Mısır

Mısır’ın muhalif fenomeni: Joe Show

Mısır'ın darbeci Sisi yönetiminin arananlar listesindeler. Savaş, çatışma ve kriz içindeki Ortadoğu insanının sorunlarını hicvederek yüzleri güldürüyorlar. İnternette 1,6 milyon takipçiye ulaşan Mısır’ın muhalif YouTube fenomeni "Joe Show"'un kurucularıyla konuştuk.

mısırlı iki kafadar yusuf hüseyin ve ahmet zikiri tesadüf eseri tanıştılar. ikisi de ülkelerinde yaşanan siyasi gelişmelere duyarlı, halkın meseleleriyle ilgili gençlerdi. bir ortak yanları daha vardı ki, ikisi de hayatla ve ülke sorunlarıyla dalga geçmeyi seviyordu.

bilgisayar sistem yazılımı konusunda çalışan ahmet zikiri, mısır devrimine nasıl katkı sunacağını düşünürken medya sektöründe karar kıldı.  bunun üzerine sinema, montaj dersleri almaya başladı. evinde oluşturduğu küçük stüdyoda alıştırmalar yaparken, gençlerin ilgi odağı olan internet ortamında bir program çekmenin de hayalini kuruyordu.

yusuf hüseyin ise üniversiteden mezun olduktan sonra bir süre baba mesleği ticaretle uğraştı. arkadaşları, yusuf’un isminin ingilizce 'joseph' olan karşılığından esinlenerek ona hep 'joe' derlerdi. ahmet ve yusuf tanışıp anlaştı ve böylece mısır’ın sanal alemde en çok izlenen komedi programı olan “joe tube” doğdu. 

"komiklikte sisi’nin medyası ile yarışıyoruz”

yayın hayatına 2013’ün ilk ayında başlayan "joe tube" kısa sürede geniş bir izleyici kitlesine ulaştı. özellikle temmuz 2013’te mısır genelkurmay başkanı abdülfettah sisi’nin, seçilmiş ilk mısır devlet başkanı olan muhammet mursi’yi devirerek yönetime gelmesi ikili için dönüm noktası oldu.

sisi yönetimi tarafından propaganda için kullanılan mısır medyasının haberleri "joe tube"un temel komedi malzemesi. programın sunucusu yusuf hüseyin'e göre rejim yanlısı haber bültenleri tam bir komedi:

“komiklikte sisi’nin medyası ile yarışıyoruz. haberler zaten komik. gülünç olan bir şeyden daha komik olmaya çalışıyoruz. millet komik bir şey varken, senin daha da güldürmeni bekliyor. bu bizi programı hazırlarken en çok zorlayan husus.” 

 

Joe Show programının sunucusu Yusuf Hüseyin, hiçbir tiyatro eğitimi olmadan sergilediği performansla beğeni kazandı. [Fotoğraf: Can Hasasu/Al Jazeera]
1,6 milyon takipçi

kısıtlı imkanlarla ve amatör bir ruhla yola çıkan iki arkadaşın youtube kanalı, mısır halkı tarafından çok sevildi. hiç tiyatro deneyimi olmayan yusuf hüseyin ve programın çiçeği burnunda yönetmeni ahmet zikiri’nin kısa sürede elde ettiği ün, birçok televizyon yıldızını kıskandıran cinstendi.

yusuf hüseyin başarılarının, doğru zamanda, mısır halkına doğru bir alternatif sunmalarından kaynaklandığını düşünüyor:

"özellikle, arap baharı devrimlerinden ve 25 ocak’tan sonra devrim meydanlarında gerçekleşen hak ihlâllerinin ve rejimin göstericilere baskısı, en çok sosyal medya ile yayıldı. bu, mısır’da herkesin veya halkın önemli bir bölümünün, özellikle gençlerin sırtını tv’ye dönüp, sosyal medyaya yönelmesini sağladı. bu, bizim de tanınmamıza ve gençlere ulaşmamıza yardım etti. özellikle mısır televizyonu tek sesliyken ve tek bir adam tarafından yönlendirilirken...”

bugün joe tube 1,6 milyon takipçiye ulaşmış durumda.

internetten televizyona transfer süreci

joe tube’un başarısı televizyon yapımcılarının da dikkatini çekti. yayın merkezi londra’da olan al arabi kanalı ikiliye haftalık bir program teklifi sundu. böylece joe tube, jow show’a dönüştü.

programın yönetmeni ve genel yayın yönetmenliğini yürüten ahmet zikiri, yaşadıkları süreci şöyle özetliyor:

“yaklaşık dört sezonu internet üzerinden yayınladık. düzensiz aralıklarla, keyfi ve doğaçlama gelişen bölümlerdi bunlar. nisan 2016 tarihinden bu yana al arabi’de her hafta seyirci ile buluşuyoruz. eskisi ile tek fark artık sorumluluklarımızın olması. belli bir saatte ve belli bir süre boyunca yayında olmamız gerekiyor. ruhumuz aynı...”

