dünya'dan 22,5 milyon ışık yılı ötedeki ngc 6946 gökadasını inceleyen bilim insanları, çok sayıda süpernova patlamasına tanık olan galaksiye doğru 'ince bir gaz akıntısı' tespit etti. araştırmacılar, yapılan keşfin galaksideki genç yıldızların doğumuna enerji veren kaynağın bulunması için yeni bilgiler sunabileceğini ifade etti.

west virginia üniversitesi'ne bağlı green blank teleskobu (gbt) ile yapılan gözlemde yer alan d.j pisano, "yıldız düzenini sağlayan enerjinin bir kaynağı olması gerektiğini biliyorduk. bugüne kadar yaptığımız gözlemlerde, galaksilerdeki yıldız doğumlarının kaynağı olabilecek enerjinin kaynağı olabilecek çok az delil bulabildik" dedi.

cepheus (kral) ve cygus (kuğu) takımyıldızları'nın sınırında yer alan orta ölçekli ngc 6946'da geçmişte yapılan gözlemler, spiral galaksilerde rastlanan bir gaz halkası tespit edilmesini sağlamıştı. galaksilerdeki yıldız doğumları ile süpernova patlamalarıyla ortaya çıkan ve galaksinin etrafını saran gaz halkası, kozmik etkileşimlerin etkisiyle çok yüksek bir sıcaklığa ulaşıyor.

yıldız üretimi devam ediyor

güneş sistemi'nin yer aldığı samanyolu galaksisinin, her yıl 1 ila 5 yıldız doğumuna tanık olduğu tahmin ediliyor. yüksek enerjisiyle çok daha aktif olan ngc 6946'nın son yüzyılda 9 süpernova patlamasına tanık olduğu biliniyor.

gökbilimciler, ngc 6946 gibi yıldız patlamalarına çok sık tanık olan galaksilerin oluştukları zamandan itibaren sahip oldukları yakarak erkenden tükettiğini ve yıldız üretiminin bir süreden sonra aniden durduğuna inanıyordu. ancak yıldız doğumlarının devam etmesi, bu oluşumu tetikleyen bir enerji kaynağı olduğu düşüncesi doğurdu.

astronomical journal dergisinde yayımlanan araştırmada, söz konusu kaynağın 'soğuk akıntılar' aracılığıyla kozmik boşlukta ilerleyen hidrojen nehirleri olduğu ileri sürüldü. pisano, bugüne kadar tespit etmekte zorlandıkları ince akıntının artık belirgin hale geldiğini söyledi.

gbt, radyo dalga iletimlerinin kısıtlı olduğu 'national radio quiet zone' bölgesinde bulunmanın verdiği avantajla, soğuk akıntılara işaret eden zayıf hidrojen sinyallerini yakalayabiliyor.

spiral galakside yaşanan hidrojen akıntısının bir diğer kaynağı, geçmişte galaksiler arasında yaşanmış etkileşim olarak gösteriliyor. iki galaksi arasındaki yerçekimi etkileşimiyle oluşacak nötr atomik hidrojen transferi hidrojen akışı doğurmuş olacaksa da, gökbilimciler bugüne kadar bu tür bağ tespit etmedi.

kaynak: ajanslar