hamas ile gerçekleşecek tutuklu takası israil’in yaptığı ilk esir anlaşması değil.

tel aviv hükümeti daha önce pek çok farklı örgütle takas anlaşmaları gerçekleştirdi. kurulduğu günden bu yana arap ülkeleriyle savaş da dahil olmak üzere gerginlik yaşayan israil, kaçırılan askerler ve vatandaşları için bu anlaşmalara başvurdu. işte israil’in gerçekleştirdiği bazı önemli takaslar şöyle:

1983 – israil, lübnan’daki altı askerinin serbest bırakılması karşılığı 4600 arap tutsağı serbest bıraktı.

1984 – israil, savaşta esir aldığı 271 suriyeli ile 72 suriye askerinin cesetlerini, altı israilli ve beş kişinin cesetleri ile takas etti. bu kişilerden sadece ikisinin israilli oldukları tespit edilebildi. ayrıca, israil’in casusluk yaptıkları suçlamasıyla ve güvenlik gerekçeleri ile tuttuğu 20 arap sivil özgürlüklerine kavuştu.

1985 – israil 1150 arap mahkumu, filistin halk kurtuluş cephesi merkez komutanlığı’nın esir tuttuğu üç israil askeri karşılığı serbest bırakltı. takas anlaşması yaklaşık dokuz ay süren pazarlıkların sonucuydu.

1985 – israil 331 lübnanlı şii tutsağı serbest bıraktı. şii liderler, bu kişilerin, beyrut’a giderken kaçırılan amerikan twa havayolları’na ait bir yolcu uçağındaki 39 yabancı yolcu karşılığı serbest bırakıldıklarını söyledi. israil ise bu bağlantıyı reddetti.

1996 – hizbullah ve israil, almanya’nın arabuluculuğunda 123 gerilla ve iki israil askerinin cesetlerini takas etti. hizbullah ayrıca israil’in desteklediği güney lübnan ordusu’na ait 17 savaşçıyı serbest bıraktı.  güney lübnan ordusu da 45 lübnanlı tutsak için aynı şeyi yaptı.

2004 – israil hizbullah’la vardığı anlaşma karşılığı, 436 filistinli ve diğer arap  mahkumları serbest bıraktı. israil askerlerinin özgürlüklerine kavuşması karşılığında, kaçırılan israilli işadamı elhanan tannenbaum serbest bırakıldı, 2000 yılında sınırda devriye gezerken öldürülen üç israil askerinin cesetleri iade edildi.

2008 – beş kişinin serbest bırakılması karşılığında, israil hizbullah’dan 2006’da sınırötesi bir operasyonda yakalanan iki askerinin cesetlerini aldı. hizbullah’ın operasyonu lübnan’da 34 gün süren savaşı tetikledi.

2011 – israil hamas’la anlaşmaya vardı. anlaşma kapsamında israil hapishanelerindeki 1027 mahkum serbest bırakılacak. 2006’dan bu yana esr olan israil askeri gilad şalit de özgürlüğüne kavuşacak. iki aşamada uygulanacak anlaşma kapsamında önce şalit ve 477 mahkum serbest kalacak. ikinci aşama sonunda da, 550 mahkum özgür olacak.

kaynak: al jazeera