bisiklet, doping yüzünden prestij kaybına uğrayan sporlar arasında belki de ilk sırada. uluslararası bisiklet birliği (uci), 2013'ün eylül ayında başkanlığa seçilen brian cookson yönetiminde bu sorunu çözmek için yoğun şekilde çalışıyor.

ingiliz spor adamı, dopingle ilgili kendi kurdukları bağımsız komisyonun, yasaklı madde kullanan bisikletçiler için bir fırsat olduğu inancında. cookson'a göre doping itirafında bulunanların affı yönetmelik gereği mümkün değil ama cezaları indirilebilir.

doping, türkiye turu için de büyük bir sorun. ama organizasyonu bekleyen bir tehlike daha var. uci yol bisikleti yarış takviminde köklü değişiklikler planlıyor. bunlar hayata geçirilirse, türkiye gibi en üst seviyede yer almayan turlara katılım hem nitelik hem nicelik açısından düşebilir, bu da sponsorların ilgisini azaltabilir.  

birkaç ay içinde genel kabul görecek bir taslak ortaya çıkaracaklarından emin olduğunu söyleyen cookson, uluslararası spor federasyonları kongresi (sportaccord) için geldiği antalya'da al jazeera'nin sorularını yanıtladı.

lance armstrong doping sorununun çözülebilmesi için hakikat ve uzlaşma komisyonu kurulmasından ve komisyona konuşanların tamamen affedilmesinden başka yol görmediğini söylemişti. katılıyor musunuz?

maalesef dünya anti doping ajansı'nın (wada) yönetmeliği affa müsaade etmiyor. bu konuda söz sahibi olan kurum wada. uci olarak biz kendi bağımsız komisyonumuzda affa mümkün olduğunca yakın düzenlemeleri gündeme getiriyoruz. komisyona, indirimli cezalar verilmesi gibi yetkiler tanındı. lance armstrong ile ilgili problem, birleşik devletler anti doping ajansı tarafından onun cezasının daha önce verilmiş olması. bir ceza indirimine gidip gitmeme kararını sadece onlar verebilir. yani evet, bir indirim mümkün. ama toptan bir affın mümkün olduğunu sanmıyorum. bence her vakayı ayrı olarak değerlendirmek gerekir. kurduğumuz komisyonun işini yapmasını beklemek lazım. komisyonun bağımsızlığı açısından ben işlerine karışmıyorum. çıkacak tavsiye kararlarını bekliyorum.

şu anda aktif olarak yarışan bisikletçilerin de komisyona itirafta bulunacağını düşünüyor musunuz?
iyimserim. onları buna teşvik edecek faktörler var. itirafta bulunmak istemeyenler açısından da şöyle bir tehlike bulunuyor: onlar çıkıp meseleyi kendi açılarından anlatamadan önce başkaları çıkabilir ve onların da parçası olduğu bir doping itirafında bulunabilir. biz herkese itirafta bulunup yaşananlara açıklama getirme şansı tanıyoruz. eğer sözlerine sadıklarsa, yani gerçekten de bu sporun dopingle yüzleşmesini, kirli çamaşırları ortaya dökerek temizlenmesini istiyorlarsa, işte fırsat.

bu konuda komisyonun geldiği nokta konusunda bilginiz var mı?
hayır. komisyona verilen 12 aylık süre dolduktan ve onlar raporlarını açıkladıktan sonra öğreneceğim. komisyonun bağımsızlığı açısından bu önemli. aksi halde ben ya da bir başkası komisyona müdahale etmekle suçlanabiliriz. onların böyle bir görevi üstlenmesinden memnuniyet duyuyorum. bu görevi yerine getirirken, istedikleri kişilerle, uci'dan çekinmeden ya da uci tarafından yönlendirilmeden konuşabilmeliler.

türkiye turu'nda iki yıldır yerel kıta takımı torku konyaspor şampiyon çıkardı fakat daha sonra bu isimlerin (ivailo gabrovski ve mustafa sayar) dopingli olduğu anlaşıldı. bu durum uci'ın gözünde tura ne kadar zarar verdi? bu zararın telafisi için ne yapılmalı?
bu bölgedeki bisiklet sporu açısından çok zarar verici oldu. iki bisikletçi için de utanç vericiydi. demek ki hem sporcular hem de takımlar açısından hâlâ çıkarılması gereken dersler var. doping konusunda sürekli uyanık olmamız gerekiyor. doping testlerinin aksatılmaması, yerel dopingle mücadele kurumlarıyla iş birliği içinde davranılması şart. aynı zamanda genç bisikletçilerin ve takımların bu konuda eğitilmesine de odaklanmak gerek.

bu sadece ahlaki bir sorun değil. meselenin ekonomik boyutu da var. saygın ve dürüst bir ortam yaratamazsak, bu sporun profesyonel yönünü yitiririz. insanlar hayatlarını idame ettirecek paraları kazanamazlar. sponsorlar, yayıncılar, basın ve kamuoyu hilekârlığa batmış bir sporu takip etmek istemez.

yol bisikletinde planlanan değişiklikler hayata geçirilirse, dünya turu seviyesindeki yarışlar iki lige ayrılacak ve toplam yarış günü sayısı artacak. bu, türkiye bisiklet turu gibi hc kategorisindeki (kategori dışı) ya da daha alt kategori yarışlara zarar verecek mi?
bu konuda planlama sürecinin devam ettiğini göz önünde tutmak gerek. bazı sorunları çözmeye çalışırken başka sorunlar ortaya çıkıyor. hâlâ yapılması gereken çok iş var. sanıyorum herkes en üst seviye yarış takviminde daha fazla esneklik yaratılması gerektiğinde hemfikirdir. bunun için bazı turların kısaltılması da gerekiyor. ancak bu sayede dünya turu'nu daha fazla bölgeye yayabilir ve gerçek anlamda bir dünya turu yaratabiliriz. çalışmalarımızı yarış organizatörleriyle, ulusal federasyonlarla ve hatta takımlarla irtibat halinde sürdürüyoruz. değişiklikleri gözden geçirirken dikkate almamız gereken ulusal bazda sıkıntılar olduğunun farkındayız. ama şu anda çok iyi işlemeyen bir yapılanma var. bunu iyileştirmemiz şart. bu kolay değil. bazıları için sıkıntılar da yaratacaktır.

bir turun süresinin kısaltılması halinde uluslararası sponsorların ilgisinin azalacağını düşünüyor musunuz? türkiye bisiklet turu organizatörleri de hc seviyesindeki yarışlara yerel kıta takımlarının davet edilmemesi halinde yerel sponsorların ilgisinin azalacağı görüşünde.
bu tam olarak şu anda üzerinde çalıştığımız sorun. bu kadar önemli değişiklikler yaparken, kasıtlı olmasa bile verebileceğiniz hasarı da göz önünde bulundurmalısınız. 'süreç devam ediyor' derken kastettiğim şey tam da bu. birkaç ay içinde, genel kabul görecek taslakları ortaya çıkarabileceğimizden eminim. tabii ki her değişiklik herkesi mutlu etmeyecek. ama organizatörlerle, federasyonlarla ve takımlarla işbirliği içinde hareket ettiğimiz sürece, profesyonel yol bisikleti için sürdürülebilir bir iyileşme yaratabiliriz.

kaynak: al jazeera