abd’de 1 şubat 2016’da iowa’daki ön seçimlerle başlayan 58. başkanlık seçim süreci, salı günü ülkenin 50 eyaletinde ve başkent washington dc’de yapılan seçimlerle sonuçlandı. abd halkı, 45'inci başkanını seçti. dünyanın kilitlendiği seçimleri cumhuriyetçi parti adayı, iş adamı donald trump kazandı.

donald trump, rakibi demokrat parti adayı hillary clinton’a karşı birçok kritik eyalette büyük başarı elde etti. ohio, pensilvanya, florida ve kuzey carolina gibi “salıncak eyaletler (swing states)” olarak tanımlanan yerlerde clinton’ı geride bırakan trump, son olarak wisconsin’deki seçimde de rakibine üstünlük sağladı.

trump önce pensilvanya eyaletindeki 20 delegeyi de kazanarak delege sayısını 264'e çıkardı ve başkanlığını ilân etmek için gereken 6 delegeyi bekledi. son olarak wisconsin eyaletinden 10 delege alarak da başkanlığı elde etmesi için gereken 270 seçici kurul delege sayısını aştı. bu sonuçla trump, 27 eyalette seçimleri kazanırken, seçici kurul delege sayısını da 274’e yükseltti. abd seçimlerinde adaylardan birinin başkan olabilmesi için 538 seçici kurul delegesinden 270'ini garantilemesi gerekiyor.

hillary clinton ise toplamda 18 eyalet ve başkent washington dc'de seçimleri kazandı. clinton’ın delege sayısı 218’de kaldı.

trump, seçimlerde şu ana kadar oyların yüzde 48’ini, clinton ise yüzde 47,2’sini aldı.

clinton aradı

demokrat parti başkan adayı clinton, trump'ı arayarak yenilgiyi kabul etti.

deneyimli rakibi, eski dışişleri bakanı demokrat clinton’ı geride bırakarak beyaz saray’a çıkmaya hak kazanan trump, abd'de 60 yıl aradan sonra siyasi kariyeri olmadan koltuğa oturan ilk başkan oldu ve önemli bir sürprize imza attı.

70 yaşında başkanlık koltuğuna oturan trump, abd tarihinin en yaşlı başkanı unvanını da aldı.

abd'nin yeni başkanı 20 ocak 2017'de yapılacak yemin törenin ardından görevine başlayacak.

donald trump zaferini kesinleştirdikten sonra teşekkür konuşması yaptı. trump konuşmasında, clinton'ı tebrik etti ve "hep birlikte ülkemizi, amerika hayâlini yeniden inşa edeceğiz" dedi. konuşmasından satır başları şöyle:

"az önce bir telefon aldım, clinton’dan. kendisi bizi, zaferimizi tebrik etti. ben de o’nu ve ailesini tebrik ettim. büyük mücadele verdiler, çok çalıştı.

bu artık hepimizin bir araya gelmesinin, birleşmemizin zamanı.

ülkemizdeki tüm vartabdaşlara şunun sözünü veriyorum, bütün amerikalıların başkanı olacağımç bu benim için çok önemli. beni desteklemeyi seçmeyenler, ki birkaç kişi vardı, sizlere de yardımınız ve rehberliğiniz için ulaşmak istiyorum.

bizimkisi bir kampanya değil bir hareket gibiydi. milyonlarca sıkı çalışan, ülkesini çok seven insanın mücadelesiydi.

bu hareket her ırk, din ve inançtan amerikalıların hareketiydi.

birlikte çalışarak ülkemizi tekrar inşa etmekle ilgili bu acil görevi üstlenip abd hayâlini tekrar inşa edeceğiz.

bütün şehirlerimizi, yoksul mahalleleri, yolları, okulları, alt yapıları yeniden inşa edeceğiz. bu da gerçekten en iyisi olacak.

eski askerlerimiz, gâzilerimizle brlikte çalışacağız. çok iyi bir ekonomik planımız var. büyümemizi iki katına çıkaracağız. dünyadaki en güçlü ekonomiye sahip olacağız. bütün diğer devletlerle, tabii bizimle iyi geçinmek isteyenlerle iyi geçineceğiz. çok iyi ilişkilerimiz olmasını bekliyoruz. abd bundan sonra en iyinin altındaki hiçbir şeyi kabul etmeyecek.

cesurca hayâl kurmamız gerekiyor ve bunu yapacağız. abd’nin çıkarları her zaman önceliğimiz olsa da herkese karşı adil davranacağız. düşmanlık değil dostluk arayacağız.

sizi hayâl kırıklığına uğratmayacağım."

obama ile görüşecekler

abd başkanı barack obama, donald trump'ı tebrik etti. obama, perşembe günü için trump'ı beyaz saray'a davet etti.

kongre'de de üstünler

abd'de başkanlık seçiminin yanı sıra kongre'nin iki kanadı temsilciler meclisi ve senato için de sonuçlar belli oluyor. resmi olmayan sonuçlara göre, cumhuriyetçiler her iki yasama organında da demokratlara karşı üstünlüğünü korudu. 100 üyeli senato'nun 3'te 1'i (34 üye), 435 üyeli temsilciler meclisi'nin ise tamamı değişti.

resmi olmayan sonuçlara göre cumhuriyetçiler şu ana kadar senato'da 51, demokratlar ise 47 üye sayısına ulaşmış durumda. yapılan tahminlere göre, tüm sayım işlemleri tamamlandığında cumhuriyetçilerin demokratlara 52'ye 48 üstünlük sağlaması öngörülüyor.