 

Ahmet Zikiri, tamamı Mısırlı olan program ekibinin, Sisi yönetimi tarafından arandığını söylüyor. [Fotoğraf: Can Hasasu/Al Jazeera]
yusuf hüseyin, televizyon ile yeni seyircilere ulaştıklarını düşünüyor:

“bizim için televizyon ölü bir teknolojiydi. joe show başlayınca anladım ki bu doğru değil. zira ortadoğu toplumunda özellikle de mısır gibi ülkelerde, başta maddi yükü nedeniyle herkesin internete erişimi bulunmuyor. tabii bir de belli yaşın üzerinde insanların tek haber ve eğlence kaynağı televizyon. joe show bizi daha önce tanımadığımız bir seyirci ile buluştuk. hiç ummadığım insanlardan telefonlar, e-mailler almaya başladık. bu da beni mutlu ediyor.”

sisi’yi korkutacak kadar komikler

yusuf ve ahmet ilk 12 bölümü çektikten sonra 2014 yılının başında, dostları ve akrabalarının uyarısı ile mısır dışına çıktı. zira sisi yönetimi, joe tube’un muhaliflerin sesi haline gelen skeçlerinden rahatsızlık duymaya başlamıştı. programın iki kişilik ekibi o tarihten sonra bir daha mısır’a dönmedi.

program televizyona joe show olarak geçtikten sonra, yapım ekibi büyüdü. işe alınan yeni gençler gene muhalif sosyal medya aktivistlerinin arasından seçildi. ancak yapım ekibinin yeni üyeleri, kimliklerinin ve yüzlerinin bilinmesini istemedikleri için çekim talebimizi reddettiler. genel yayın yönetmeni zikiri, programa katılan yeni üyelerin, takibata uğramaktan korktuğunu söylüyor:

“bizimle ilgisi olmayan bazı insanlar gözaltına alındı. joe show’da çalışmakla suçlandılar. gerçekten bizde çalışan birini bulurlarsa büyük sıkıntı olur. yapımda yer alan arkadaşlarımız sık sık mısır’a, ailelerini görmeye gidiyor. onların başına bir şey gelmesini istemeyiz.”

yusuf, namı diğer joe ise, mısır yönetiminin kendilerinden duyduğu rahatsızlığı şu anekdotla anlatıyor:

“kahire’de bir genç, otobüste giderken cep telefonundan joe show’u izliyormuş. ama muhalif bir program olduğumuz için, kimse ne izlediğini görmesin diye, eliyle kapatarak izliyormuş. bir arkadaşım camdaki yansımadan gencin ne izlediğini fark edince fotoğrafını çekip bana yolladı. mısır’a gidip joe show hakkında sokak röportajı yaparsanız korkudan kimse size yanıt vermez. sisi yönetimi bizden bu denli rahatsız.”

Mısır siyaseti ile ilgili esprilerle yola çıkan Joe Show, repertuarına diğer Arap ülkelerini de dahil etmeye başladı. [Fotoğraf: Al Jazeera]

mısırla başladılar, arap dünyasına yayıldılar

joe show her ne kadar mısır siyaseti ile ilgili espriler yapsa da son dönemde suriye, irak ve diğer arap ülkeleri ile ilgili konulara da el atmaya başladı. programın sunucusu ‘joe’ acı dolu haberlerin geldiği coğrafyalarda zorlandıklarını itiraf ediyor:

“mısırlılar muzip olarak bilinir. en zor koşullarda espiri yapar, güleriz. suriye ve irak’taki durum biraz farklı. oradaki olaylar çok kanlı, yaşananlar zor, çoğu da anlaşılmaz bir hal aldı. dolayısıyla da mısır konularında olduğu kadar rahat hareket edemiyoruz.”

joe show, muhalif tavrını yönetimlerle sınırlı tutmuyor. son zamanlardan muhalif grupları hicveden bölümler de yaptılar. müslüman kardeşlere ait bazı televizyon programlarının sunucuları da joe show’un eleştirilerinden payına düşeni aldı.

kaynak: al jazeera

muhabirimize ulaşmak için: can.hasasu@aljazeera.net

twitter'dan takip edin: @can_hasasu

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;