52 yıl sonra ilk kez bir amerika birleşik devletleri (abd) başkan yardımcısını ağırlayacak olan kıbrıs’ta ziyarete saatler kala detaylar henüz netleşmedi.

21 mayıs çarşamba günü güney kıbrıs’ta bulunan larnaka havalimanı’na inecek olan biden, 22 mayıs perşembe sabah adadaki türk ve rum halklarının dini liderleriyle yuvarlak masada bir araya gelecek. ardından birleşmiş milletler (bm) kontrolündeki ara bölgeye bir ziyarette bulunacak olan biden, kıbrıs rum yönetimi lideri nikos anastasiadis ile ikili görüşme gerçekleştirecek.

anastasiadis ile görüşmesinin ardından kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti (kktc) cumhurbaşkanı derviş eroğlu ile görüşmesi beklenen biden’ın lefkoşa ziyaret ile ilgli detaylar henüz netleşmedi.

rum tarafı, biden’ın kuzey kıbırs'a yapacağı ziyarette, kktc bayraklarının ve sembollerinin görünmesini istemiyor. eroğlu ise, görüşmenin cumhurbaşkanlığı köşkü’nde, bayrakların da bulunduğu resmi kabul odasında yapılacağını söylemişti. ancak ziyarete bir gün kala beyaz saray’dan veya kktc cumhurbaşkanlığı’ndan görüşmenin nerede yapılacağı ile ilgili bilgi verilmiyor.

'kıbrıslıları dinleyeceğiz'

joe biden’ın ziyareti öncesi beyaz saray’dan yapılan açıklamada, “biz çözümler dayatmak veya baskı uygulamak için gelmiyoruz. çözümün neye benzeyeceği konusunda kıbrıslıları dinlemek, fikirlerini duymak için geliyoruz” denildi. 

adada taraflar, iki buçuk yıl sonra şubat ayında yeniden başlayan müzakerelerin biden’ın gelişiyle yeni bir ivme kazanacağı görüşünde.

rusya'ya yaptırımlar

beyaz saray’dan yapılan açıklamaya göre, biden'ın gündemi; kıbrıs’ta müzakere süreci, 'enerji kaynakları' ve  ‘rusya’ya uygulanan yaptırımlar’. 

ukrayna nedeniyle rusya'a yönelik yaptırımlar uygulanması güney kıbrıs'ı endişelendiriyor. çünkü geçen yıl iflasın eşiğine gelen ve ekonomik zorluklar içindeki güney kıbrıs'ın en büyük ticaret ortağı rusya.

biden yaptırımlar sebebiyle ekonomi alanında oluşan endişeyi de görüşerek, yeni yaptırımlar için güney kıbrıs’ın desteğini isteyecek.

rusya-batı krizinde kıbrıs'ın enerji kaynakları alternatif

ayrıca abd, rusya ve avrupa arasında ukrayna nedeniyle yaşanabilecek olası bir enerji krizinde de kıbrıs’ı yeni bir oyuncu olarak görüyor. avrupa, gaz ihtiyacının yaklaşık üçte birini rusya'dan karşılıyor, bunun yarısı da avrupa'ya ukrayna üzerinden sevk ediliyor. bu nedenle enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi iyice önem kazandı.

beyaz saray, biden'ın ziyaretiyle ilgili açıklamasında bu konuya da dikkat çekti. kıbrıs adası açıklarında doğalgaz yataklarının bulunduğu hatırlatılan açıklamada, “bulunan yeni enerji kaynakları, kıbrıs’a bölgede enerji ve ekonomi lideri olarak yeni bir pozisyon yaratabilir” denildi. bu yataklardaki arama çalışmalarında abd’li bir şirketin de ortaklığı bulunuyor.

güney kıbrıs rum yönetimi, adanın güney açıklarında tek taraflı ilan ettiği münhasır ekonomik bölgesinde bulunan afrodit sahasındaki doğalgazın çıkarılması ve çevredeki yatakların da araştırılması için girişimde bulundu. ancak ankara, kıbrıs’ta türklerin hakları da 'tamamıyla ve hakça' teslim edilmediği sürece, güney kıbrıs ile işbirliği yapmaya niyetlenen şirketlerin türkiye enerji piyasasından faydalanamayacağını ilan etti. arama faaliyetlerinin sürdüğü bölgeye kendi donanma ve arama gemilerini gönderdi.

afrodit sahasının yakınlarında israil'in de zengin doğalgaz kaynakları var. bölgede bulunan doğalgazın avrupa'ya ulaştırılmasında en pratik ve en az maliyetli çözüm, doğalgazın türkiye’ye taşınması. 

biden'ın kıbrıs'taki temasları sırasında israil doğgalgazının da gündeme gelmesi bekleniyor. 

kaynak: al jazeera