıyla başladı, kısa bir süre bir şirkette çalışsa da 5 ay sonra istifa etti. doğru şimdi istanbul’daki ofisinde ayda 500 takı satıyor.

doğru, bir internet sitesi açmadan sadece ebay’de misafir kontenjanından başladığı yolculukta brezilya’dan mauritus’a, adını daha önce duymadığı birçok ülkeleye ihracat yapıyor:

“ben internetten alışveriş yapmayan biriydim, kredi kartım kopyalanır diye bilgilerimi  paylaşmaktan korkuyordum. çalışmaya ara verdiğm dönemde, evde ne yapabilirim diye düşünürken, kardeşim bilgisayar mühendisi olduğu için internetten satış düşündük. kardeşime “sen işin teknik kısmına hallet” dedim. ben de satışa bakacaktım. “ne olabilir, ne olabilir?” derken kendimi kapalıçarşı’da buldum. normalde internette bulamayacağınız hiçbir şey yok, artık mesafelerin de önemi yok. türk motiflerini yansıtan birşeyler aradım. ‘kadınlar da takıdan hoşlanır’ deyip kapalıçarşı’ya girdim. sonra kardeşim de iş buldu, ben de beraber çıktığımız yolda tek başıma devam ettim.”

ürünleri seçiyor, yolluyor, fotoğrafları da kendi çekiyor

nihan doğru ürünlerini kendi seçiyor, ptt’ye gidip kendi yolluyor, ürünlerin fotoğraflarını kendi çekiyor. ancak artık işleri tek başına devam ettirmesi zor, yanına bir eleman almaya hazırlanıyor çünkü işler artmış: 

“biz doğru ürünleri bulduk. 10 ürünle başladık ama ürünler hemen bitti. sonra iş yavaş yavaş büyüdü. gümüş takı satıyorum. iki büyük toptancım var, biri otantik modelleri yapıyor, diğeri de küçük bir atölye. orası tamamen el emeği. her denediğim şeyi öğrenebilmek için zaman gerekti. bu işlerle hiç alakam yoktu ama insan öğreniyor.”

"kadınlar kesinlikle cesaretli olsun"

nihan doğru kendi hikayesinden ilham alarak çevresindeki 4-5 arkadaşının da interenetten satışa başladığını anlatıyor. doğru kendi hikayesinin ev kadınlarına örnek olabileceğini düşünüyor. doğru, internette satış yapanların banyo lifinden çocuklarına ördekli saç bantlarına kadar her alanda satış yaptıklarını anlatıyor. ona göre ihtiyaç olan tek şey, cesaret:

“kesinlikle cesaretli olsunlar. biraz araştırıp içlerine sineni bulduktan sonra  çok kolay, gerisi geliyor. ben hayatımda ptt’ye uğramazken şimdi ne gerekliyse öğrendim. bir cesaret etsinler yeter. kendi yaptıkları oyuncak bebekler, örgüler… şu anda etrafımdaki arkadaşlarım da beni görüp başlıyor. kimi ev kredisine destek oluyor, kimi masraflarını çıkarıyor. türkiye’de çok akıllı kadınlar var ev hanımı olan, internetten satışla gelir yaratabilirler.”

ödeme sistemlerinin küresel lideri pay pal da internetten satışı artırmak için türkiye genelinde bir kampanya başlattı. doğru da bu kampanyadan yararlanıp işlerini büyütenlerden biri. paypal “ben kazanıyorum, türkiye kazanıyor” ile yurtdışına internetten satış yapanlara ücret almadan destek oluyor, yol gösteriyor. paypal türkiye genel müdür yardımcısı ebru tapucu, mayıs 2014 itibarıylatürkiye’nin e-ihracatta cari fazla vermeye başladığını anlatıyor yani türkiye internetten ithal ettiğinden çok daha fazla satış yapıyor. tapucu, türkiye’nin coğrafi olarak sınır ötesi ticarette çok avantajlı konumda olduğunu anlatıyor:

“biz türkiye’deki önceliklerimiz ne olmalı diye düşündük ve gördük ki ithalat yönünde olan trend değişmeye başlamış ve biz internette daha çok ihraç eden bir ülke haline gelmişiz. buradaki potansiyeli görüp bu alanda destek vermek istedik. türkiye’de çok fazla kendine has ürün var.”

türkiye’den yurtdışına online ürün satışının günümüzde 250 - 300 milyon dolar seviyelerinde. tahminlere göre, bu rakamın önümüzdeki birkaç yıl içinde 2-3 milyar dolara çıkabilmesi mümkün. tapucu en fazla sorunun ürün seçimi, ürün tanıtımı ve gönderimi ile ilgili olduğunu söylüyor.

satış yapmak isteyenlere öneriler

ebru tapucu’nun satış yapmak isteyenlere önerileri şöyle:

“ilk etapta bir websitesi kurmak anlamlı olmayabilir. e-bay gibi e –pazarlarda satış yaparak kendinizi tanıtabilir ve onun sonrasında da büyüyebilirsiniz. biz insanlara bu aşamalarda ne yapmalılar onları anlatıyoruz. mesela her ülkenin belirli günleri vardır, onlar satış için önemli. kampanyamız çerçevesinde ülke pasaportları oluşturduk satış yapacak olanları doğru yönlkendirmek için.”

PayPal Türkiye Genel Müdür Yardımcısı EBru Tapucu'ya göre Türkiye'nin konumu e-ihracatta avantaj sağlıyor.

[[Fotoğraf: Kemal Soğukdere/AJT]]

"online alişveriş yüzde 200 büyür"

türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı (tepav) tarafından yapılan "türkiye’de e-ihracat: fırsatlar ve sorunlar" araştırmasına göre, e-ihracata konu olan ürünlerin katma değeri, elektronik ve otomotiv parçaları gibi geleneksel ihracat ürünlerine göre daha yüksek. türkiye ekonomisi e-ihracat sayesinde yüzde 38’lik bir oranla, dünya ortalamasının üzerinde büyüyebilir.

2013’te sınır ötesi online alışveriş hcmi 105  milyar dolardı, 2018’de bunun yüzde 200 artarak 307 milyar dolar olması bekleniyor. paypal’ın “modern baharat yolları: sınır ötesi alışverişin küresel etkisi” araştırması’na göre, dünya genelinde 90 milyon kişi yurtdışındaki düzenli olarak web sitelerinden alışveriş yapıyor. bu sayının üç yıl sonra 130 milyona çıkması bekleniyor.  

kaynak: al jazeera