1. Dünya Savaşı

Irak’a Kut’ül Amare Müzesi

Kut Zaferi’nin 100. yılı kutlamaları için İstanbul’da bulunan Vasıt Valisi, Irak’ta zaferin anısını yaşatmak ve yeni nesillere aktarmak için müze inşa etmeyi planladıklarını söyledi.

I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'ya destek olan Iraklı aşiret temsilcileri Harbiye Askeri Müzesi'nin Kut sergisini gezdi. [Fotoğraf: Can Hasasu / Al Jazeera Türk]

kültür bakanlığı’nın istanbul lütfi kırdar kongre merkezi’nde düzenlediği "unutulan zafer: kûtulamâre" 100. yıl anma etkinliğinin iraklı konukları var. i. dünya savaşı'nda osmanlı saflarında savaşan basra, bağdat ve selahattin bölgesinin arap aşiret temsilcileri törenlere bizzat katıldı.

kut’un bağlı olduğu irak’ın vasıt vilayeti valisi malik halaf vadi, zaferin anısını yaşatmak için kut kentine bir müze yapmayı planladıklarını söyledi.

"halkımız ve türk kardeşlerimiz, ingiliz işgâlcilere karşı mukeddesatımızı, onurumuzu ve topraklarımızı korumak için aynı siperde kanlarını döktü. bölge halkı olarak kut zaferi ile gurur duyuyoruz. nesilden nesile anlatılmak suretiyle orada yaşanan kahramanlık hikâyeleri aktarılıyor. bu zaferi şanına yakışır bir şekilde anlatacak bir müze yapmayı ve şehitlerimizi onurlandırmak istiyoruz."

türk yetkililerle irak’ın vasıt vilayetine inşa edilecek kut’ül amare müzesi için fikir alışverişinde bulunduklarını söyleyen vali malik halaf, savaştan kalan materyal, belge ve bilgilerin paylaşımı için işbirliği yapılacağını belirtti.

osmanlı’nın yanında savaşan aşiret liderleri istanbul’da

"araplar türkleri arkalarından vurdu."

i. dünya savaşı’nın başladığı 28 temmuz 1914’ten itibaren osmanlı ordusunun yanında yer alan iraklı arap aşiretler bu tezi çürüten en önemli örnek. irak cephesindeki askerlerini kafkas, filistin ve çanakkale’ye sevk eden osmanlı ordusunun mezopotamya hattında en büyük destekçisi yerel aşiret savaşçıları oldu. kut’ül amare ve çanakkale cephelerinde savaşan süleymanbeg’in torunu şeyh visam süleymanbeg el bayati onlardan biri.

"şüphesiz kendini ingilizlere satanlar oldu. hicaz bölgesinde, şerif hüseyin buna en güzel örnek. iraklı birçok onurlu aşiret yapması gerektiği gibi davranmış ve osmanlı ordusunun yanında yer almıştır. batılılar hem arap hem de türk tarihini tahrif ettiği için gençlerimizin çok azı bunu bilir. bizim türklerle olan ilişkimiz komşulukla sınırlı değildir. bizler kan kardeşiyiz, birbirimize gönül bağımız var. kut zaferi bunun abidesidir."

Harbiye Askeri Müzesi Kut Zaferi Sergisi açılışına Kut Valisi Malik Halaf ile birlikte Halil Paşa'nın ve Arap aşiret liderlerinin torunları katıldı.

"yeri geldi orakla savaştık"

osmanlı’nın basra vilayeti olarak bilinen bölgede bulunan bezzun aşireti de türk ordusuna destek oldu. şeyh imad halaf elbuoca, ingilizlerin gelişmiş silahlarına ve sayısal çoğunluğuna rağmen nasıl mağlup edildiği ile ilgili hikâyeleri dedesinden dinlemiş.

"dedem ingiliz topları ve makinalı tüfeklerinin savaş meydanında yarattığı dehşeti anlatırdı. osmanlı ordusu donanım açısından çok daha zayıfmış. süvarilerimizin bir kısmında tüfek vardı. bu tüfeklerin bazıları eski tip namludan doldurmalıymış. mızrak, kılıi, süngü... ne buldularsa onunla savaşmışlar. yeri geldi orakla savaştık. bazen de inglizi ikmâl konvoylarına sabotajlar düzenleyerek osmanlılara yardım etmişiz."

türkiye 100. yılı irak’ta da kutladı

türk dışişleri bakanlığı ve özellikle de türkiye’nin bağdat büyükelçisi faruk kaymakçı iraklı aşiretler ile yakın temas içerisinde. osmanlı’nın yanında savaşan iraklı aşiretlerden 5’inin temsilcileri 100. yıl kutlamaları için istanbul’a davet edildi. el sadun, bezzun, beyati bunların bazıları.

büyükelçi kaymakçı, sınırlı çerçevede de olsa, irak’ta kut’ül amare etkinlikleri düzenlendiğini dile getirdi.

"geçen yıldan bu yana kut zaferi ile ilgili olarak gerek vasıt valimiz, gerek se iraklı aşiret temsilcileri ile görüşüyoruz. irak’ın içinde bulunduğu güvenlik koşulları nedneiyle istediğimiz her şeyi yapamadık ama gene de bağdat’ta bir türk, beş iraklı tarihçinin katılımı ile bir konferasn düzenlendi. büyükelçilik binamızda osmanlı’ya yardım eden aşiret liderleri ile toplandık, onların savaşla ilgili aktardıkları bilgileri dinledik."

şii-sünni, türk-arap yan yana

büyükelçi kaymakçı, kut zaferi’ni kazanan osmanlı ordusunun çok mezhepli ve çok uluslu yapısına dikkat çekiyor.

"necep, kerbela’daki şii din adamları, halka osmanlının yanında saaşmaları için çağrıda bulunmuştur. keza süleymaniye bölgesinden, kerkük’ten osmanlı ordusuna katılan birlikler var. dolayısıyla buradan çıkartılacak mesaj şu; türkiye ile irak işbirliği yaptığı zaman gerçekten de önemli başarılara imza atabiliyorlar. iki kardeş halk birikte hareket ederek, dönemin süper gücü olan britanya’yı yenebilmiş. bugün işid gibi tehlikelere karşı gene aynı ruhla, aynı bararıyı elde etmemiz işten bile değil."

iraklı konuk aşiret temsilcileri, cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan’ın himayesinde, kültür ve turizm bakanlığı’nın lütfü kırdar kongre merkezin'de düzenlediği kutü'l amare zaferi'nin 100. yılı kutlama törenine de katıldı. 

kaynak: al jazeera 

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;