kdp çizgisindeki suriye kürt ulusal meclisi (enks) kaynaklarının al jazeera’ya verdiği bilgiye göre, taraflar arasındaki anlaşma irak kürt bölgesi yönetimi lideri mesut barzani’nin de hazır bulunduğu ortamda imzalandı.

anlaşma, suriye’nin kürt bölgesi rojava’nın yönetiminde uzun süredir ihtilaf yaşayan pyd ve enks’nin rojava’daki askeri ve siyasi yönetimi paylaşmasını öngörüyor.

anlaşmada pyd’nin suriye’nin kuzeyinde ilan ettiği kantonlarla ilgili herhangi bir karar yer almıyor.

mesut barzani anlaşmanın imzalanmasının ardından yaptığı açıklamada, anlaşmayı destekleyeceğini ve anlaşmanın hayat bulması için elinden gelen yardımı yapacağını söyledi.

barzani  rojava halkına yardımlarını esirgemeyeceğini vurguladı.

işid’in kobani saldırısı pkk/pyd ve kdp arasındaki rojava’da etkinlik mücadelesini derinleştirmişti. kobani'ye yapılacak peşmerge desteği ve askeri yardım rojava’daki iktidar mücadelesinde de pazarlık konusu oldu.

anlaşmazlık noktaları

duhok’ta müzakereler yürüten pyd ve kdp çizgisindeki enks iki temel noktada anlaşmazlık yaşıyordu.

bunlardan ilki pyd’nin 2014’de tek taraflı olarak üç ayrı bölgede ilan ettiği afrin, cezire ve kobani kantonundaki yönetim biçimi.

ikincisi ise suriye iç savaşına yönelik genel tutum ve suriye arap muhalefeti ile kürtlerin ilişkisi.

pyd ve enks arasında barzani’nin himayesinde 2012 haziran ayında erbil anlaşması yapılmış, suriye’de ağırlıklı alarak kürtlerin yaşadığı bölgelerde pyd ve diğer partiler ortak yönetim kurma, silahlı güçlerini de birleştirme kararı almıştı. ancak bu iki konu üzerindeki anlaşmazlıklar yüzünden erbil anlaşması yenilenmesine rağmen hayata geçirilemedi  pyd ocak 2014’te üç bölgede kanton yönetimi ilan ettikten sonra, diğer partilerin bu bölgelerde faaliyet göstermesine de izin vermedi. bu partilerin yöneticileri kanton ilanını ‘emrivaki’ olarak tanımladı, üyelerinin bir kısmı kuzey irak topraklarına geçmek zorunda kaldı.

pyd’nin tek silahlı güç olduğu bu bölgelerde barzani yönetimi diğer partilerden savaşçıları 2012 yılında eğitti. barzani’nin bu eğitimi sağlaması, irak kürt yönetimi ve pyd arasında gerilime neden oldu. pyd bu savaşçıların gelmesine izin vermedi. hatta bölgeye giren bazı küçük grupları da tutukladı.

pyd ve diğer kürt partilerin anlaşamadığı iki nokta

pyd ve diğer kürt partilerinin anlaşamadığı başka bir nokta da rejimle ilişkiler. enks hem pyd’nin aksine rejim ile işbirliği yapmamaktan yana, hem de yine pyd’nin aksine, suriye muhalif ve devrimci güçler koalisyonu (smdk) ile birlikte hareket ediyor ve smdk yönetiminde temsil ediliyor.

türkiye de pyd’yi muhatap olarak almak için, pyd’nin suriye rejimiyle işbirliği yapmaya son vermesini ve suriye muhaliflerine katılmasını, suriyeli diğer kürt grupların tanımadığı kanton yönetimi gibi emrivakilerden kaçınmasını istiyor. türkiye’nin pyd’ye koştuğu üçüncü şart da türkiye’nin güvenliğini tehdit edecek faaliyetler içinde olmaması.

pyd yönetimi, suriye'nin kuzeyinde afrin, kobani ve cezire kantonlarını ilan etmişti.

kaynak: al jazeera