hizbullah’ın 2006’dan bu yana gerçekleşenlerin en şiddetlisi olan çarşamba günkü saldırısı, israil’in geçtiğimiz hafta golan tepeleri’nde altı hizbullah üyesi ve bir iranlı komutanı öldürme hamlesinin ardından bir caydırıcılık dengesi oluşturma girişimi.

lübnan-israil sorunu hakkındaki uzmanlardan ali haşim’e göre, “israil’in kuneytra’daki saldırısı, oyunu değiştirici bir hamleydi. hizbullah’ın cevabı ise hizbullah’ın 2006’daki savaşta kazandığı caydırıcılığı yeniden kurgulamak içindi.

hizbullah’ın 28 ocak’taki saldırısında iki israil askeri ölmüş, yedi asker de yaralanmıştı. bunun dışında ayrıca bm barış gücü'ne bağlı bir ispanyol askeri de israil’in karşı saldırısında hayatını kaybetmişti. bir sonraki gün ise lübnan’ın güneydeki israil sınırı nispeten sakindi.

perşembe sabahı israil uçakları havada uçmaya devam ederken şeba çiftliğinde rutin olarak görev yapan israil devriye görevlileri ise büyük oranda yoktu.

hayat normal akışında devam ediyor

okullar açıktı ve askeri operasyondan etkilenmeyen çiftçiler de işlerine döndüler. mesajları açık: gerginlik olmayacak ve güney lübnan’daki işleri olduğu gibi devam edecek.

şeba çiftliğine bakan ve israil sınırına komşu abbasiye köyünün sakinlerinden tarık, “operasyon öğleden önce 11:30'da  başladı ve bir süre sonra her şey normale döndü. israil rastgele bombardıman yapıyor ancak herhangi bir hedefi vurmuyor. ancak gerginliği tırmandırmak isteselerdi daha belirli hedefleri vururlardı. çok basit, savaşa sürüklenmek istemiyorlar” diyor.

hizbullah lideri hasan nasrallah’ın beklenen konuşmasından iki gün önce başlayan operasyon ‘göze göz, dişe diş’ saldırısı olarak nitelendiriliyor.

'iki eşit saldırı'

haşim’e göre, “hizbullah’ın operasyonu israil saldırısıyla eşitti. israil bir konvoyu vurdu ve hizbullah da bir konvoyu vurarak cevap verdi.”

haşim’e göre ayrıca, “saldırının şeba çiftliklerinde yapılmasının bir sebebi de buranın bm barış gücü askerlerinin koruduğu ‘mavi hat’ dışında bulunması ve israil’in işgal ettiği bölgenin içinde yer alması”. haşim bu durumun özellikle hizbullah açısından meseleyi daha az tartışmalı hale getirdiği görüşünde.

‘mavi hat’ birleşmiş milletler tarafından israil ve lübnan arasında belirlenen sınırı ifade ediyor. ancak bu hat hâlihazırda israil işgali altında olan şeba çiftliklerini kapsamıyor. hizbullah sonuncusu ekim ayında olmak üzere bu bölgedeki israil askeri hedeflerine daha önce birçok kez askeri operasyonlar düzenlemişti.

'hizbullah dengeyi korumak istiyor'

hizbullah bu şekilde 2006’daki savaştan bu yana israil’e karşı kurmuş olduğu dengeyi korumak istiyor. analistlere göre, israil buna bir karşılık vermişse operasyon hizbullah açısından dengeyi kurma adına başarılı olmuş olacak.

lübnanlı siyasiler sükûnet çağrısında bulunurken bazıları ise israil ile başka bir savaşa sürüklenme fikrine tepkili. söz konusu siyasiler bunun gibi stratejik kararların hükümetin imtiyazı olduğunu dile getiriyor.

hizbullah karşıtı bir çizgide olan gelecek hareketi (müstakbel) bloku çarşamba günkü açıklamasında “hiçbir taraf lübnan halkının iradesini gasp etme ve ulusal kararları verme yetkisine sahip olan devletin anayasal otoritesini değiştirme hakkına sahip değildir” ifadelerini kullandı.

'bu bir direniş hakkıdır'

şeba’dan milletvekili olan kasım haşim sınırı denetlemek üzere perşembe günü abbasiye’yi ziyaret etti. al jazeera’ye konuşan haşim, güney lübnan’da yaşayanların bu duruma alışık olduğunu söyledi. haşim, “bu bir direniş hakkıdır ve lübnan ordusu şeba çiftlikleri işgal edildiğinden bu yana işgale direniyor” dedi.

haşim, “düşmanımızın kim olduğunu biliyoruz ve cevap vermek bizim doğal bir hakkımız. hizbullah’ın saldırısından çıkarılacak mesaj şu ki; israil suriye’deki hizbullah’ı vurursa hizbullah da karşılık verir” diye konuştu.

carnegie ortadoğu araştırmaları merkezi’nden siyasi analist mario ebu zeid’in ise hizbullah’ın gerçekleştirdiği saldırıyı onlar adına bir başarı olarak nitelemede tereddütleri var. zeid şunları söyledi:

"hizbullah'ın caydırıcılık dengesini sağlamadaki başarısı temel olarak, israil’in ne şekilde hareket edeceği konusunda vereceği karara bağlı ve israil’in vereceği cevap biraz zaman alabilir. sahadaki durumlar her an değişebiliyor."

'hizbullah golan'da çok güçlü değil'

ebu zeid’e göre, israil’in golan’da düzenlediği saldırıya hizbullah’ın golan’da değil de lübnan topraklarından cevap vermesi hizbullah’ın golan tepeleri’ndeki pozisyonunun yeterince güçlü olmadığını gösterdiğini ifade ediyor. zeid, “öyle görünüyor ki hizbullah için tek etkili ve olası yol israil’i lübnan’dan vurmaktı” diyor ve şöyle devam ediyor:

“eğer hizbullah caydırıcılığı yeniden sağlama kapasitesine sahipse, bu saldırının bir başarı veya başarısızlık olduğunu söylemek için daha erken.”

sınır semalarında savaş uçakları uçmaya devam ederken halk ise şimdi diğer tarafın kartını nasıl oynayacağını görmeyi bekliyor.

milletvekili kasım haşim’e göre, “şimdi top israil’de. savaşa sürüklenmek isteyip istemediklerini söylemek için oyun sırası onlarda.”

nour samaha - al jazeera