abd'de ekim ayına ilişkin tarım dışı istihdam 271 bin artışla 182 bin olan piyasa beklentisinin üzerinde geldi. ülkede ekim ayı işsizlik oranı ise beklentiler doğrultusunda yüzde 5'e geriledi. söz konusu veriler sonrasında abd merkez bankası'nın (fed) aralık 2016'da faiz artışına gitme ihtimalini arttırdı. bu gelişme ile uluslararası piyasada, dolar'ın diğer para birimleri ve emtialar karşısında güçlendiği, pay piyasalarında ise aşağı yönlü baskının arttığı gözlendi.

cuma gününe 2,86 seviyelerinde başlayan dolar/tl, açıklanan veriler sonrasında 2,92'i aşarak 2,93'ü gördü. euro/dolar paritesi ise 1,0709 ile 23 nisan 2015'ten bu yana gördüğü en düşük seviyeye geriledi.

istihdam faizi neden etkiliyor ?

2008 yaşanan küresel ekonomik krizin ardından fed (abd merkez bankası) piyasaya düşük faizli para pompalamaya başladı. ekonomi açısından sürdürülebilir olmayan bu durumun sona ermesi ise abd ekonomik verilerinin yeniden normalleşmesine bağlı. bunun da en önemli göstergesinin istihdam, yani işsizlik verileri olduğu görüşü hakim. fed yetkilileri, abd işgücü piyasasının açıklanan son verilerin ardından büyük oranda normalleştiğini belirtiyor. bu da faiz artışı beklentisinin şimdiden fiyatlandırılmasını sağlıyor. 

abd'deki faiz tl'yi neden etkiliyor ?

fed'in faiz arttırması, türkiye gibi gelişmekte olan ve sermayeye ihtiyaç duyan ülkelerin daha pahalıya borçlanması anlamına geliyor. abd'de faiz artışı henüz olmadan tl'de gerçekleşen değer kaybı, bu olasılığın önceden fiyatlandırılmasından kaynaklanıyor. türkiye özel sektörünün 2009 yılından bu yana döviz cinsinden borcu yaklaşık iki katına çıkmış durumda. geliri büyük oranda lira cinsinden olan bu şirketler için dolarda gerçekleşecek ani yükselişler büyük sorunları da beraberinde getirebilir. piyasalarda,  fed'in aylardır olduğu gibi sürekli "faiz arttırma" söylentine sebep olmak yerine bunu gerçekleştirmesinin, gelişmekte olan ülkelere daha az zararı olacağı görüşü hâkim.

kaynak: al jazeera, afp