"kapının hala ne kadar büyük göründüğüne şaşırmıştım, 22 yıl sonra gözümde değişmiş olmalıydı ama her şey eskisi gibi görünüyordu"

9 nisan 1992 yılında terk ettiği saraybosna'daki evini dün ilk kez ziyaret eden yasmin muyanoviç'in ilk sözleri bunlar oluyor. 

onu ve ailesini evinden ayıran savaş kurşunlarıydı. "evden çıkarken iki valiz eşya alabilmiştik, oyuncaklarım kalmıştı, şu an hiçbiri yok. savaş öncesi hayatımızı hatırlatan birkaç fotoğraf ve nenemden kalan süs eşyası var" diyen 27 yaşındaki muyanoviç'in mülteci hikayesi hırvatistan'da başlıyor, almanya ve kanada'da devam ediyor.

"o günlerde anneannemi çok özlüyordum, o partizan kadınıydı ve saraybosna'yı terk etmek istememişti. bosna'da olup bitenleri her gün takip ediyorduk. mostar köprüsünün yıkıldığı anı, viyeçnitsa'nın yakılma görüntülerini çok net hatırlıyorum."

'diplomaları geçersiz oldu'

savaşın bitimiyle muynoviç'in ailesi için tamamen harap edilmiş bosna'ya dönmek, çocuklarının geleceği için yapamayacakları bir şeydi. "onlar için hep en önemli şey benim ve kardeşimin kaliteli bir geleceğe sahip olmamızdı" diyen muyanoviç, bu mücadele esnasında doktor olan annesi ve mühendis babasının kendi mesleklerini tam olarak yapamadıklarını da belirtiyor.

"ailemin iş bulması ilk yıllarda çok zordu. babam mühendislik mesleğini bir daha yapamadı, diplomaları geçerli sayılmadı. eski yugoslavya'dan gelenler en ağır işlerde çalışıyorlardı ama başka alternatif yoktu, hayatta kalma mücadelesiydi bu."

en genç doktora adaylarından biri

muyanoviç, kendi kariyerinde gösterdiği azimle ailesinin fedakârlığının boşuna olmadığını kanıtlamaya çalışıyor. kanada'nın en prestijli eğitim kurumlarından york üniversite'sinde uluslararası ilişkiler bölümünde doktorasını yapıyor ve en genç doktora adaylarından biri. son bir yıldır ise new york'taki columbia üniversitesi'ndeki harriman ensitüsü'nde araştırma görevlisi olarak da çalışmalarını sürdürüyor.

'zincirlerimden kurtulmak istedim'

"bosna'yı; terk ettiğimizden beri çok az kez ziyaret ettim. yolum, beni başka yönlere götürüyordu. balkanlar ve bosna ile ilgilenmiyordum, çünkü bu benim için boynumda ağır bir zincir gibiydi ve onu taşımak istemiyordum. avrupa'yı, güney amerika'yı tanımak benim için daha önemliydi" diyen muyanoviç artık ülkesi bosna için de birşeyler yapma zamanının geldiğini söylüyor.

"son yıllarda bosna hakkında ciddi şekilde çalışıyorum çünkü buradaki toplumla bir bağım olsun istiyorum. diasporadaki çocukların kazandığı eğitim belki de bize savaşın bir iyiliğiydi ki soykırım ve savaş hiçbir zaman başarılı olmamıştır. kanada, amerika, ingiltere'de ve vietnam, çin, nijerya gibi ülkelerden insanlarla yetişen yeni jenerasyonun çok kültürlü, evrensel değerlerle bosna'da yok edilenleri geri getirebileceğini umut ediyorum. belki 20, 30 yıl içerisinde daha fazla kültürün karıştığı, yaşadığı bir balkanlar olacak. çalışmalarımda beni motive eden de bu umut".

kaynak: al jazeera