ölüm cezası, türkiye'de, 2001 yılına kadar yasalarda yer alıyordu. önce, 2001 yılında "savaş tehdidi ve terör suçları dışındaki suçlar" için kaldırıldı. 3 ağustos 2002'de, "savaş ve çok yakın savaş tehdidi hallerinde işlenmiş suçlar haricinde" olmak kaydıyla yasalardan çıkarıldı. 7 mayıs 2004'de de, ölüm cezasıyla ilgili maddeler  anayasa'dan çıkarıldı. 14 temmuz 2004'te ise, türk ceza kanunu'ndan ilgili maddelerin çıkarılmasıyla  türk hukuk sisteminden tamamen temizlendi.

idam cezası, 15 temmuz darbe girişiminin ardından bir kez daha gündeme geldi.

son olarak, mhp lideri devlet bahçeli partisinin grup toplantısında idam cezası için, "akp hazırsa biz de varız" dedi. bahçeli'den sonra başbakan yıldırım da  "mutabakat olursa sınırlandırılmış bir düzenleme yapılabilir" açıklaması yaptı.

sınırlandırılmış düzenlemeden kastedilen ne ?

getirilecek bir idam cezası, hukukun temel ilkelerinden olan, 'kanunlar geriye dönük uygulanamaz' ilkesi göz önünde tutulduğunda fethullah gülen ve darbeciler için geçerliliğini yitiriyor.

nitekim, başbakan yıldırım grup toplantısında bu durumu şu sözlerle anlattı:

"canı yanan millet bunların cezasız kalmamasını istiyor. bunun gibi alçak darbe girişimlerinin bir daha olmamasını istiyor. vatandaşın bu talebine kulak tıkayacak değiliz. ancak, bunu da tek başına yapamayacağımızı ve bu düzenlemenin geriye doğru işlemeyeceğini bilmenizi isteriz."

bu sözler, aynı zamanda planlanan sınırlandırılmış düzenleme konusunda  ipucu niteliği taşıyor. özellikle, "bunun gibi alçak darbe girişimlerinin bir daha olmamasını istiyoruz" cümlesi.

ak parti'nin yönetiminde, sınırlandırmadan kastın, silah kullanmak suretiyle anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs, savaş ve yakın savaş, terör, cinsel saldırı, taammüden adam öldürme gibi belli suçlar olduğu  konuşuluyor. iktidar partisinin kulisinde, idam cezası düşünülen suçlar için, "mevcutta vicdanları tatmin edecek cezalar verilemeyen suçlar" ifadesi kullanılıyor.

parti yönetiminden bir kaynak, "ikinci kalkışma söylentileri hala devam ediyor. en azından bundan sonrası için böyle bir teşebbüste bulunulmasının sonucunun ne olduğu akılda olacak. 15 temmuz darbecilerine uygulanamayacak ama, onlar zaten, 'bu suçu başaramayıp hapse düşsek de bizi bir gün kurtarırlar' mantığı ile işlediler. bundan sonra böyle bir şey düşünülemeyecek" dedi.

parti yönetiminde dile getirilen bir başka görüşe göre  ise, 15 temmuz darbecileri ve fethullah gülen ile irtibat kurulabilmesi mümkün. bu görüşe göre, "fiilleri  devam eden suçlar söz konusu olduğunda 15 temmuz ve sonrası ile irtibat kurulabilir."

myk'da konuşulacak

ak parti myk toplantısı çarşamba günü yapılacak. toplantının gündeminde, idam cezası ve başkanlık sistemini içeren anayasa değişikliği olacak. parti kulislerinde, idam cezasına ilişkin sınırlar ile, iki düzenlemenin, yani idam ve  başkanlık sisteminin aynı paket içinde yer alıp almayacağı konusunun da değerlendirileceği belirtiliyor.

bu arada, üzerinde henüz karara varılamamış bir başka konu ise, başkanlık sistemine geçiş sürecinin nasıl olacağı. parti yönetiminden bazı isimler, sistem değişikliği söz konusu olacağı için, 2 yıllık bir geçiş süreci öngörülmesi ve başkanlık seçimlerinin 2019 yılında yapılmasını öneriyor. diğer bazı yöneticiler ise, bunun doğru olmayacağını savunuyor. ikinci görüşü savunanlara göre, "bu uluslararası kamuoyuna da, iç kamuoyuna da anlatılabilir bir şey değil. sakıncaları var." bu görüştekiler, referandumdan sonra en kısa sürede sistemin yürürlüğe girmesi, bunun için de seçimin 2019 beklenmeden yapılmasından yana.

kaynak: al jazeera