yıldırım, gülen'in iadesi konusunda da pence'in kendisine "mesele hukuki ama anlaşmalarımıza uygun olarak çok ciddi bir şekilde ele alacağız" dediğini aktardı. yıldırım, "bu bizim için yeni bir durum" diye ekledi.

başbakan yıldırım, rakka operasyonuna ilişkin olarak, "el bâb'da uygulayacağımız mücadele stilimiz neyse aynısı olacak. bölgede zaten öso'ya destek veren askeri unsurlarımız var. muhtemelen onlar destek verecekler" diye konuştu.

pence ile görüşmesinde, abd'nin işid'le mücadelede pkk'nın suriye uzantısı pyd ve silahlı kanadı ypg ile hareket etmesinden duydukları rahatsızlığı dile getirdiklerini belirten yıldırım, "hassasiyetimizi dikkate alacaklarını düşünüyorum" dedi. rusya'nın suriye için önerdiği yeni anayasada federal sistemin olması konusunda "dışardan empoze edilecek bir model olmaz" diyen yıldırım, moskova'da düzenlenen kürt konferansı hakkında ise "ne konferansı düzenlenirse düzenlensin. bizim nazarımızda pyd terör örgütüdür" ifadelerini kullandı. 

yıldırım, anayasa referandumu sürecinde "fetö, pkk 'hayır' diyor" söylemi ile ilgili "bizim vatandaşın tercihine müdahale etmek, onları terör örgütünün yanına koymak gibi bir düşüncemiz olamaz. biz bir hassasiyetten bahsediyoruz. terör örgütlerinin kararı ortada" dedi. başbakan, "ne evet ne hayır. bu ülke bölünmez" dedi.

başbakan yıldırım'a sorulan sorular ve cevapları şöyle:

abd başkan yardımcısı michael pence görüşmesinden sonra amerika'nın yaptığı açıklamada işid'in yenilgiye uğratılması konusunda çabaların hızlandırılması belirtiliyor. bunun dışında ne var?

doğru, bu konuşuldu. biz üç husus dile getirdik. birincisi; abd'nin, işid'le mücadelesi, bunların 'pkk'nın kuzeni' dedikleri, bizim şubesi dediğimiz, aynısı dediğimiz pyd/ypg unsurlarıyla deaş mücadelesi doğru bir yöntem değil. bir terör örgütüyle bir başka terör örgütünün yok edilmeye çalışılması doğru değil. dolayısıyla bu işin stratejik ortaklığa, nato ortaklığına yakışır şekilde yürütülmesi gerekir. onların da bu hassasiyetimizi dikkate alacaklarını düşünüyorum.

petraeus: pyd, pkk’nin kuzeni

ikincisi; fetö elebaşının geri verilmesi meselesi. 'mesele hukuki ama anlaşmalarımıza uygun olarak çok ciddi bir şekilde ele alacağız' denildi. bu bizim için yeni bir durum. önceki yönetim, 'bu yargının işi' diyerek kestirip atıyordu. dolayısıyla burada yeni bir anlayış var. ben de 'bu sorun çözülmediği sürece türklerin abd algısı düzelmez, bu algıyı olumluya çevirmek için mutlaka ciddi bir adım atılması lâzım' dedim.

üçüncüsü; deaş'la mücadelede 'el bâb'dan sonrası için de varız' dedik. ama tabii terör örgütlerinin işin içinde olmaması şartıyla. zannederim, değerlendirecekler ve bir karar verecekler.

abd, rakka konusunda ypg'yi dayatırsa türkiye ne yapar? tek başına mı hareket eder?

ben öyle bir izlenim edinmedim. bir değerlendirme sürecindeler, sonucu görmemiz lâzım.

münbiç'le ilgili niyetimiz çok net. münbiç pyd unsurlarından temizlenmeli. bunu deaş'tan ayrı değerlendiriyoruz. abd'nin bize bu konuda taahhüdü var. ama yerine getirmedi.

dün (cumartesi) yapılan açıklamada, sanki rakka'da türkiye sadece operasyona taktiksel destek verecek gibi algılandı. böyle mi?

