toplantının ana gündem maddeleri afganistan ve ukrayna’ydı. afganistan’da 2016 sonrasında nato’nun varlığının sivil yönetim altında devam etmesi kararı alındı. ukrayna’ya verilen destek tekrarlandı, rusya’ya ‘saldırgan tavrını durdurması’  çağrısında bulunuldu.

türkiye, nato’nun doğu sınırlarındaki tehditle mücadele için oluşturulan ‘çok yüksek hazırlıklı ortak görev gücü’ne dönüşümlü olarak liderlik yapacak ülkeler arasında olmak istediğini bildirdi.

‘işid ile kapsamlı mücadele’ konusunda sonuç alınamadı

toplantıya ev sahipliği yapan türkiye’nin gündemindeki yabancılar savaşçılar konusu ikili görüşmelerde gündeme geldi. işid sorunu ise ‘ittifakın güneyindeki tehdit’ olarak ikinci gün masaya yatırıldı. konuyla ilgili eski mesajların ötesinde bir mesaj veya karar çıkmadı.

ikinci günün sonunda konuşan türk dışişleri bakanı çavuşoğlu, işid ile mücadelede daha etkin yöntemler kullanılması gerektiğinin tüm bakanlar tarafından konuşulduğunu ve bir konsensüs olduğunu, ancak henüz sonuç alıcı bir stratejinin oluşturulmadığını söyledi:

“daeş ile mücadelede daha etkili yöntemlerin kullanılması gerektiğini konuştuk. suriye’deki rejim konusunda daha ektin adımlar atılması gerektiğini vurguladık. gerek ikili görüşmelerde gerek toplantılarda sadece ben değil tüm mevkidaşlarımız gündeme getirdi. daeş ile mücadelede kapsamlı bir stratejinin olmadığı aşikârdır. maalesef bugüne kadar ortaya konulan stratejiler, hava saldırıları da daeş’i durdurmaya bile yetmedi. koalisyon kurulurken daeş nasıl yok edilebilir, bunu konuşmuştuk. daeş’e sebep olan esas rejim dâhil diğer unsurları da göz ardı etmemek gerekiyor. daeş ile mücadelede suriye’de siyasi bir dönüşüm ve irak’taki hükümetin güçlendirilmesi konularında konsensüs var. ama şu da bir gerçek ki henüz daeş ile mücadele konusunda sonuç alıcı bir stratejimizin olmadığını da üzülerek söylemek zorundayım.”

‘türkiye kuvvetlerin liderliğini üstlenme kararı aldı’

eylül 2014’te galler’deki nato zirvesinde, doğu ve güney sınırındaki müttefiklerin ya da ortak ülkelerin karşılaşacağı tehditlere hızla yanıt verebilmek için, acil müdahale gücü içinde ‘çok yüksek hazırlıklı ortak görev gücü’ oluşturma kararı almıştı.

2016’da tamamlanacak, nato üyesi ülkelerden katılım sağlanacak ve toplam 5 bin kişiden oluşacak bu güce hava ve deniz kuvvetleri de destek sağlayacak. doğu ve güney sınıra yakın bölgelerde oluşturulacak birlikler, acil durumda 48 saat içinde operasyonel olma özelliği taşıyacak. gücün liderliğini her yıl dönüşümlü olmak üzere fransa, almanya, italya, polonya, ispanya ve ingiltere üstlenmişti.

toplantının bitiminde açıklama yapan nato genel sekreteri jens steltenberg, türkiye’nin yedinci ülke olarak bu kuvvetlere liderlik etme kararı aldığını söyledi:

“ukrayna’da saldırgan tavırları, ittifakın güneyinde de daha fazla çalkantı ve aşırıcılık görüyoruz. dolayısıyla bu değişiklikler ışığında kendimizi uyarlamamız gerekiyor. nato mukabele gücünün büyüklüğünü ve hızını arttırıyoruz. bugün türkiye’nin aldığı bir karar var. nato çok yüksek hazırlıklı ortak görev gücü’nü oluşturan diğer 6 müttefikle birlikte bu kuvvetlerin liderliğini üstlenme kararı aldı.”

ingiltere’nin nato ortaklarının savunma gücünü artırmak için oluşturacağı fona da türkiye’nin katkı sağlayacağı bilgisini veren jens stoltenberg, “nato’nun vermek istediği ana mesaj nato’nun hazırlıklı olduğudur” dedi.

baltık ülkelerinin ‘kalıcı nato misyonu’ talebi

litvanya, letonya ve estonya ordularının açıkladığı, ülkelerindeki nato askerlerinin mevcudiyetinin kalıcı olması talebi ile ilgili soruyu yanıtlayan stoltenberg, talebin dikkatle değerlendirileceğini söyledi. ittifakın doğu sınırındaki önlemlerin, varlığının ve tatbikatların arttırıldığı bilgisini verdi.

rusya ile nato’nun işid karşısında işbirliği yapma olasılığıyla ilgili soruya ise stoltenberg şu yanıtı verdi:

“rusya ile bütün işbirliği geçen yıl sonlandırıldı. ukrayna’ya yönelik saldırgan eylemleri, kırım’ın gayri meşru ilhakını tanımadığımız için bu ilişki donduruldu. tabii savunma ve siyasi diyalog konusunda adım atılabilir ama şu anda pozisyonumuz değişmiyor.”

kaynak: al jazeera