başkent ankara’nın 25 ilçesi arasında, merkeze en uzak olanı evren. 180 kilometre. kırşehir, evren’e daha yakın, 80 kilometre. ilçe girişindeki tabelaya göre nüfus 3 bin. yani bir de ankara’nın en az nüfusa sahip ilçesi. oysa hep böyle değildi. 1990’da nüfusu 7 bine yakındı. 2008’de 4 bin 500’e düştü. evren’in tek caddesindeki kısa tur, her geçen yıl azalan nüfus hakkında fikir veriyor. genç yok.

bir ankara’da, bir de evren’de dükkanı olan okan alparslan “gençleri pek bulamazsınız burada. çoğu ankara’da ya da başka yerde çalışıyor. kışın nüfus iyice azalır. yaşlılar soba yakma derdiyle uğraşmamak için çoluk çocuğunun yanına gider. ‘alamancılar’la, gençler yazın gelir” diye açıklıyor.

"neden gidiyorlar" sorusuna verilen yanıt aynı: işsizlik.

76 yaşındaki halil erdoğan, “burası çok büyük bir ilçeydi. hep göç gidiyor. fabrika yok, çalışacak yer yok. bizim gibi iki moruk kaldı burada. ben neye yararım bundan sonra. bize de bir el uzatan yok. bak hirfanlı barajı şurada, biz susuzluğumuzdan ölüyoruz. devlet bize yardım etmiyor. arazilerimiz kuruyor.”

İlçedeki kahvehane seçim bürolarının ortasında ve adayların uğrak yeri

[[Al Jazeera - Osman Baytürk]]

işsizliğe bağlı göç gibi susuzluk da evren’in en önemli sorunlarından biri. ilçenin geçimi tarım, hayvancılık ve biraz da balıkçılık. ancak baraj kıyısında, bir de sulama göletine sahip olmasına rağmen tarlaların sulanamaması ortak şikayet.

hizmet için adını değiştiren ilçe

oysa ilçe halkı, talihi ‘gözden ırak olan, gönülden de ırak olur’ sözüyle özdeşleşmesin diye adını bile değiştirmiş. çıkınağıl’ken, ‘hizmet gelir’ diye, 1980 askeri darbesinin başındaki ismin, kenan evren’in adını vermiş. evren de, cumhurbaşkanıyken bir kez gelmiş evren’e. evlerdeki tüm halılar sokaklara serilmiş. ilçeye gelen ilk ve son cumhurbaşkanı olmuş kenan evren. bir de tbmm başkanlığı döneminde köksal toptan’ın ve birkaç ankara milletvekili bakanın geldiğini hatırlayanlar var.

ilçe’deki tek eczanenin kalfası yeliz ekinci “seçim zamanlarında boş vaatler için gelinir” diyor. evren’i “unutulmuş bir yer” olarak tanımlayan ekinci, başkentin ilçesinde aylarca doktor olmadığını söyledi.

Yeliz Ekinci, ilçenin 'unutulmuş' olduğunu söylüyor

[[Al Jazeera - Osman Baytürk]]

“bundan altı ay önce yaklaşık bir yıl hiç doktorumuz olmadı. eczane altı ay kapandı. doktor da yoktu, eczane de yoktu. şimdi bir aile hekimi geldi, onun sayesinde ayakta durmaya çalışıyoruz. eşim itfaiye eri. aylarca maaş alamadık. gerekçe olarak belediyeye ödeneğin gelmemesi gösterildi. çoğu zaman inanır mısınız itfaiyenin mazotu dahi yoktu. bize hizmet gelmemesi konusunda, ‘muhalefetten kazandığı için hizmet gelmiyor, tek gerekçe olarak bunu gösterdiler.”

ilçede pek çok kişi, hizmet eksikliğinin nedenini, belediyenin muhalefet partisinde olmasına ya da bir başka deyişle iktidar partisinde olmamasına bağlıyor.

2004’de adalet ve kalkınma partisi (ak parti / akp) iktidara geldikten sonraki ilk yerel seçimde, belediye milliyetçi hareket partisi'nden (mhp) akp’ye geçti. 

2009’daki seçimi yüzde 52.7 ile mhp aldı. ak parti’nin oyu ise yüzde 44 oldu.

servet eraslan, evren belediye meclisi’nin mhp’li üyesi. belediyenin çöp arabası ve bidonları için çalmadık kapı bırakmadığını ancak alamadıklarını söyledi. eraslan, “ak parti’liler bize melih gökçek ile görüşün, dedi. bir ay uğraştık, 15 dakika görüşelim diye. randevu vermedi” dedi.  mhp’li eraslan’ın “işte ak parti’liler burada, onlar söylesin” diye işaret ettiği bayram topçuoğlu “evet ak parti’liyim” dedi. “ben de chp’liyim” diyen kemal güçlü ile birlikte mhp’li belediye yönetimine aynı eleştiride bulundu: "siz beceremediniz."

