Görüş

Türkiye'nin meşru askeri operasyonları

Bölgeye daha uzak olan ülkelerin aksine, Türkiye, ciddi iç güvenlik kaygıları da dahil çok daha fazla muhtemel neticeyi göz önünde bulundurmak zorunda kaldı.

Yasin Aktay, "Suriye ve Irak, topraklarındaki çeşitli etnik gruplarıyla gelecekte de komşumuz olmaya devam edecek" diyor. [Fotoğraf: Getty Images]

20 temmuz günü şanlıurfa'nın suruç ilçesinde bir kültür merkezi önündeki gençlik toplantısı sırasında düzenlenen bombalı intihar saldırısı, 32 masum öğrencinin ölümüne, 100'den fazlasının da yaralanmasına neden oldu.

iki gün sonra komşu ilçe ceylanpınar'da feyyaz yumuşak ve okan acar isimli iki genç polis memuru sabahın erken saatlerinde evlerinde uyurken öldürüldü.

suruç'taki bombalı saldırının sorumlusu irak ve şam islam devleti (işid); iki polis memurunun öldürülmesinin faili ise, saldırıyı türk hükümetinin suruç'ta işid ile işbirliği yapmasına misilleme olarak düzenlediklerini ileri süren yasadışı kürdistan işçi partisi (pkk) idi.

pkk ve işid'in terör saldırıları, hükümetin halkı koruma görevine karşı birer meydan okumaydı ve her iki örgüte karşı da askeri açıdan daha kararlı bir politikaya geçmeyi gerekli kılıyordu.

by Yasin Aktay


24 temmuz'da türkiye, suriye'deki işid ve kuzey irak'taki pkk mevzilerini hedef alan hava saldırıları başlattı.

çelişen açıklamalar

medyada bu gelişmelere dair birbiriyle çelişen iki ayrı açıklama mevcut.

ilki nispeten basit: terör saldırıları öncesinde türk hükümeti pkk ile bir çözüm müzakeresi yürütüyordu. hükümet, üzerinde anlaşma sağlanan tüm yükümlülüklerini yerine getirirken, pkk birçok saldırı düzenleyerek ve ülke içindeki unsurlarını silahsızlandırmayarak sürece ihanet etti.

türkiye aynı zamanda işid'i terör örgütü ilan eden ilk ülkelerden biriydi. çatışmalar sırasında tam teçhizatlı yüzlerce kürt peşmergenin kuzey irak'tan kobani'ye geçişine izin vererek ve işid'den kaçan 200 bin sığınmacıyı koruyarak suriyeli kürtlere yardım etti.

pkk ve işid'in terör saldırıları, hükümetin halkı koruma görevine karşı birer meydan okumaydı ve her iki örgüte karşı da askeri açıdan daha kararlı bir politikaya geçmeyi gerekli kılıyordu.

diğer açıklama ise anlaşılması güç bir komplo teorisi.

pkk'nın yürütme komitesi tarafından yapılan açıklamalarda, adalet ve kalkınma partisi (ak parti) hükümeti, kobani çarpışmasında işid'i desteklemek ve örgütü kılıf olarak kullanarak suruç'taki terör eylemini gerçekleştirmekle suçlanıyordu.

yani bir terör örgütü, demokratik bir hükümetin kendi vatandaşlarını öldürdüğünü iddia ederken, diğer yandan kendilerinin iki polis memurunu öldürmesinin meşru ve yasal bir infaz olduğunu öne sürüyor.

ne üzücüdür ki, bir takım batı medyası da bu açıklamaya yakın duruyor.

örneğin, new york times'ın 5 ağustos tarihli bir makalesinde anlatılanlar, hakikatin kendisinden ziyade komplo teorisine yakın bir versiyon.

gazete, her ne kadar tarafsız görünmek adına türk yetkililerin beyanatlarına da yer verse de, makalenin başlığı, tezi ve üslubu, türkiye'nin politikasındaki değişikliğin, hükümetin terör eylemlerine gösterdiği akılcı bir tepki değil, cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan'ın iç siyasete dair kaygılarından kaynaklanan bir gelişme olduğunu ve türk hükümetinin işid'e göz yumduğunu öne sürer nitelikteydi.

new york times, politika değişikliğinin iç siyasi endişelerden kaynaklandığı iddialarına herhangi bir kanıt göstermiyor.

makale neredeyse tamamen muhalefet liderlerinin spekülasyon ve hipotezlerine ve ak parti'nin seçim anketi yapıyor olmasına dayanıyor.

başka koşullar altında, new york times'ın önemli bir partinin olası bir seçime üç ay kala kamuoyu yoklaması yapmasının herhangi bir şeyin kanıtı olarak kabul edeceğini düşünmek zor.

henüz iki hafta önce terör saldırıları ile sarsılmış herhangi bir başka nato ülkesinin hükümeti hakkında benzer iddialar içeren bir makalenin yayınlandığını hayal etmek ise daha da güç.

batı'nın başarısız suriye stratejisi

batı'nın suriye stratejisi yanlış ve başarısız oldu.

