adana türkiye’nin 5 büyük kentinden biri. bir zamanlar sanayi üretimi ile ekonomiye en büyük katkıları veren, diğer yandan da çukurova’nın verimli topraklarından elde edilen tarımsal ürünün katma değere dönüştürüldüğü bir kentti. şimdi ise o eski parlak günlerini geride bırakmış görünüyor. adana’da işsizlik yıllar içeinde giderek arttı. adanalılar kentin en büyük sorununun işsizlik olduğunu düşünüyor. tabii seçilecek adaylardan işsizlik sorununa da çare bulmasını talep ediyor. tek başına belediye imkanlarıyla mümkün olmasa da istihdam yaratıcı tedbirlerle adanalıların bu sorununu gidermekte belediyelerin de katkıda bulunabileceğini söylüyorlar. hemen herkes işsizlik ve işsizliğe bağlı sıkıntılar nedeniyle kentin ödediği maliyeti öne çıkarıyor.

işsizlik can yakıyor

mehmet şefik geçgel pazarlama şirketinde çalışan 29 yaşında bir genç adanalı. onun ailesi de güneydoğu anadolu bölgesi’nden adana’ya göçtü. geçgel adana’da büyüdü. bir iş bulup

 çalıştığı için kendisini şanslı hissediyordu. “kahvelere gidiyorsunuz, oturmaya yer yok işsizlerden. işsizlik diye bir gerçeğimiz var” dedi. işsizlik can yakıcı bir gerçek ve adanalılar bu sorunu her gün yaşıyor. yerel seçimde şefik geçgel oyunu adayın kimliğine göre vereceğini söyledi. “adayın geçmişine bakılır; parlak mı değil mi, dürüst mü değil mi… ona önem veririm ben kendi şahsıma. parti faktörü de var tabii ama önceliğim aday” diyor.

kent göçlerle her gün biraz daha büyüyor. aynı oranda ortaya çevresel sorunlar da çıkmaya başladı. geçgel çalıştığı yerden örnek veriyor:

“ben sanayi bölgesinde çalışıyorum. oradaki dere mikrop saçıyor, orada çalışan herkes şikayet ediyor bundan. öncelikle temizlik ve düzen gelmesini bekliyoruz.”

kuzey - güney gelişmişlik farkı

adana’nın iki farklı yüzü var; şehrin güneyi ve kuzeyi birbirinden neredeyse tamamen farklı iki profil. geçgel: “adana’nın güneyine farklı, kuzeyine farklı bir bakış var. ben kendim güneyde yaşıyorum ve bu bakışı belediye başkanının dengelemesini istiyorum."

kentin güneyinin, kuzeye ya da diğer adıyla “yeni adana”ya göre ihtiyaçları daha acil. hem altyapı hem de kentsel donanım açısından…

eski adana’da, bir pazar sabahı, şehrin bu bölümünün simge semtlerinden büyüksaat'teki seyyar ciğercide kahvaltısını ederken karşılaştığımız hasan elmacı, 55 yaşında emekli bir esnaf. elmacı, “güney adana çok eskiden beri doğru dürüst ele alınmadı. ben güneyde yani eski adana’da oturuyordum. şu anda yeni adana’da oturuyorum. eski adana’nın elden geçmesi gerekiyor” dedi. “fakat adayların hiçbiri icraatlarıyla gündeme gelmediler” diye şikayet etti. ona göre adaylar adana kent merkezinin dışından ve adana’nın sorunlarına yabancılar. o halde elmacı kime oy verecek?  