öte yandan kongre'nin diğer kanadı olan ve üyelerinin tamamı değişen temsilciler meclisi'nde cumhuriyetçiler şu ana kadar 235, demokratlar ise 183 vekil sayısına ulaştı. tüm sonuçlar açıklandığında cumhuriyetçilerin 240, demokratların ise 195 vekil sayısı elde etmesi tahmin ediliyor.

435 üyesi olan mevcut temsilciler meclisi'nin 246'sı cumhuriyetçi, 186'sı ise demokratlardan oluşuyordu. 100 üyeli mevcut senato'da ise cumhuriyetçilerin 54'e 44 üstünlüğü vardı. senato'da eski tabloya göre 1 yeni sandalye kazanan demokratlar yine de çoğunluğu ele geçiremedi.

bu sonuçların ardından demokratlar, beyaz saray'ı kaybettikleri gibi kongre'de de azınlık olarak önümüzdeki 4 yıl boyunca cumhuriyetçilerle birlikte çalışacak.

donald trump'ın başkan seçilmesinin ardından kongre'deki çoğunluk gücünü de sürdüren cumhuriyetçi parti, 2016 seçimlerine damgasını vurmuş oldu.

oylarını nerede kullandılar?

her iki aday da oylarını new york'ta kullanırken, sandığa ilk gelen aday ise clinton oldu. clinton ve eşi eski başkan bill clinton oylarını evlerinin bulunduğu new york'un chappaqua bölgesinde attı. cumhuriyetçi trump ise manhattan'da oyunu kullanacağı seçim merkezine eşi melania trump ile yerel saat ile 11'e doğru geldi. clinton, oyunu kullandıktan sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, seçilirse elinden gelenin en iyisini yapacağını söyledi.

twitter hesabından yaptığı açıklamada ise clinton, seçmenlere sandığa giderek oy kullanma çağrısında bulundu ve "gidip tarih yazalım" dedi.

trump'ın oy kullandığı seçim merkezininin önünde uzun kuyruklar oluştu. bazı seçmenler ise trump'ı protesto etti.  bir seçmen elinde "hayvan katili trump" yazılı döviz taşırken, bir grup seçmen de trump, seçim merkezinden ayrılırken "new york, senden nefret ediyor." şeklinde bağırdı.

donald trump'ın seçim ofisi, nevada'daki erken oy kullanma sürecinin son gününde bazı seçim sandıklarının normalden 2 saat fazla açık kaldığı gerekçesiyle eyalet mahkemesine başvurdu.

[Fotoğraf: Reuters]

[Fotoğraf: Reuters]

trump, nevada'daki oy kullanma sürecini mahkemeye taşıdı

donald trump'ın seçim ofisi, nevada'daki erken oy kullanma sürecinin son gününde bazı seçim sandıklarının normalden 2 saat fazla açık kaldığı gerekçesiyle eyalet mahkemesinde dava açtı.

trump cephesi, nevada'da cuma gecesi sona eren erken oy kullanma sürecinin son bölümünde las vegas'taki bazı seçim sandıklarının fazladan 2 saat açık tutulduğunu ve oy kullanma sırasında olmayan birçok kişinin bu sırada oy kullandığını iddia etti.

demokrat rakibi hillary clinton ile nevada'da çetin bir rekabet halinde olan trump'ın ekibi, bölgedeki seçmen kayıt görevlisi joe gloria'nın sandıkları fazladan 2 saat açık tuttuğunu ve bunun demokratlara avantaj sağlandığını savundu.

daha önceki açıklamalarında "seçimleri kaybederse sonuçları tanımayabileceği" değerlendirmesi yapan trump'ın, bu gece seçimleri kaybetmesi halinde başka eyaletler için de benzer davalar açabilir.

abd seçimlerinde bazı kritik eyaletlerdeki seçim sonuçları daha önce de mahkemeye taşınmış ve konu yargıda çözülmüştü.

en meşhur ve yakın örneklerinden birinde 2000 yılında demokrat aday al gore, florida seçim sonuçlarına itiraz etmiş, ancak yeniden yapılan sayım sonucunda küçük bir farkla cumhuriyetçi rakibi george w. bush'a kaybetmişti.

kaynak: aa, reuters