rakka'da, el bâb'da uygulayacağımız mücadele stilimiz neyse aynısı olacak. bölgede zaten öso'ya destek veren askeri unsurlarımız var. muhtemelen onlar destek verecekler.

abd yönetimiyle yeni bir sayfa açıyoruz. 'new day (yeni bir gün)' diyorlar.

abd açıklamasında iran'ın tehdit oluşturduğu ifadesi var. ne diyorsunuz?

yalnızca iran değil, başka ülkeler de var bölgede. amaç suriye'de, irak'ta bir ülkenin nüfuz üstünlüğü sağlaması olmamalı. amaç suriyelilerin kendi kaderlerini belirleyeceği, kendi yönetimlerini oluşturacağı bir çözüm sağlamak olmalı. iran bizim tarihi komşumuz. aramızdaki ilişkilerde inişler, çıkışlar oldu ama burada bir konuda hoşnutsuzluğumuz var. burada mezhep öne çıkartılırsa bu zarar verir. mezhep savaşları avrupa'da bulunduğumuz ülkede almanya'da, tarihte 12 milyon insanın hayatına mâl oldu.

ortadoğu'da suudi arabistan, körfez ülkelerinde de rahatsızlık var?

evet onların güvenlik açısından hassasiyetleri var. ama iran köklü geleneği olan bir devlettir. bölgeyle ilgili yapıcı katkılarını bekleriz. ama nüfuz alanının genişletilmesi gibi durumlar olursa endişeleniriz.

astana sürecini iran'la birlikte başlattı türkiye. fakat iran'da bir tatminsizlik mi var?

yok. astana cenevre'ye bir alternatif değil, ilk adım. ateşin, kanın durdurulması, daha sonra bm dâhil bütün tarafların dâhil edileceği kalıcı bir siyasi çözüme katkı verilecek bir süreç olmalı.

bazı taraflar suriye'de federatif bir çözüm öneriyorlar. hatta burada pyd'ye bir yer öneriyorlar. moskova'da kürt konferansı düzenleniyor. türkiye'nin tavrı nedir?

ne konferansı düzenlenirse düzenlensin. bizim nazarımızda pyd terör örgütüdür. kürtlerle pyd'yi birbirine karıştırmamak lâzım. kürtler, suriye'nin yerleşik nüfusu. suriye'de bütün etnik grupların söz söyleme hakkı var. bizler toprak bütünlüğünü önemsiyoruz. yaşanan kaostan pyd'nin avantaj sağlaması söz konusu olmamalı. suriye'de yönetimin hangi modelle olacağı henüz ortada yok. suriye'nin geleneklerine, tarihine uygun bir yönetim modeli oluşturulacak. dışardan empoze edilecek bir model olmaz. araplar, kürtler, nusayriler, yezidiler, türkmenler var. suriye'nin bütün paydaşları, bu yönetim modelinin oluşturulmasında söz sahibiler. tek şartla; terör örgütü, terör unsuru olmamalılar.

el bâb'da temizlik aşamasına gelindi. bu ne kadar sürecek? rakka'da deaş unsuru ne kadar var?

bunlar askeri konular. ama ne kadar olurlarsa olsunlar, temizlenecekler. el bâb kontrol altına alındı. içeride temizlik yapılıyor. ama tabii zorluklar var. bütün kentin altında tüneller, canlı bombalar, intihar eylemcileri var, kolay değil. ama ikmâl yolları kesildi. önemli olan bu.

fırat'ın batısında bir fiili pyd düzeni var. bu kurulu düzenle ilgili türkiye'nin tavrı ne olacak?

türkiye'ye tehdit nereden gelirse gelsin. bizim bunu karşılama ve bertaraf etme hakkımız var. mesela bazen kuzey irak'ta operasyon yapıyoruz. batısı, doğusu fark etmez. sıcak takip gibi. tehdit neredeyse cevabını verme hakkımız var. biz müttefiklerimize gelin pyd ile değil, türkiye ile bu işi yapın diyoruz.

mhp ile yenikapı ruhunu yeniden canlandırmak ve referandum sürecinde ortak miting, program yapmak gibi bir planınız var mı?

