Sağlık
Dünya Cushing Hastalığı Günü
Cushing hastalığı yüzde "ay dede" diye tanımlanan yuvarlaklaşma, karın bölgesinde şişmanlama, tansiyon ve şeker yüksekliği ile kendini gösteriyor.
dünyada 1 milyonda 1-2 kişiyi etkileyen cushing hastalığı beynin altında bulunan hipofiz bezindeki iyi huylu bir kitleye bağlı olarak aşırı ve kontrolsüz, acth adı verilen hormonun salgılanması sonucu oluşan bir hastalık. en çok 20-50 yaş arası yetişkinlerde görülen cushing hastalığı zamanında tedavi edilemez ise diyabet, osteoporoz ve buna bağlı kemik kırıkları, hipertansiyon, enfeksiyonlara yatkınlık ve kısırlık gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
türkiye endokrinoloji ve metabolizma derneği başkanı prof. dr. sadi gündoğdu, cushing hastalığının kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha sık görüldüğünü dikkat çekti. prof. dr. sadi gündoğdu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"cushing hastalarında bilinmeyen nedenlerden oluşan aşırı acth hormonu salgılanmasıyla böbreküstü bezinden kortizol salgılanması artar. kortizol bir stres hormonudur. bununla birlikte aşırı salgılanması halinde vücudumuzda zararlı etkileri olmaktadır. kortizol, karbonhidrat (şeker) yağ ve protein metabolizmasına etkileri olan dolaşım sistemi fonksiyonlarını düzenleyen ve vücudun strese yanıt vermesini kolaylaştıran hayati bir hormondur. ancak, kanda kortizol düzeyleri yükseldiğinde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. yüzün yuvarlaklaşması, derinin incelmesi ve kolayca morluk oluşması, vücut ve yüz kıllarının aşırı artması, özellikle gövdeyi tutan şişmanlık, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, osteoporoz ( kemik erimesi) kas güçsüzlüğü, kadınlarda adet düzensizlikleri sık görülen belirtileridir."
cushing hastalığına tanı geç konuyor
cushing hastalığına erken tanı konulması yaşamsal önem taşıyor. dünya cushing hastalığı günü'nde prof. dr. sadi gündoğdu, diyet ve egzersize rağmen kilo veremeyen kişileri uyararak şöyle konuştu:
"şişman kişilerde karın bölgesinde göğüs ve koltukaltlarında görülen kırmızı-mor renkli çatlaklar varsa, tansiyon yüksekse, ay dede yüzü tabir edilen özellikle yanak bölgesinde ve karın bölgesinde yağ dokusu artışı varsa cushing hastalığı olasılığı düşünülmeli ve gerekli laboratuvar testleri yapılmalıdır. sabah aç karnına alınacak kanda kortizol yüksekliği tespit edildiği taktirde bunun neden kaynaklandığı araştırılmalıdır. kortizol seviyesini arttıran en ciddi neden hipofiz bezindeki adenomdan kaynaklanan cushing hastalığıdır.tıbbi olarak “cushing sendromu” adını verdiğimiz kortizol yüksekliği ayrıca böbrek üstündeki bir adenomdan ya da çok daha nadir olan bazı kanser olgularında görülebilmektedir. ayrıca uzun süre yüksek dozda kortizol içeren ilaçların kullanılması sonucu da cushing sendromu oluşabilmektedir. bu gibi belirtileri olan hastaların ayırıcı tanı yapılmak üzere bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. cushing hastalığın tedavisinde; cerrahi, ilaç tedavisi ve bazı durumlarda ışın tedavisi uygulanmaktadır.
kaynak: al jazeera
Yorumlar