hükümet-cemaat kavgasının en önemli başlıklarından biri hsyk seçimleriydi. yargıtay ve danıştay'daki seçimlerin aksine 10 üyenin seçildiği, 12 ekim'deki seçimde hükümetin desteklediği yargıda birlik platformu'nun listesi kazandı. seçimlerde, 8 üye seçtiren hükümetin desteklediği yargıda birlik platformu listesi , cumhurbaşkanı ve adalet akademisi'nden gelecek 5 üye ve doğal üyeler adalet bakanı ve müsteşarı ile birlikte hsyk genel kurulu ve hsyk’nın her dairesinde çoğunluğu sağlayabilecek.

daire'lerin dağılımı nasıl olacak?

hsyk'nın 22 üyelik genel kurulu kadar, bu üyelerin dağılımıyla oluşan atama ve terfilerden sorumlu 1. daire, yükselme ve suç soruşturmalarına karar veren 2. daire ve hakim-savcılar hakkında soruşturma yapılıp yapılmayacağına karar veren 3. daire'nin oluşumu da önemliydi. 

al jazeera'nın konuştuğu adli kaynaklara göre, hükümetin hsyk'da etkin olabilmesi için 7'şer üyeli bu dairelerde en az 4 üye bulundurması gerekiyordu.

12 ekim'de seçilen yargıda birlik platformu listesindeki 8 üye, cumhurbaşkanı tarafından atanacak 4 üye ve kurulun doğal üyesi durumundaki adalet bakanı ve müsteşarı ile birlikte 14 e ulaşacak. bir üyenin de adalet akademisi'nden gelmesiyle toplantı yeter sayısı olan 15'e ulaşılmış olacak.

böylece adalet bakanı hariç, 14 üyeye ulaşan 'hükümet listesi' tüm dairelerde çoğunluğu sağlabilecek.

3. daire'deki direnç sona erecek

hükümetin hsyk'da çoğunluğu elde etmesiyle herhangi bir grubun blokaj uygulamasının da önüne geçecek. hükümet, özellikle 17 aralık operasyonu sonrasında cemaate yakın bazı hakim ve savcıları hsyk'ya şikayet etmişti. ancak şikayetleri ya değerlendirilmedi ya da toplantı yeter sayısı olmadığı gerekçesiyle karar çıkması engellendi.

17 aralık operasyonun koordinasyonunu gerçekleştiren sonra da  bolu'ya tayin edilen ergenekon soruşturmasının eski savcısı zekeriya öz bu süreçte hükümet aleyhine tweet atmıştı. şikayetlere rağmen, 3. daire öz hakkında işlem yapmadı. öz gibi cemaat'e yakın olduğu iddia edilen bazı hakim ve savcılar hakkındaki şikayet ve başvuruları 3. daire, ya soruşturulmasına izin verilmeyerek ya da savcı ve hakimlerle ilgili herhangi bir karar çıkarmayarak bloke etti.

adalet bakanı bekir bozdağ, bu duruma  4 ağustos'ta a haber televizyonundaki bir programda "hsyk 3. dairesi hakim ve savcılarla ilgili incelemeler konusunda büyük bir blokaj uyguluyor" sözleriyle tepki gösterdi.

12 ekim seçimi sonrası oluşan tablodaki üyeler toplanarak hsyk’nın çalışma yapısını belirleyebilecek. hsyk dairelerinde kimlerin çalışacağına da karar verelecek.

bugün nasıldı?

al jazeera'nin adli kaynaklardan aldığı bilgiye göre; 25 ekim'de görev süresi dolacak olan hsyk'da cemaate yakın 10 isim bulunuyor.

buna göre; 

hsyk’da atama, nakletme, geçici yetki verme, müstemir yetkileri düzenleme görevleri olan hsyk birinci dairesi’nde cemaate yakın 1 üye bulunuyor.

hakim ve savcıların her türlü yükselme ve birinci sınıfa işlemlerini yapan ve suç soruşturması ve disiplin soruşturmalarına karar veren hsyk 2. dairesi’nde ise cemaate yakın 4 üye bulunuyor. hükümet hsyk 2. dairede çoğunluğu elde edemediği için istediği kararları aldıramıyordu. 

hakim ve savcılar hakkında ihbar ve şikayetleri değerlendirerek soruşturma yapılıp yapılmayacağına karar veren hsyk 3. dairesi’nde ise tam 5 üye cemaat'e yakın olarak biliniyordu.

hsyk krizi nasıl başladı

hükümet, bazı bakanlar ve çocukları hakkında gözaltı ve arama kararlarının çıkartıldığı 17 aralık soruşturması sonrası hsyk'nın yapısını değiştirmek için düğmeye bastı. mülki idare amirlerinin ve bakanların operasyondan haberdar edilmemesi nedeniyle önce hsyk'nın 2010 referandumunda kabul edilen yapısının değiştirilmesi için yasa teklifi hazırlandı. adalet bakanı'nın kuruldaki yetkilerini arttıran düzenlemeye gelen tepkilerin ardından teklif askıya alındı.

hsyk genel kurulu'nun 15 ocak 2014'teki ilk toplantısında adalet bakanı bekir bozdağ hâkim ve savcıların atamalarıyla ilgili kararların alındığı birinci daire'nin üye yapısını değiştirdi. bazı üyeler 3. daire'ye kaydırıldı.

adalet bakanı bekir bozdağ kritik atamaları gerçekleştirmek üzere hsyk genel kurulu'nu 10 şubat 2014'te olağanüstü toplantıya çağırdı. toplantıda karar almak için 22 üyeden 15’nin hazır bulunması gerekiyordu. ancak sekiz üye toplantıya katılmadığı için hiçbir karar alınmadan toplantı bitirildi. hükümet ile hsyk arasında yeni bir kriz patlak verdi.

bu gelişme üzerine acil olarak toplanan ak parti’nin hukukçu kurmayları durum değerlendirmesi yaptı. tbmm genel kurulu’nda askıya alınan hsyk teklifi 15 şubat 2014'te yeniden gündeme getirildi.

muhalefet partilerinin yoğun itirazları, hatta yumruklu kavgalar arasında teklif tbmm genel kurulu'ndan geçti. yasa hsyk kadrolarının sil baştan yenilenmesini getirdi ve adalet bakanı'nın hsyk'daki yetkileri arttırıldı. yasa çankaya köşkü'nün onayının ardından chp tarafından anayasa mahkemesi'ne taşındı. yüksek mahkeme 11 nisan'da yasanın bazı maddelerini iptal etti. ancak yasa yürürlüğe girdiğinde yapılan kadro değişiklikleri aynen korundu.

kaynak: al jazeera