rusya dışişleri bakanlığı sözcüsü maria zakharova, moskova’ya gelen abd özel suriye temsilcisi miachael ratney’nin rus mevkidaşı mihail bogdanov’la suriye krizini ele alacağını açıkladı. abd dışişleri bakanlığı sözcüsü kirby, ratney'in ‘seçenekleri görüşmeye yönelik’ olduğunu söyledi. abd dışişleri bakanlığı’ndan bir başka üst düzey yetkili, 27 temmuz’da göreve atanan ratney’nin 28 ağustos ile 2 eylul arasında suriye konusunda kilit rolü olan rusya ve suudi arabistan’ın yanı sıra bm’ye ev sahipliği yapan cenevre’ye de ziyaretler gerçekleştireceğini söylemişti.

konuyla ilgili olarak açıklama yapma yetkisinin bulunmadığından dolayı isminin açıklanmasını istemeyen bu yetkili, suriye’de savaşı bitirmek ve gerçek bir siyasi geçici sürecin başlatılması için ratney’nin görüşmeler gerçekleştireceğini söylemişti.

abd’li yetkilinin dün perşembe günü yaptığı açıklamaya göre, moskova’dan sonra ratney, cumartesi günü suudi arabistan’a gidecek. daha sonra ise cenevre’ye giderek bm’nin suriye özel temsilcisi staffan de mistura’yla bir araya gelecek.

abd suriye’de bir çözüm için rusya ve iran tarafından desteklenen suriye rejimi lideri beşşar esed’in gitmesinin gerektiği görüşünü benimsiyor. rusya ise ‘müzakere masasına oturmak için esed’in gitmesi ön şart olamaz’ şeklindeki tutumunda geri adım atmıyor.

cenevre hazırlıkları

suriye dosyasından sorumlu rus yetkili mihail bogdanov, geçtiğimiz hafta bir cenevre 3’ü düzenlemek için hazırlıklara başladıklarını açıklamıştı.

abd rusya tarafından öne sürülen girişimlere olumlu yaklaşıyor. ancak bu girişimlerin 2012’de suriyeli muhaliflerle rejim arasında düzenlenen görüşmelerin ardından kararlaştırılan cenevre 1 bildirgesi’ne dayalı olmasını istiyor.

bu bildirge suriye’de siyasal dönüşümün yol haritası olarak kabul edildi ve rejimle muhaliflerden oluşacak cumhurbaşkanı yetkileri dâhil tüm yetkilere sahip bir geçici heyet kurulmasını ön görmüştü.

ancak bu bildirgenin uygulamaya konulmasına engel olan en önemli konu esed’in görevden uzaklaştırılıp uzaklaştırılmaması meselesi.

suudi arabistan ve türkiye gibi muhalif yanlısı ülkeler ile abd, esed’in meşruiyetini kaybettiğini ve gitmesi gerektiğini düşünürken esed’in en büyük iki müttefiki iran’la rusya bunun ilk adım olarak gerekli olmadığını savunuyor ve esed’in işid ile mücadele çabalarına dâhil edilmesini istiyor. ancak, hâlihazırda bu çabalara katkıda bulunan suudi arabistan, işid ile mücadelede esed’le beraber aynı safta olmayı reddediyor.

kaynak: rt, reuters ve al jazeera