“ben partiye oy vereceğim. şu anda iktidarda olan parti bir hayli töhmet altında bırakıldı. bundan dolayı ak parti’ye oy vereceğim ki bu iktidar devam etsin”. gezi olaylarıyla başlayan, akp hükümeti - gülen cemaati kavgası ile devam eden siyasi takvimde tavrını neden iktidar partisinden yana belirlediğini de şöyle anlattı:

“hükümetle cemaat arasında bazı problemler var. hükümet devam etmeli ki o problemler tamamen çözülsün. bu zaman alan bir şey. uzun zamandır devam eden şeyler birden ortadan kalkmaz diye düşünüyorum. tabii muhakkak birtakım arsızlıklar olmuştur ama yine de hükümete destek veriyorum ki o tür şeyler ortadan kalksın”.

elmacı, kentte ciddi bir altyapı sıkıntısı olduğunu şöyle ifade etti:

“kuzey adana yeni yapıldığı halde altyapı sorunu tamamen çözülmüş değil. şu anda bir yağmur yağdığı anda, yeni adana denildiği halde orada bile bir hayli taşkınlar oluyor. şu anda yapılanların iyi bir şekilde devamının olmasını istiyorum.”

altyapı sorunu 

adana sokaklarında altyapıdan şikayet eden bir tek o değil. mehmet şirin, amerikan pazarı’nda esnaf, 44 yaşında. kente göçle gelen kürtlerden biri. şirin, “genelde biz güneydoğulu vatandaşlar olarak partiye destek veriyoruz ama adana’ya hizmet için geleni de destekleriz” dedi, kendisinin de yaşadığı güney adana’nın bakımsızlığına çözüm bulunmasını istedi:

"bugüne kadarki belediye başkanları hiç yatırım yapmadılar, hep kuzeye yapıyorlar. benim de talebim gelen başkan kim olursa olsun biraz da güneye destek versinler orada

 çalışmalar yapsınlar.”

içme suyunun pahalılığı da bir başka sıkıntı. şiirin adana’nın, suyu en fazla olan ama suyu en pahalı içen kent olduğu iddiasında. bunu desteklemek için, “biz bir aile olarak üç kişiyiz bize ayda 100 lira fatura geliyor” dedi. 

genç oylar nereye?

ilk defa oy verecek genç adanalılar heyecanlı. tuba savut, 19 yaşında, üniversite öğrencisi, “ilk defa oy vereceğim. adaya değil partiye oy vereceğim, bunu daha çok

 önemsiyorum” dedi.

adana’nın sorunlarını “ulaşım ve işsizlik” olarak özetledi, iyimser değildi: 

“sabahları çok felaket derecede ulaşım sorunu oluyor, hiç yetişemiyorum okula. inşaat öğrencisiyim ben, kesinlikle kendi alanımda iş bulabileceğime inanmıyorum. çevremde çok sayıda üniversite mezunu işsiz olduğu için böyle düşünüyorum.”

gezi olayları, akp hükümeti - gülen cemaati kavgası gibi sorunların da oyunu etkileyeceğini söyledi. tuba savut, yaşananlar için “kesinlikle oy verme tavrımı etkileyecek, çünkü ben bunların sorumlusu olarak devleti görüyorum. o yüzden etkileyeceğini düşünüyorum” dedi.

adaylar ne diyor?

adana’da öne çıkan iki partinin adayı ile görüşebildik. iktidar partisinin adayı abdullah torun’un basın bürosu, seçim çalışmalarının kültür ve turizm bakanı ömer çelik ile birlikte sürdürüldüğünü, başkan adayının bakan çelik'i yalnız bırakamayacağını söyleyerek randevu talebimize olumsuz yanıt verdi. biz de önce chp'nin adana büyükşehir belediyesi başkan adayı yıldıray arıkan ile, ardından da mhp’li aday hüseyin sözlü ile görüştük. ilk söz chp’li arıkan’ın…

arıkan, önce kendi penceresinden işsizliğin sebeplerini tespit etti:

“adana türkiye’nin her yerinden yoğun göç aldı, sadece güneydoğudan değil, iç anadolu’dan, urfa, mardin, diyarbakır’dan, niğde, kayseri’den... sayabileceğiniz her türlü yerden yoğun göç aldı. alternatif bir sanayi gelişrtirilemediği için türkiye’nin en büyük işsiz kenti oldu. adana yatırım teşviklerinden ve diğer teşviklerden nasibini almadı. hükümet şöyle söylüyor: adana’da para çok, adanalı parayı çıkarsın, yatırım yapsın. ama adana’daki para belirli kişilerde. geçmişte büyük toprak ağalarında, o fabrikaların hepsi kapanmış gitmiş.”

