israil’in 2014’te gazze'ye yönelik saldırısını incelemekle görevli birleşmiş milletler (bm) komisyonu, her iki tarafın da çatışmalarda savaş suçları işlemiş olabileceğini rapor etti. 51 gün süren saldırıyla ilgili raporunu kamuoyuyla paylaşan komisyon, filistin’in talebi üzerine geçen yıl kuruldu. raporda “israil güçlerinin uluslararası insan haklarını ihlal eden eylemlerinden ve işlenen savaş suçlarından komisyonun endişe duyduğu” ifade edildi.

israil'in 51 günde 6 bin füze ve 50 bin havan topu atışı yaptığını tespit eden komisyon, “israil’in kanun dışı hareket edenleri sorumlu tutmama alışkanlığı bırakmasının hem kurbanlar için adalet sağlanması hem de suçların tekrarının önlenmesi için gerekli olduğuna” dikkat çekti.

komisyon: iki taraf da suçlu

komisyon ayrıca hamas'ın silahlı kanadı izzettin kassam tugaylarını kastederek, “filistinli silahlı grupların israilli sivilleri hedef alan saldırılarında da insan hakları ihlali ve savaş suçu tespit edildiğini” söyledi.

komisyonda abd’li eski anayasa mahkemesi yargıcı mary mcgowan davis ve senegalli insan hakları uzmanı avukat doudou diene yer aldı.

bm’nin daha önce yayınladığı bir raporda 51 gün süren saldırılarda çoğu sivil 2 bin 139 filistinli, 66 israil askeri ve 6 israilli sivilin öldüğü ifade edilmişti.

hamas: zalim ile mazlum bir tutuldu

al jazeera’ya konuşan hamas sözcüsü sami ebu zuhri, hareketin bm’nin gazze raporunda israil'in savaş suçu sayılabilecek ihlâllerde bulunduğunu açıklamasını memnuniyetle karşıladığını belirtti. ancak ebu zuhri, bm’nin filistinli silahlı grupların da savaş suçları işlemiş olabileceğini açıklamasını eleştirdiğini ifade etti.

ebu zuhri, “hamas, raporda israil’in savaş suçları sayılabilecek ihlallerde bulunmakla suçlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. fakat raporun zalimi ile mazlumu aynı kefeye koymasını mantıksız buluyoruz ve eleştiriyoruz” ifadeleri kullandı.
bm’nin raporundan sonra doğacak gerçekçi adımların gelişmesini beklediklerini söyleyen ebu zuhri, “rapordan sonra israil ordusunun komutanlarının ve saldırı emrini veren liderlerin uluslararası ceza mahkemelerinde yargılanmasını bekliyoruz” dedi.

israil’den rapora tepki

israil cumhurbaşkanı reuven rivlin, "ne zaman, nasıl ve hangi amaçla güç kullanacağımızı sorgulamak bizim görevimizdir. dışarıdan bir organın soruşturmasına ise ihtiyaç yoktur. hiç şüphem yok ki israil ordusu yetkilileri bu soruyu kendilerine doğru zamanda sormayı ve zor zamanlarda doğru kararlar almayı biliyorlar" ifadesini kullandı.

israil ordusuyla gurur duyduğunu belirten rivlin, "nasıl olur da israil ordusu ismi lekelenebilir. düşmanımız uluslararası hukuka aykırı bir şekilde kendi halkını canlı kalkan olarak kullanırken, biz saldırı altında olan halkımızı korumak zorundaydık" değerlendirmesinde bulundu.

israil başbakanı binyamin netanyahu ise, bm’nin gazze raporuna tepki olarak, “rapor taraflı. raporu yazan komisyon insan hakları korumak dışında her şey yapmıştır” ifadeleri kullandı.

liderlik yaptığı likud partisinin toplantısının açılışında konuşan netanyahu, “israil, uluslararası kanunlara göre kendisini müdafaa ediyor. bunu sadece biz söylemiyoruz” dedi.

israil savunma bakanı moşe ya'alon da bm gazze bağımsız araştırma komisyonununu "ön yargılı ve iki yüzlü" olarak nitelendirirken, raporun da "saptırılmış" olduğunu iddia etti.

israil’in hava saldırılarında gazze’de çoğu sivil 2 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, 11 binden fazla kişi de yaralanmıştı.

binlerce ailenin evsiz kaldığı gazze'de sivillerin sığındığı bazı hastane ve okullar da israil savaş uçakları tarafından vurulmuştu.

saldırılarda 17 bin 200 ev, 73 cami ve 24 okul tamamen yıkılmış, binlerce bina hasar görmüştü.

gazze tarafından da hamas güçleri israil’e bine yakın roket ve havan topu atmış, bu saldırıların neredeyse tamamı israil’in demir kubbe savunma sistemi tarafından engellenmişti.

israil içişleri bakanlığı ise 14 haziran'da kendi raporunu yayınlayarak saldırının meşru ve hukuka uygun olduğunu savunmuştu. israil, hamas’ın kasten sivilleri savaş alanına çekerek canlı kalkan olarak kullandığını savunmuştu.

kaynak: al jazeera