Kıbrıs müzakereleri
Kıbrıslı Rumlar: İyimserler-Şüpheciler
Kıbrıslı Rumlar yeni çözüm sürecine Annan Planı'ndan daha farklı yaklaşıyor. Ekonomik kriz döneminde çözüme eskiden daha fazla ihtiyaç olduğunu düşünenlerin sayısı az değil. Olası bir referandumun sonucunu belki de iyimserler ve şüpheciler belirleyecek.
lefkoşa sokakları dolu. fakat güney kıbrıs'taki ekonomik kriz nedeniyle ledra caddesi üzerindeki dükkanlarda alışverişin ritmi eskisi gibi değil.
kıbrıslı rumların gündeminde yeniden başlayan müzakere süreci olmasına rağmen, uzatılan mikrofonlara bu konuda birşeyler söylemekte tereddüt yaşıyorlar. konuşanlar arasında 2004 yılındaki referandumda annan planı'na "evet" diyen küçük azınlığın içinde olanlar da vardı, çoğunlukta olup "hayır" diyen de.
onlardan biri 57 yaşındaki odysseas. soyadını söylemek istemedi: "artık birleşme ruhunu görmek istiyorum. her kesimden yıllar sonra da olsa çözümün bulunması için çaba göstermesini bekliyorum."
referandumda hayır dediğini, ama eğer yeni bir referandum olursa, bugün güney kıbrıs'ın içinde bulunduğu durumdan dolayı daha pozitif davranacağını söyledi: "adadaki çözüm işsizliği de çözebilir. ayrıca uluslararası güçlerle aramızdaki dengeleri de lehimize değiştirebilir."
yaşlılar konuşuyor gençler suskun
thrasos konstantinidis yıllarca yurt dışında yaşadıktan sonra adaya dönen bir lefkoşalı. 67 yaşında. her ne kadar
sokaktaki genç kıbrıslı rumlar sorulara cevap vermekten çekiniyor. belli ki genç kuşaktan cevap almakta zorlanacağız derken, 30 yaşındaki akis panayi, çözümden yana olduğunu söyleyerek yanımıza geldi, anlatmaya başladı. panayi, "ben 2004'te evet oyu vermiştim. şimdi bir referandum daha önümüze getirilirse yine olumlu oy kullanacağım" dedi ve adanın geleceğine dair kendi perspektifini anlattı:
"umuyorum ki 2004'te hayır oyu verenler daha akıllıca davranırlar. bu yeni süreci onların da daha olumlu biçimde değerlendirmelerini istiyorum. yıllar geçtikçe sorunlar giderek derinleşiyor ve çözümden biraz daha uzaklaşıyoruz. hem kıbrıslı türkler hem de rumlar için durum bu. ne kadar kısa zamanda çözüm gelirse o kadar iyi. eğer bir başka çözüm planını daha beklersek, bu adanın mutlak olarak bölünmesi anlamına gelir".
şüpheciler ve iyimserler
andreas ioannou yeni sürece şüpheci yaklaşanlardan. annan planı'a hayır oyu verdiğini belirtip, "eğer kabul edilebilir bir siyaset
"yeni süreç de eskisinden çok farklı değil. kıbrıslı rumlar hala 1970'lerde bm'de alınan kararların uygulanmasını bekliyor. türk ordusunun çekilmesini ve maraş'ın eski sakinlerine geri verilmesini..."
yine soyadını vermek istemeyen 47 yaşında bir kıbrıslı. adı chris. daha önce hayır dediğini, annan planı'ndakine benzer bir çerçeve çıkarsa bir daha hayır diyeceğini belirtiyor. chris, "yeni sürecin kıbrıslı rumlara olumlu etkileri olacağını, pozitif getirileri olacağını sanmıyorum. 2004'te hayır oyu verdim. eğer yeni bir referandum yapılacaksa yeni planın özüne bakıp değerlendireceğim" diyor.
rum bebeğe türk süt anne
sokaktaki kıbrıslı rum kadınların pek çoğu sorulara cevap vermek istemediğini söyleyip yanımızdan uzaklaştı. kimisi siyasetten hoşlanmadığını söyledi, kimisi ise hiç birşey demeden adımlarını hızlandırdı. derken 60 yaşındaki andrulla shati ile karşılaştık. "her zaman iyimser beklentiler içinde oldum, kıbrıslıların yeniden bir araya gelmeleri gerektiğine inanıyorum" dedi, kendi hayat hikayesinden örnekler verip kıbrıslı bir türk olan süt annesinden bahsetti:
"ben türkler ve rumların beraber yaşadıkları bir köyde kıbrıslı türk arkadaşlarımla birlikte büyüdüm. oyunlar oynadık. küçük bir bebekken süt annem bir kıbrıslı türktü. annem sütten kesildi, beni o besledi. kıbrıslı türklerle çok güçlü bağlarım var. bir öğretmen olarak 20 yıldır iki toplumun öğretmenlerinin biraya geldiği platformlarda yer alıyorum. 2003'te kontrol noktalarından geçişlere izin verilmediği dönemde de onlarla birlikte çalışıyordum"
yeni çözüm girişimin umut verdiğini söyledi shati. "ideal bir çözüme ulaşabileceğimizi sanmıyorum. fakat bu bir başlangıç. kıbrıslı türkler ile yeniden bir araya gelmenin önemli olduğunu düşünüyorum. ben 2004'te evet oyu verdim. her zaman da çözüme evet diyeceğim" diye konuştu. annan planı'nda kendisinin de onaylamadığı bazı konular olduğunu söyleyip neden evet denmesi gerektiğini anlattı:
"bir başlangıç yapabilmek umuduyla evet oyu verdim. yıllar geçtikçe çocuklarımız türk çocuklarının varlığından habersiz olarak büyüyor. eğer birleşme taraftarı olmasaydım, benim çocuklarım belki de kıbrıslı türk ne demek onu bile bilmeyeceklerdi. fakat şimdi biliyorlar."
kıbrıs rum kesimi'nde ekonomik krizin etkileri her yerde görülüyor. bu kez annan planı'nın tartışıldığı döneme göre daha iyimser bir bakış olduğu gözlerden kaçmıyor. büyük bir çoğunlukla 2004 yılındaki çözüm çabalarına "hayır" diyen bazı kıbrıslı rumlar, şimdilerde çözüm olursa ekonomik krizin olumsuz etkilerini üzerlerinden atmanın mümkün olacağını söylüyor.
Yorumlar