yenikapı ruhu mhp ve ak parti'de hiç yok olmadı, hiç eksilmedi. aslında chp'de de vardı. ama yavaş yavaş ruh bedenden ayrılmış gibi görünüyor. ama çıkmayan candan ümit kesilmez denir. chp'nin yeniden bu sürece dâhil olmasının önünde hiçbir engel yok.

mhp ayrı parti biz ayrı partiyiz. bunu en iyi tuğrul bey (yanında oturan tuğrul türkeş'e dönerek) bilir. dolayısıyla bizim bir amaç birlikteliğimiz var. bu anayasa değişikliğini birlikte yapmaya karar verdik. meclis aşamasını da birlikte gerçekleştirdik. ayrı siyasi partiler olduğumuz gerçeğini de gözardı etmememiz lâzım. onlar kendi, biz kendi kampanyamızı yapacağız. bu söylemlerimiz 'evet' noktasında benzer olacaktır. birlikte program yapmanın önünde bir engel yok. uygun şartlar oluşursa, birlikte program yaparız. ama adı konmuş bir şey yok. onlar kapalı değil, biz de kapalı değiliz. olur veya olmaz. ne zaman olur, hangi formatta olur; bu önümüzdeki süreçte netlik kazanır. ortak mitingden ziyade bir etkinlik vb olabilir. kısa vadede bir şey öngörmüyoruz.

referandumdan sonra mhp'li bakanlar kabinede olur mu?

olasılıklara göre amel olmaz. bizim gündemimizde şu anda referandum var. akp ve mhp'nin referandum birlikteliğinin arkasında hesap kitap yok. referandumdan sonra ne olacak. ya kabul olacak, ya ret olacak. türkiye yoluna devam edecek. biz kabul edileceğini düşünüyoruz. burada da bir tereddüt de görmüyoruz.

'evet'leri artıracak partinizin ortak söylemi ne olacak? fetö, pkk 'hayır' diyor söyleminiz tepki yarattı. o zaman neden 'hayır' seçeneği var diye soranlar oldu. bir de anketlerde 5 milyon kararsız seçmeden söz ediliyor. bu kararsızlar ağırlıklı olarak hangi partinin seçmeni sizce?

biz diyoruz ki bu anayasa değişikliği ülkemiz, milletimiz için faydalı. bunun detaylarını da konuşuyoruz. 2007'de 363 milletvekiliyle ak parti'ye vesayet odakları chp'yi kullanarak cumhurbaşkanı seçtirmediler. biz her zaman çözümün milletin elinde olduğuna inanmış bir partiyiz. 2007'de başlayan bir sürecin gereğini yapıyoruz. geniş yetki, sıfır sorumluluk diye bir yönetim şekli bu dünyada yok. halkın kararı üzerine karar olmayacağına göre... kabul edilmesi noktasında zerre kadar tereddüdüm yok. ama kafa karıştıranlar var. bu kafa karışıklığını ortadan kaldıracağız.

biz dedik ki 'pkk hayır' diyor. 'hayır verilmesi için her şeyi yapacağız' diyor. fetö de deaş'da onlara katıldı. benim vatandaşlarımın terör örgütlerinin kampanyasına kayıtsız kalmayacaklarını düşünüyorum. terörü sevindirmeyeceklerini sanıyorum. yoksa vatandaşın kararı kendi kararı. yoksa bizim ne haddimize. pkk 'evet çıkarsa biz bittik diyor'. doğru bilmiş. biz de onu yapıyoruz. 

bir yanlış anlaşılma varsa, bu vesileyle onu düzeltmiş olayım. bizim vatandaşın tercihine müdahale etmek, onları terör örgütünün yanına koymak gibi bir düşüncemiz olamaz. biz bir hassasiyetten bahsediyoruz. terör örgütlerinin kararı ortada. türkiye'nin bekâsı için, vesayet sistemini ortadan kaldırmak için bu değişikliği öngörüyoruz.

'evet' verenlere de bir baskı söz konusu mu?

burada bir çifte standart var. 'evet' diyenlere de tepki gösteriliyor. ne evet ne hayır. bu ülke bölünmez. herkes istediğini söyleyecek. bizim milletimizin basireti engindir. bugüne kadar milletin hiç bir yanlış karar verdiğini görmedim. siyasetçiler bir yanlış karar verirse de millet onu düzeltir.