avrupa komisyonu, bosna-hersek yönetiminin anayasa reformu konusunda ilerleme sağlayamadığı için ülkeye bu yıl yaptığı yardımlardan 45 milyon euro kesinti uygulayacak. ayrıca 2014-2020 yardım paketinin askıya alınması da söz konusu olabilir.

avrupa insan hakları mahkemesi’nin (aihm) 2009 yılında ‘seydiç - finci’ davasına verdiği kararla "anayasanın, azınlıklara üst düzey makamlar için yarışabilecek şekilde değiştirilmesi" istenmişti. avrupa birliği, bosna-hersek’in üyelik başvurusunda bulunabilmesi için bu anayasa reformunu şart koşuyor.

avrupa komisyonu genişleme müdürlüğü'nün genel müdür yardımcısı joost korte, ab’nin ilk kez böyle bir adım atmak zorunda kaldığını söyledi.

saraybosna’da konuşan korte, "bunun siyasi sonuçlarını hafife almayın. bunlar, bu ülkenin liderlerine, harekete geçmemenin bazı sonuçları olduğu mesajını göndermektedir" dedi.

ayrıca “maalesef bosna-hersek ile takıldık kaldık. burada hiçbir ilerleme kaydedilmiyor” diyen korte, yetkililerin bir anlaşmaya varmak için daha sıkı çalışmaması halinde ab'nin de kendileriyle çalışmaya devam edemeyeceğini belirtti.

bosnalı siyasi liderlerinin dört yıldır sürdürdükleri anayasa reformu müzakerelerinden henüz somut bir sonuç çıkmadı.

aihm kararının uygulanmaması 

bosna-hersek savcılığı ab fonlarında kesintinin yapılmasına sebep olan aihm’in verdiği ‘seydiç-finci kararı’nın uygulanmamasıyla ilgili soruşturma başlattı.

savcılık açıklamasında tüm bosnalı vatandaşların büyük zarara uğratıldığı, halkta kızgınlık, uluslararası toplumda da memnuniyetsizlik yaratıldığı belirtiliyor.

savcılık sözcüsü boris grubeşiç, “avrupa insan hakları mahkemesi kararını uygulamamak suçtur. bu soruşturma aihm kararının uygulanmasını kimin engellediğini belirlemek hedefiyle bilgi ve kanıt toplamak için başlatılmıştır” dedi.

‘seydiç-finci kararı’ nedir?

dayton barış antlaşması temelindeki anayasa ile ülkenin kurucu unsuru olarak tanımlanan boşnaklar, sırplar ve hırvatlar dışındaki etnik topluluklara cumhurbaşkanlığı için seçilme hakkı verilmiyor.

bosna hersek'te yaşayan azınlık mensuplarından roman aktivist dervo seydiç ve ülkedeki musevi azınlığın temsilcisi jakob finci, anayasanın ve seçim yasasının, azınlıkları cumhurbaşkanı seçilmekten men ettiği gerekçesiyle 2006 yılında aihm'e gitmiş ve yüksek mahkeme seydiç ve finci'yi 2009 yılında verdiği kararla haklı bulmuştu.

yüksek mahkeme kararında, bosna-hersek anayasası'nın avrupa insan hakları sözleşmesi'nin temel ilkeleriyle uyumlu hale getirilmesini istemişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar