uzun boyun ve kuyruğa sahip 'sauropoda' dinozorlarına ait bir tür olduğu kabul edilen ancak varlığı 20'nci yüzyılın başında reddedilen brontosaurus, on yıllar süren tartışmaların ardından ayrı bir familya unvanını aldı.

ilk brontosaurus familyasına ait tür, 1879 yılında paleontolog othniel charles marsh tarafından tanımlanmıştı. halen connecticut'taki yale peabody doğal tarih müzesi'nde bulunan kalıntıların, 1903 yılında bir diğer paleontolog elmer riggs tarafından apatosaurus familyasına ait olduğu belirtildi. marsh, 1877 yılında aynı sonuca vararak aslında brontosaurus'un apatosaurus familyasına ait olduğunu ve böyle bir dinozorun var olmadığını savunmuştu.

peerj dergisinde 7 nisan'da yer alan yeni bir araştırma ise iki dinozor grubuna ait fosillerin birbirlerinden farklı olduğunu ortaya çıkardı. lizbon new university'den paleontolog emanuel tschopp, 'brontosaurus'un boyun kemikleri sayesinde apatosaurus'tan kolayca ayrıldığını' belirtti. fosiller arasındaki karşılaştırmalar, brontosaurus'un daha uzun ve daha ince bir boyna sahip olduğu gözler önüne serdi.

tschopp, her ikisi de dev boyutlara ulaşan dinozorlardan brontosaurus'un daha küçük kaldığını da sözlerine ekledi.

yüzlerce fosil analiz edildi

yaklaşık 300 sayfalık araştırmada, bilim insanları 81 sauropoda türüne ait 477 farklı fiziksel özelliği mercek altına yatırdı. abd ve avrupa'daki müzelerde yapılan ve beş yıl süren incelemerde, sauropoda familyasına ait diplodocus, apatosaurus ve adını yeniden kazanan brontosaurus türlerine ait fosiller gözden geçirildi.

araştırmalar, varlığı yüzyıl önce reddedilen brontosaurus'un aslında  b. excelsus, b. parvus ve b. yahnahpin olmak üzere üç türe sahip olduğunu gösterdi. araştırmada yer almayan paleontolog jacques gauthier, "brontosaurus geri döndüğü için çok mutluyum. sürekli bu adı düşünerek büyüdüm ve apatosaurus ile bağdaştıramadım" ifadesini kullandı.

brontosaurus, 'yıldırım kertenkelesi' anlamına geliyor.

Brontosaurus'un modern günümüze ait çizimi.

[[Davide Bonadonna]]

ingiltere'nin bristol üniversitesi'nden paleontolog mike taylor ise brontosaurus'un ortaya çıkarılmasını sağlayan kapsamlı çalışmayı överek, sayısız illüstrasyon hazırlanan analizlerin 'yeni bir standart belirlediğini' söyledi.

gerçekleştirdikleri çalışmanın 15 yıl önce mümkün olmayacağını not düşen tschopp, son yıllarda apatosaurus vebrontosaurus türlerine benzer dinozorların fosillerinin artmasıyla detaylı bir araştırma yapabildiklerini söyledi.

araştırmacılar, elde edilen yeni bulgular sayesinde jura çağı'ndaki sauropoda çeşitliliği hakkında yeni bilgiler elde ettikleri belirtti. yeni bilgiler, sauropoda'ların kuzey amerika'da nasıl şartlarda yaşadığı ve yemek bulduğu gibi sorulara da yeni cevaplar sunabilir.

kaynak: al jazeera