münih güvenlik konferansı’nda ortadoğu konulu bir oturumda konuşan dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, 17 şubat’ta türkiye’ye gelen abd genelkurmay başkanı dunford’la yapılan görüşmeye dâir bilgi verdi. rakka operasyonunda tsk ve koalisyon ülkelerine bağlı özel kuvvetlerin, yerel güçleri desteklemek için rakka’da sahaya inmesi teklifi yaptıklarını anlattı:

“terörle etkili şekilde mücadele edebilmek için çifte standarttan kaçınmalıyız. pkk/pyd ülkede barış ve toprak bütünlüğü için değil, kendi çıkarları için, daha fazla toprak elde etmek için savaşıyor. etnik temizlik yapıyor.

rakka operasyonu için fırat kalkanı iyi bir örnek. sahada yerel güçler var. çünkü daeş sonrası dönemi de planlamalıyız. el bâb’ı daeş’ten almak üzereyiz. el bâb’dan sonra rakka’yı da alabiliriz. türk birlikleri, amerikan birlikleri ve koalisyon ülkelerinden gelen birliklere bağlı özel kuvvetler sahada olabilir, böylece yerel güçlere destek verebilir.

iki gün önce dunford türkiye’deydi, rakka operasyonunun teknik detaylarını konuşmak için geldi. biz ona, abd’nin özel kuvvetlerinin sahaya inerek yerel güçleri desteklemesi önerisinde bulunduk.”

"şii milisler veya ypg yerine daeş’i tercih ederler"

“rakka’daki arap halkı orada kalmak istiyor. daeş ve şii gruplar arasında kalsalar daeş’i seçerler. daeş ve ypg arasında kalsalar da yine aynı şekilde daeş’i tercih ederler. çünkü şii gruplar ya da ypg gelirse başlarına ne geleceğini biliyorlar.”

suriyeli muhaliflerin çatı örgütü smdk’nın lideri enes el ubde de münih'teydi. rakka operasyonu için yerel güçlerle işbirliği yapılması planını desteklediklerini söyledi. “ancak yerel güçler, daeş’in veya farklı grupların geri gelmeyeceğinden emin olana kadar çalışır. eğer dışarıdan başka güçler gelirse, başka yerlerde düştüğümüz tuzağa yeniden düşeriz” dedi.

ubde, cenevre görüşmelerine de ‘çözüme tam olarak odaklanmış şekilde’ gideceklerini söyledi.

"abd’nin önceliği iran’ın etkisini kırmak ve türkiye’yle ilişkilere zarar vermemek"

ortadoğu konulu toplantının hemen ardından suriye konulu bir oturum düzenlendi. suriye toplantısında türkiye’den katılımcı yoktu. suriyeli muhaliflerin çatı örgütü smdk’nın lideri enes el ubde, birleşmiş milletler suriye özel temsilcisi de mistura, abd başkanı işid’le mücadele koalisyonundaki özel temsilcisi brett mcgurk ve rusya federasyon dış ilişkileri komitesi başkanı konstantin kosachev toplantıda konuşmacıydı.

de mistura, daha önce uzlaşmaya varılan ateşkes süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürümediğini hatırlatarak astana’ya olan desteğini yineledi. ancak “astana sadece ateşkesin sürmesine odaklanmalı. siyasi çözüme cenevre’de odaklanılmalı” uyarısında bulundu.

rusya’nın astana’da sunduğu anayasa taslağına da gönderme yaparak, “cenevre’de varılacak siyasi uzlaşı sonrası yeni anayasayı suriyeliler yazmalı, başkaları tarafından yazılan bir anayasa kabul edilemez” dedi.

washington’da göreve gelen yeni yönetimin suriye konusunda henüz net bir karara varmadığını hatırlatan de mistura, tartışmalar sürerken öncelik verilen konuları sıraladı. işid’le mücadele edilirken iki faktöre, iran’ın bölgede etkisinin artmamasına ve türkiye ile ilişkilerin zarar görmemesine dikkat edileceğini söyledi. iran, astana görüşmelerinde rusya ve türkiye ile birlikte garantör ülke konumunda:

“[astana ve cenevre görüşmeleri sürerken] abd tüm bu süreçlerin neresinde? bunu henüz ben de bilmiyorum. ama bildiğim bir şey var, abd’nin bazı net öncelikleri var. bir; işid'le mücadele öncelikli hedef.

ikinci öncelik; bazı güçlü bölgesel aktörlerin etkisini kısmak, bunların kim olduğunu biliyorsunuz.

üçüncüsü de, bölgedeki müttefiklerinden biriyle ilişkilerine zarar vermemek. bunlar şu an çok dikkatli şekilde washington’da görüşülüyor.”

mcgurk: rakka, acilen çözülmesi gereken bir tehdit

mcgurk konuşmasına “washington’da rakka ve işid’le mücadelede yeni strateji henüz görüşülürken, süreç devam ederken net bir şey anlatamayacağını” söyleyerek başladı. ancak rakka’nın önemine değindi:

“daeş, ana merkezi rakka’da el kaide tarzı büyük saldırılar planlıyor. rakka’daki işid varlığı bizim için acilen çözülmesi gereken bir tehdit.”

mcgurk de astana’nın sadece ateşkese odaklanması gerektiği, siyasi konuların cenevre’de görüşülmesi gerektiğini söyledi:

“şu an ateşkes daha olumlu ilerliyor, türk yetkililerle de münih’te bunu görüştüm. daha önce rusya ve abd’nin garantör olduğu ateşkesler yürümedi çünkü abd’nin sahada askeri yok. türkiye ve rusya garantör olmak için daha uygun. astana süreci bu ateşkese odaklanmalı.

hem esed’e, hem nusra hem daeş’e karşı savaşan muhalif gruplar var. rusya’nın desteğiyle taktik adımlar atan rejim, bu grupları nusra’yla görünürde bir araya getiriyor. işimiz çok daha zorlaşıyor.”

“suriye’deki legâl tek askeri güç rusya’dır”

rusya federasyonu’ndan toplantıya katılan dış ilişkiler komitesi başkanı kosachev, rusya ve rejime yönelik eleştirilere yanıt verdi. rusya için de önceliğin terör örgütleriyle mücadele etmek olduğunu savundu:

“burada önemli olan daeş’le mücadeledir, hem şu an hem askeri operasyonlar sonrasında. daeş’ten sonra ülkenin başına geçebilecek, esed’in yerine gelebilecek kim var? bir kaos çıkabilir. esed, daeş’i yok ederken partnerimizdir, düşmanımız değil.”

tsk’nın yürüttüğü fırat kalkanı operasyonu’nda rusya ile koordinasyon sağlanırken kosachev, “suriye’de legâl bir şekilde askeri operasyon yürüten tek ülke rusya’dır” ifadesini kullandı.

kaynak: al jazeera