uluslararası toplum, sürecin orta yerinde beşşar esed'i koltuğundan kaldırmaktan vazgeçip işid'i zayıflatmaya odaklandı. bu yapılırken de rejimin - aynı acımasız ve ilgi çekme amaçlı yöntemlerle olmasa bile - işid'e kıyasla çok daha fazla insanı öldürdüğü ya da yerinden yurdundan ettiği gerçeği gözardı edildi.

batı medyasında "kürtler" ifadesinin pkk ile eşanlamlı olarak kullanılmaya başlaması, terör örgütünü sanki etnik bir grubun temsilcisiymiş gibi hiç hak etmediği bir seviyeye taşıyor.

by Yasin Aktay


washington'ın daha önce suriye'nin geleceğine ilişkin uzun vadeli, net bir strateji belirleyememesi ve avrupa'nın işid'i mağlup etmenin ötesinde herhangi bir hedef ortaya koymaktaki isteksizliği son derece olumsuz bir netice yarattı.

bölgeye daha uzak olan ülkelerin aksine, türkiye, ciddi iç güvenlik kaygıları da dahil çok daha fazla sayıda muhtemel neticeyi göz önünde bulundurmak zorunda kaldı.

suriye ve irak, topraklarındaki çeşitli etnik gruplarıyla gelecekte de komşumuz olmaya devam edecek.

türkiye'nin duruma askeri olarak müdahil olmakta isteksiz davranması, işid'i mağlup etme kararlılığımıza dair şüpheleri besledi. new york times makalesinde de örneğini gördüğümüz, hükümetin işid'e karşı yumuşak davrandığı yönündeki iddialar, medyada ve sivil toplum örgütleri tarafından anlatılan anektotlarla sürekli yayıldı.

ancak dikkate değer bir husus var, o da şu ki, başka hükümetlerden hiç bu tür iddialar gelmedi.

türkiye'ye vurulan damga

türk hükümeti, işid ile işbirliği yapıldığı iddialarını defaatle reddetti.

türkiye'nin özgür suriye ordusu unsurlarını eğitip barındırdığı, kuzey irak'taki bölgesel kürt yönetimine bağlı peşmergelerin türkiye topraklarından geçişine izin verdiği ve işid'in 49 türk diplomatı 101 gün rehin tuttuğu da göz önünde bulundurulacak olursa, bunlar akıl almaz ve mantıksız iddialar.

bu yaptıklarımıza rağmen, batı medyasında ülkemize vurulan damgayı silemedik.

medyada türkiye'nin işid'e karşı gereken sert tavrı göstermediği yönündeki algının, hükümetimiz üzerinde işid'e karşı daha fazla tedbir alma ve uluslararası pozisyonumuzu koruma yönünde baskı kurma amaçlı olarak yaratılmış olması mümkün.

abd ile türkiye arasında varılan anlaşma ile işe yarar bir stratejiye yaklaşmış olduk.

türkiye'nin uzun süredir var olan katılım talebi, uygulanabilir bir stratejiye bağlıydı ve son saldırılarla birlikte harekete geçmemiz zorunlu hale geldi.

suriye'nin kuzeyinde oluşturulacak uçuşa yasak bir bölge ile türkiye sınırına bitişik, işid'den arındırılmış bir bölge sayesinde suriye hükümetinin yıkıcı hava saldırılarını frenlemek ve bazı sığınmacıların evlerine geri dönmelerine imkan sağlamak iyi bir başlangıç noktası.

türk askerinin ciddi ölçekli katılımını gerektiren ve muhtemelen son derece karmaşık olacak bu süreç, işid ve suriye rejimi ile doğrudan çatışmayı da içerecektir.

ancak uzun vadeli barış ve istikrar hedefi, hem esed rejiminin hem de işid'in alt edilmesini gerektiriyor.

geçtiğimiz yıl batı medyasının büyük bölümünde "kürtler" ifadesi pkk ile eşanlamlı olarak kullanılmaya başladı.

keza new york times makalesinin başlığında da, içinde de "kürtlere yönelik askeri operasyonlar" ve kürtler ile savaş" gibi ibarelere yer veriliyordu.

bu da terör örgütünü sanki etnik bir grubun temsilcisiymiş gibi hiç hak etmediği bir seviyeye taşırken, ezici çoğunluğunu barış yanlılarının oluşturduğu (partimde de, seçim bölgemde de çok sayıda mevcut) kürt vatandaşlarına hakaret ediyor ve esas olarak türk hükümetinin eylemlerini saptırıyor.

new york times abd'nin suriye'ye müdahalesini de "müslümanlara karşı savaş" şeklinde tanımlar mıydı, bundan şüpheliyim.

prof. dr. yasin aktay, siirt milletvekili ve ak parti dış ilişkilerden sorumlu genel başkan yardımcısı.

twitter'dan takip edin: @yaktay

bu makalede yer alan görüşler yazara aittir ve al jazeera’nin editöryel politikasını yansıtmayabilir.

Yasin Aktay

Yasin Aktay

prof. dr. yasin aktay, siirt milletvekili ve ak parti dış ilişkilerden sorumlu genel başkan yardımcısı. Devamını oku

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;