nasa'nın satürn sistemini gözlemleyen cassini uzay aracı tarafından gönderilen en son fotoğraflar, buzul uydu enceladus'un yüzeyinde en az 101 tane su buharı püskürten kaynak olduğunu ortaya koydu.

cassini'nin güney kutup bölgesine ait yedi yıldan bu yana çektiği fotoğrafları analiz eden gökbilimciler, bu süre zarfında uydunun yüzeyinde yaşanan su buharı çıkışlarını tespit etti.

500 kilometre genişliğindeki buzul uydunun yüzeyindeki ilk gayzer, 2005 yılında tespit edilmişti. ancak gayzerlerin kaynağı hakkında kesin bir tespit yapılması mümkün olmamıştı.

gökbilimcilerin 'kaplan çizikleri' adını verdiği yüzeydeki çatlaklardan sızan su buharının, çatlaklar birbirlerine sürttüğü zaman ortaya çıkan ısıdan kaynaklandığını öne süren gökbilimciler olmuştu. bu teori, su buharı görünümlü çıkışların enceladus yüzeyindeki veya hemen altındaki maddelerden oluştuğunu savundu.

ikinci teori ise enceladus'un buzul 'kabuğu' altında bir okyanusun saklı olduğunu ve çatlaklar aralandığında su buharının yüzeye püskürdüğünü savunuyor. astrobiyoglar, bu teorinin gerçek çıkması halinde enceladus'ta yaşam olup olmadığı sorusunu yanıtlamak için yüzeye bir keşif aracı göndermenin gerekli olmadığını belirtiyor. atmosfere girecek bir uydu, su buharından numune alıp inceleyebilirse, insanlığın yeni evi olmaya aday gösterilen uydulardan biri olan enceladus'un gizemi de çözülebilir.

bulgular okyanusa işaret ediyor

nasa, iki teoriden hangisinin doğru olduğunu anlamak için cassini'nin 2010'da ısı tarayıcı donanımıyla elde ettiği verilerden yararlandı. isı verileri, haritası çıkarılan 101 nokta ile karşılaştırıldığında, su buharının en az birkaç metre derinlikten geldiği sonucuna varıldı.

cassini görüntü ekibinin başında yer alan carolyn porco, elde ettikleri bulgulara dayanarak, 'ortaya çıkan ısının gayzerlerden kaynaklandığını' belirtti. porco, ayrıca gayzerlerin yüzeye yakın değil, daha derinde olduklarını anladıklarını ifade etti. gökbilimciler, gayzerlerin donmamış kanallar sayesinde enceladus'un derniliklerine erişebildiğini tahmin ediyor.

astronomical journal dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, enceladus'taki su buharının parlaklığı, uydu satürn etrafında hareket ederken değişiyor. parlaklıktaki değişimin sebebi henüz bilinmiyor.

3.2 milyar dolarlık bir projenin ürünü olan cassini, 2004 yılında satürn sistemine ulaşmıştı. uydunun görevi eylül 2017'de sona erecek.

kaynak: al jazeera