işsizliğe turizm yatırımları ile çare arayacak

yıldıray arıkan, devletten teşvik görmeye ihtiyaç duyduklarını, belediyenin de özellikle turizm yatırımlarıyla ilgili yeni projeleri hayata geçirerek işsizliği azaltmaya çalışacaklarını söyledi. buna göre chp kazanırsa, ceyhan ve seyhan nehirlerini birleştirecek, 25-30 metre genişliğinde 6 metre genişliğinde bir kanal oluşturarak, yüreğir ve sarıçam ilçelerinin doğusundaki kıraç alanı bir cazibe merkezi haline getirecek. arıkan, “bu cazibe merkezinde çok büyük projeler var. uydu kenti, içinde beş bin türü barındıran bir akvaryumu, disneyland’ı, otelleri, motelleri, kongre merkezi, bilim ve strateji merkezi; burayı bir cazibe merkezi haline getiriyoruz” dedi.   

arıkan’ın ulaşım için de projeleri var. uluslararası bir ihaleyle adana’nın “ulaşım master planı”nı yapıp her kentsel yenilemede bu master plana tüm ilçelerin uymak zorunda kalacağını söylüyor. arıkan şehirde yani bulvarlar açacaklarını da belirtti.

arıkan, altyapı ile ilgili de özellikle yağmurlama hattını kanalizasyondan ayrı bir hat olarak yapacaklarını söyledi:

“aslında bunların şimdiye kadar yapılması lazımdı. dolayısıyla yağmurun getirdiği ne kadar atık madde varsa gelip kanalizasyonu tıkıyor. adana’daki nehrin içine kesinlikle gelişigüzel hiçbir şey akmayacak.”

sözlü: istihdam artırıcı tedbirler alacağız

kentin sorunlarına dair mhp’nin büyükşehir belediyesi başkan adayı hüseyin sözlü ise “yatırımcıya yatırım yaptığının itibarını, şehir halkının ona hürmet edeceğini hisettireceğiniz ve ona 

problem yaratmayacağını göstermeniz gerekiyor” diyor. sözlü, türkiye’nin yatırım potansiyelinin bir kısmını adana’ya çekmek için yerel yönetim olarak rekabet içinde olacaklarını söyledi:

“ben adana’nın sanayi üretimini ilk 5 yılda iki katına çıkarabileceğimi düşünüyorum. yatırımcılarla bu konuda ön görüşmelerim de var. adana’da sıcak bir ortamı buldukları zaman yeni yatırımlar için adana’yı tercih edeceklerini ifade ettiler. hizmet üretmekteki azmimizi ve gayretimizi şehrimizin istihdamının önünü açacak ve refahını atıracak , sanayi üremine ve tarımsal üretime de yol verecek şekilde bir katkı koyacağımızı düşünüyorum.”

sözlü’nün ulaşım sorununu çözmek için de projeleri var:

“metronun yarım kalan hattını tamamlayıp, yeni açacağımız yol ve bulvarlarla da hafif raylı sistemin altyapısını oluşturacağız. mevcut belediye otobüsleri, halk otobüsleri ve minibüslerde de yeni bir düzenlemeyle adana trafiğindeki araç sayısını daha da azaltarak yeni bir model uygulayacağız. burada özel halk otobüsleri ve dolmuşçu esnafını da incitmeden onların ekmek kaygısını negatif yönde etkilemeden bir çözüm bulacağımızı düşünüyorum.”

sözlü, bilhassa imarsız bölgelerdeki kanalizasyon ve yağmur suyu şebekesini bitirip adana su ve kanalizasyon idaresi aracılığıyla yağmur suyu ve kanalizasyon şebekesini de orta ve uzun vadede birbirinden ayıran bir düzenleme yapacaklarını söyledi.

kentte asayiş de bir sorun olarak öne çıkıyor. adanalılar güvenli bir kent istiyor. konuştuğumuz her iki aday da işsizlik sorununun çözümünün güvenlik ile ilgili sorunları da ortadan kaldıracağına inanıyor. 

kaynak: al jazeera