Canlı Yayın

Anayasa değişikliği görüşmeleri

Meclis Genel Kurulu'nda, Anayasa değişikliği görüşmelerinin 5. gününde 9,10 ve 11. maddeler de kabul edildi.

meclis genel kurulu, anayasa değişikliği görüşmelerine beşinci gününde devam etti. 9. maddenin 343 'evet' oyuyla kabul edilmesinin ardından saat 21.25 civarı genel kurul teklifin 10. maddesini görüşmek üzere yeniden bir araya geldi.  bu madde 343 kabul, 135 ret , 3 oy boş, 2 geçersiz oyla kabul edildi.  11. madde ise 341 kabul, 134 ret, 1 çekimser, 5 boş, 2 geçersiz oyla kabul edildi

 

bu oturumda görüşülen ilk madde, cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu konusunu düzenleyen 9. madde oldu.

görüşmelerde ilk sözü mhp'li celal adan aldı. diğer partili vekillerin de konuşmalarının ardından oylamaya geçildi.

oylama sonuçlarına göre, teklifin 9. maddesi 343 'evet' oyuyla kabul edildi. oylamada 137 'hayır' oyu kullanıldı. iki geçersiz oy, 3 de boş oy kullanıldı.

9. madde ne anlama geliyor?

söz konusu maddeyle, cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla tbmm üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek.

HDP'li Celal Doğan'ın CHP'li Deniz Baykal ile sohbeti. [Fotoğraf: Zahidin Köşüş / Al Jazeera Türk]

soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde meclis başkanlığına sunacak. soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

rapor, başkanlığa verildiği tarihten itibaren 13 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde genel kurulda görüşülecek. tbmm üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla yüce divana sevk kararı alınabilecek. yüce divan yargılaması üç ay içinde tamamlanacak, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanacak.

hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak. yüce divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanının görevi de sona erecek.

cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanacak.

Başbakan Yardımcısı Türkeş, MHP'den ihraç edilme kararı alınan Gaziantep Milletvekili Ümit Özdağ ile sohbet ediyor.

9. madde

2709 sayılı kanunun 105. maddesini değiştirecek teklif maddesi şöyle:

"cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla türkiye büyük millet meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde meclis başkanlığına sunar. soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. rapor başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde genel kurulda görüşülür. türkiye büyük millet meclisi üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla yüce divana sevk kararı alabilir. yüce divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz. yüce divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen cumhurbaşkanının görevi sona erer. cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır."

10. madde

"cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, kırkbeş gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılır. yenisi seçilene kadar cumhurbaşkanı yardımcısı cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. genel seçime bir yıl veya daha az kalmışsa türkiye büyük millet meclisi seçimi de cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa seçilen cumhurbaşkanı türkiye büyük millet meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. kalan süreyi tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. türkiye büyük millet meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır. cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, cumhurbaşkanı yardımcısı cumhurbaşkanına vekâlet eder ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde türkiye büyük millet meclisi önünde and içerler. türkiye büyük millet meclisi üyeleri, cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer.

cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumludur. cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla, türkiye büyük millet meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde meclis başkanlığına sunar. soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. rapor başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren on gün içinde genel kurulda görüşülür. türkiye büyük millet meclisi üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla yüce divana sevk kararı alabilir. yüce divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da beşinci, altıncı ve yedinci fıkra hükümleri uygulanır. yüce divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.

cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.”

11. madde

"türkiye büyük millet meclisi üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. bu halde türkiye büyük millet meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, türkiye büyük millet meclisi genel seçimi ile cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.


cumhurbaşkanının ikinci döneminde meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir. seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam eder.

bu şekilde seçilen meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır."

[Fotoğraf: Zahidin Köşüş / Al Jazeera Türk]

kaynak: aa, al jazeera

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;