MHP, AKP ve CHP'li seçmen sorunlar konusunda ortak, çözümlerde ayrı fikre sahip

[[Al Jazeera - Osman Baytürk]]

bu arada, 30 mart seçimleri için şimdiye kadar ilçeye gelen tek isim melih gökçek olmuş. ak parti’nin büyükşehir belediyesi başkan adayı gökçek, evren’lilere 100 balıkçı teknesi vaadinde bulunmuş.

kardeş kardeş seçim büroları

evren’in uzun ve tek ana caddesinde, mhp, cumhuriyet halk partisi (chp) ve ak parti’nin adaylarına ait seçim büroları yan yana dizilmiş. aralarında birer bina ya da dükkan var. ilçede parti bayrağı ya da afiş asılan tek yer de seçim büroları. bir seçim bürosundaki ‘çalışmayı’ ya da ‘geleni gideni’ öğrenmek için, öbür seçim bürosundan sokağa doğru baş uzatmak yeterli. 

evren’in seçim tarihinde hemen her parti var. 1960’larda ilçede chp kazanmış. 1980’den sonra ise doğru yol partisi (dyp), anavatan partisi (anap) ve sonrasında mhp, akp arasında gitmiş gelmiş. parti değişiklikleri, tıpkı ilçenin ismini değiştirmesi gibi, hizmet için olmuş.

2009’da yüzde 50’nin üzerinde oy ile mhp belediye seçimini alsa da, 2011 genel seçiminde ak parti’ye verilen destek yüzde 60’a dayandı (yüzde 59.48). mhp’nin oyu yüzde 20.23’e geriledi. chp’nin ilçeden aldığı oyun ise, 2011’de 2009’a oranla ciddi artış gösterdiği dikkat çekiyor. chp’nin 2009’da oyu yüzde 2. 2011 seçimlerinde ise yüzde 16.54.

30 mart seçimlerinde ise hangi adayın ya da partinin öne çıktığını söylemek zor.yeliz ekinci “hepsi de büyük adaylar. çok az bir fark olacaktır. öncelik mhp ile akp’dir ama chp de çok oy alacak bence” diyor. okan alparslan’a göre ise mahalleye dönüşen 9 köyden gelecek oylar evren’de belirleyici olacak. o yüzden tahminde bulunmak zor.

mhp adayı keskin’in önceliği turizm

daha önce de ilçede iki kez belediye başkanlığı yapan mhp adayı mithat keskin’in sloganı “yaptıklarım, yapacaklarımın teminatıdır.” keskin’e göre evren’de sulama sorunu yok. asıl sorun işsizlik. çözüm yolu da turizme yatırım yapmak. başkan olduğu dönemde hirfanlı barajı kıyısında yapılan sosyal tesislerin atıl hale getirildiğini savunan keskin, önceliğinin bunları yeniden canlandırmak olduğunu söyledi. keskin şöyle konuştu:

“yüzme havuzu yaptıracağız. 10 tane yolcu gezi teknesi getireceğiz. ilçeye gelen misafir, arabasının içinde yatıyor. misafirhane projesi vardı, iptal ettiler. hamam yaptıracağız. yol kenarlarını ağaçlandıracağız. dokuz mahallemizin evren ve ankara ile ulaşımını kolaylaştıracağız.”

keskin iktidar partisi adayının ‘muhalefet hizmet getiremez’ propagandası yaptığını belirterek, “devlet de bir babadır. muhalefet diye bize yardım etmeyecekse  biz de onu devlet baba olarak kabul etmeyiz” dedi.

chp adayı eren: hirfanlı belediyeler birliği’ni kuracağım

chp adayı emrullah eren, evren’i “köy gerçeğini kaybetmemiş ilçe” olarak tanımlıyor. daha önce ak parti’den seçilerek ankara büyükşehir belediyesi il genel meclis başkanlığı da yapan eren, 2008’de chp’ye geçti. evren’in sulama sorununun organizasyon bozukluğundan ve altyapı yetersizliğinden kaynaklandığını söyleyen eren, önceliğinin imar sorunlarını çözmek olduğunu belirtti. chp adayı, evren’in sorunlarının büyük bir kısmının buna bağlı olarak çözülebileceğini düşünüyor.

CHP adayı Eren, ilçe için 100 yıllık plan yapmak gerekli diyor

[[Al Jazeera]]

“yeni arsa üretimi yapacağız. burası tarımla birlikte turizm bölgesi. göl kenarına günübirlik turist alabiliriz. pazar yerinin bir kısmını belediye hali yapacağız. üretimi değerlendireceğiz. 55 – 60 yaşına gelenler bağını, bahçesini budatacak adam bulamıyor. bunu da belediyeden hizmet alımı şeklinde çözeceğiz. hirfanlı belediyeler birliği’ni kuracağım. gölün tamamını birlikte yöneteceğiz.”

emrullah eren tüm projelerinin göçü tersine döndüreceğini belirtti.

ak parti adayı abdülkadir demirci ise al jazeera’nin sorularını yanıtlamayı ve projelerini anlatmayı kabul etmedi. demirci 2009 seçimlerinde de ak parti’nin belediye başkan adayıydı.

kaynak: al jazeera