Haber analiz

Kronoloji: Libya Devrimi

Libya'da Şubat ayında başlayan isyanla birlikte yaşanan önemli gelişmeler.

Konular: Afrika
UGK güçleri Kaddafi'ye sadık askerlerle Şubat ayından beri savaşıyor. [Reuters]

15-16 şubat: insan hakları savunucusu fethi tarbel'in tutuklanması bingazi'de olayların çıkmasına yol açtı.

24 şubat: hükümet karşıtı güçler, kaddafi yandaşlarını yendi ve kıyı kenti misrata'nın kontrolünü ele geçirdi.

26 şubat: birleşmiş milletler (bm) güvenlik konseyi, kaddafi ve ailesine yaptırım uygulanacağını açıkladı.

28 şubat: avrupa birliği (ab) ülkeleri kaddafi'ye karşı yaptırım kararı aldı.

5 mart: bingazi'de kurulan ulusal geçiş konseyi (ugk), libya'nın tek temsilcisi olduğunu iddia etti.

17 mart: bm güvenlik konseyi'nde yapılan oylama sonucunda, libya hava sahası, uçuşa yasak bölge ilan edildi ve sivillerin kaddafi yanlılarından ordusundan korunması amacıyla askeri harekat kararı alındı.

19 mart: kaddafi güçlerine yönelik düzenlenen ilk hava saldırısıyla kaddafi'ye bağlı askerlerin bingazi'ye doğru ilerleyişi durduruldu ve libya'nın hava savunma sistemleri hedef alındı.

30 nisan: kuzey atlantik ittifakı örgütü'nün (nato) trablus'taki bir eve düzenlediği hava saldırısında kaddafi'nin en küçük oğlu ve üç torunu öldü.

27 haziran: uluslararası ceza mahkemesi, kaddafi, oğlu seyfülislam ve istihbarat şefi abdullah el senusse için insanlığa karşı suç işledikleri gerekçesiyle yakalama emri çıkardı.

21 ağustos: muhalif güçler başkent trablus'a girdi.

23 ağustos: muhalifler, kaddafi'nin trablus'taki babül aziziye karargahını ele geçirdi ve kaddafi yönetiminin sembollerini yok etti.

29 ağustos: kaddafi'nin karısı, kızı ayşe ve oğullarından ikisi cezayir'e gitti. ayşe kaddafi sınırı geçtikten birkaç saat sonra burada bir çocuk dünyaya getirdi.

1 eylül: ugk, paris'te ülkenin geleceğinin konuşulduğu bir konferansta dünya liderleriyle buluştu. iktidara gelişinin 42. yıl dönümünde kaddafi, kendisini destekleyenlerden mücadeleye devam etmelerini istedi.

8 eylül: ugk yürütme kurulu başkanı mahmud cibril, kendilerine bağlı güçler tarafından ele geçirlmesinin ardından ilk kez başkent trablus'a gitti.

11 eylül: libya, yeniden petrol üretmeye başladı. nijerli yetkililer, kaddafi'nin oğlu sadi'nin ülkelerine geldiğini açıkladı.

13 eylül: ugk başkanı mustafa abdülcelil, başkent trablus'ta yaklaşık 10 bin kişilik bir kalabalığa ilk kez hitap etti.

15 eylül: fransa cumhurbaşkanı nicolas sarkozy ve ingiltere başbakanı david cameron libya'yı ziyaret etti.

16 eylül: başbakan recep tayyip erdoğan libya'da trablus ve bingazi'yi zeyaret ederek, libya'nın ugk yetkilileriyle görüştü. bm güvenlik konseyi, libya'ya yönelik yaptırımları yumuşattı. bm genel kurulu, geçiş yönetiminin temsilcilerini, libya'nın tek temsilcileri olarak gören bir karar aldı.

20 eylül: amerika birleşik devletleri (abd) başkanı barack obama, abd'nin libya büyükelçisinin libya'ya döneceğini açıkladı.

21 eylül: muhalifler, kaddafi'ye bağlı güçlerin direniş gösterdiği üç büyük kentten biri olan sabha'nın ele geçirildiğini duyurdu. sirte ve beni velid'deki direniş devam etti.

25 eylül: libya, aylar sonra ilk kez petrol sevkıyatına başladı.

27 eylül: nato, ugk'nın ülkenin kimyasal silahlarının ve nükleer malzemelerinin tamamının kontrolünü sağladığını bildirdi.

12 ekim: kaddafi'nin oğlu mutasım, sirte'den kaçmaya çalışırken yakalandı.

13 ekim: ugk güçleri, sirte'nin "iki numara" denilen mahalle hariç neredeyse tamamen ele geçirildiğini duyurdu.

14 ekim: kaddafi yanlıları ile ugk güçleri arasında başkent trablus'ta çatışma çıktı. yeni yönetim, trablus'un alınmasından sonra başkentte ilk kez silahlı direnişle karşılaştı.

17 ekim: kaddafi'nin son kalelerinden biri olan beni velid'in de düştüğü ilan edildi. suriye'deki bir televizyon kanalı, kaddafi'nin oğlu hamis'in 29 ağustos'ta yaşanan çatışmalarda öldüğünü doğruladı.

18 ekim: abd dışişleri bakanı hillary clinton, libya'ya sürpriz bir ziyaret düzenledi ve kaddafi karşıtı güçlere birleşme çağrısı yaptı.

20 ekim: ugk güçleri, kaddafi'nin memleketi ve son kalesi olan sirte'yi iki aylık kuşatmanın ardından ele geçirdi.

ugk askeri konsey komutanı abdülhakim belhac, muammer kaddafi'nin sirte'de yaralı olarak yakalandıktan sonra öldüğünü duyurdu.

22 ekim- ugk, libya'da seçimlerin en kısa sürede yapılacağını açıkladı.

23 ekim: ugk lideri mustafa abdülcelil, muammer kaddafi'ye karşı son sekiz aydır süren ayaklanmanın ardından libya'nın özgürlüğünü ilan etti. celil bingazi'deki kutlamalardan sonra kıldığı namazda libya'nın bundan sonra islami kurallara göre yönetileceğini söyledi: "müslüman bir ülke olarak bizler, şeriatın hukukun temeli olacağını ve dolayısıyla islam'ın prensipleriyle çelişen bütün kanunların geçersiz kılındığını ilan ediyoruz" dedi.

24 ekim: muammer kaddafi, oğlu mutasım ve eski bir yardımcılarının naaşları misrata'da sergilendikleri soğuk hava deposundan, salı günü olmak üzere planlanan gömü işlemleri için alındı.

ugk ayrıca uluslararası baskının etkisiyle, kaddafi'nin ölümüne neden olan olayları tespit etmek üzere bir soruşturma başlattı: bingazi'de konuşan mustafa abdülcelil, "uluslararası çağrılara cevaben, muammer kaddafi yakalandığı sırada etrafında gelişen olaylar sonucu ölümüne neden olan şartları soruşturmak üzere bir komisyon kurmaya karar verdik" dedi.

25 ekim: libya ulusal geçiş konseyi al jazeera'ya muammer kaddafi, oğlu mutasım ve eski bir yardımcısını sahra çölü'nde açıklanmayan bir noktada gömdüklerini bildirdi.

31 ekim: abdurrahim el kib, libya'nın yeni başbakanı seçildi.

19 kasım: muammer kaddafi'nin oğlu seyfülislam, ülkenin güneyinde bulunan sebha'da, üç adamıyla beraber yakalandı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar

 

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;