cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan ile rusya federasyonu başkanı vladimir putin arasında bu akşam bir telefon görüşmesi gerçekleşti. cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre halep’te yaşanan insanlık dramının ele alındığı görüşmede ikili ilişkilere de değinildi. görüşmede, sağlanan kısmi ateşkes mutabakatının tam olarak hayata geçirilmesi, mutabakata yönelik ihlallerin engellenmesi gerektiği vurgulandı. güvenli koridorlar aracılığıyla sivillerin ve muhalefetin tahliye işleminin bir an önce başlaması için ortak çaba harcanması kararı alındı. cumhurbaşkanı erdoğan, rusya devlet başkanı putin’e, gerekli güvenli koridorların açılmasının akabinde, türkiye olarak geçici barınma ve insani yardımlar konusunda her türlü tedbiri almaya hazır olduklarını belirtti.

görüşmede, başta başbakan binali yıldırım’ın moskova ziyareti olmak üzere ikili ilişkileri normalleştirmeye yönelik adımlara, enerji sektörü başta olmak üzere tüm alanlarda işbirliğinin güçlendirmeye yönelik çalışmalara da değinildi.

"ateşkese engel olan iran'ın milisleri"

doğu halep’teki muhalif kaynakların al jazeera’ye verdiği bilgiye göre rusya ile türkiye’nin üzerine mutabakata vardığı ateşkes şartlarını iran kabul etmiyor. bu sebeple iran’a bağlı şii milisler tahliyelere engel oluyor. ilk etapta belirlenen ve sayıları birkaç yüzü bulan yaralıların tahliyesi bile bu sebeple henüz gerçekleşmedi.

bölgedeki muhalif bir komutan da rusya’nın iran’la ateşkesi sağlamak için görüşmeleri sürdürdüğünü, bu esnada şii milislerin hâkim olduğu bölgelerden havan topu atıldığı bilgisini verdi. bu süreçte muhalifler doğrudan çatışmaya girmiyor, karargâhlarında rus ve iranlı yetkililerin yaptığı görüşmelerin sonuçlanmasını bekliyor.

al jazeera'ye bilgi veren bir muhalif komutan saldırıların özellikle iran destekli şii milislerin bulunduğu bölgeden geldiğini söyledi. 

iran'dan yeni şartlar

reuters ise adını vermediği bir bm yetkilisi ve muhalif kaynaklara dayandırdığı haberinde, iran'ın ateşkes için yeni şartlar öne sürdüğünü belirtti. buna göre iran, idlib'de muhaliflerin kuşatması altındaki fua ve kefreyya'da bulunan sivillerin, halep'teki sivillerle eş zamanlı olarak tahliye edilmesini istiyor.

fua ve kefreyya, idlib’in kırsalında muhaliflerin kuşatması altındaki iki şii kasabası. iran daha önce şam’ın kırsalında hizbullah tarafından kuşatılan muhaliflerin denetimindeki  madaya ve zebadani bölgelerine yardımın ulaşmasına izin verme karşılığında fua ve kefreyya’ya da aynı miktarda yardım girmesini istemişti.

çavuşoğlu: üçlü zirve yapacağız

dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu, türkiye, iran ve rusya'nın suriye'de ateşkesi sağlamak için üçlü zirve yapacağını söyledi:

"ülke genelinde ateşkesin sağlanması ve siyasi çözüm konusunda müzakerelerin başlaması için bir taraftan gayret sarfediyoruz. önümüzdeki süreçte bu çabalarımız devam edecek. bu anlamda, bu ayın sonunda 27 aralık'ta moskova'da türkiye, rusya, iran üçlü toplantısını gerçekleştireceğiz."

çavuşoğlu: rejim ve bazı gruplar engel olmaya çalışıyor

bakan çavuşoğlu, "milli eğitim bakanlığı yurtdışı teşkilatı uluslararası eğitim yöneticileri çalıştayı"nın kapanış töreni öncesinde basın mensuplarının konuya ilişkin sorularına yanıt verdi.

dün varılan anlayışla sivillerin halep'ten çıkarılması ve ihtiyaçların karşılanması çerçevesinde bazı adımlar atıldığını hatırlatan çavuşoğlu, şöyle devam etti: "şimdi görüyoruz ki rejim ve bazı ayrı gruplar buna engel olmaya çalışıyor ve burada rusya var, iran var, iran'ın desteklediği güçler var ve tabi ki rejim var. böylesine bir insani konuda bile bizim isteğimiz hiç kimse topu başkasına atmasın, burada bir anlaşma var ve bunun da uygulanması gerekiyor" dedi.

"vebali herkesedir"

"esasen 10 gün önce de buna benzer bir anlaşmanın yapılmasına vesile olmuştuk, tarafları bir araya getirmiştik. daha sonra bu anlaşma maalesef istediğimiz gibi uygulanmadı ama burada bir dram var. insanlar katlediliyor, çocuklar öldürülüyor. dolayısıyla artık hiç kimse kimseye suç atmasın, burada herkes sorumludur, vebali herkesedir. biz samimi bir şekilde anlaşma çerçevesinde insanların buradan çıkarılması konusunda adımlar attık, vesile olduk ama görüşmelerimizi devam ettiriyoruz.

dün akşam (rusya dışişleri bakanı sergey) lavrov ile görüştük. bugün iran dışişleri bakanı ve lavrov ile tekrar öğle civarında görüşeceğiz. umarım herkes buna riayet eder ve bu çerçevede burada vahşet ve zulüm durur."

çavuşoğlu daha sonra iran dışişleri bakanı cevad zarif ve abd dışişleri bakanı john kerry ile telefonda halep'i görüştü.

sivillerin tahliyesinin yapılıp yapılmadığına ilişkin bir soruyu yanıtlayan çavuşoğlu, engellemeler nedeniyle tahliyenin tam anlamıyla gerçekleşmediğini ancak hazırlıkların tamamlandığını söyledi.

rusya: türkiye ile anlaştık

halep'te sabah 5'te başlaması gereken tahliyeler hâlâ başlamazken rusya dışişleri bakanlığı'ndan "türkiye ile anlaştık" haberi geldi. rus dışişleri sözcüsü sergey ryabkov, "sivillerin, muhaliflerin denetimindeki bölgelerden tahliyesi konusunda türkiye ile anlaştık" dedi ancak anlaşmanın içeriği henüz bilinmiyor. 

"sahadaki durum çok kırılgan ve karmaşık"

beştepe'de muhtarlara hitap eden erdoğan, "bugün halep’te savrulan aslında insanlığın enkazıdır. ey bm neredesin? biz her türlü desteği vermeye hazırız. ama bir koridor, bunun için uğraşıyoruz. insani koridor derhal bir engel ve sabotaj olmadan açılmalı, sivillerin tahliyesine izin verilmelidir" dedi. 

erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:

"bugün sayın putin ile akşama doğru tekrar görüşmem olacak. dışişleri bakanımız, mit müsteşarımız aynı şekilde takip ediyor. hâlâ takip ediyoruz ‘bir netice alır mıyız?’ diye. sahadaki durum çok kırılgan ve karmaşık. nitekim daha varılan uzlaşmanın üzerinden saatler geçmeden, rejim güçleri ateşkesi bozup yeniden sivillere saldırmaya başladı. o yüzden temkinli hareket ediyoruz."

"şehit polislerimizin tabutları başında gözyaşı döken, hiçbir şeyden habersiz oynayan çocuklarla, halep'te yıkıntılar arasından cansız bedenleri çıkartılan çocuklar aynı alçak oyunun kurbanlarıdır."

kaynak: aa