irak kürdistan bölgesel yönetimi’nde (ikby) başkanlık seçimi tartışması var. parlamentoda ilk kez iktidardaki kürdistan demokratik partisi (kdp) karşısında birleşerek çoğunluk elde eden muhalefet partileri, siyasal sistemi değiştirmeye çalışıyor. bir araya gelen partiler, ağustos 2015’te yapılması beklenen başkanlık seçiminin halkoylaması yerine parlamentoda yapılmasını talep ediyor. gerçekleşirse, kdp'nin desteklediği mesut barzani, 2005'ten beri sürdürdüğü başkanlık görevini muhalefet partilerinin çıkaracağı adaya devretmek zorunda kalabilir.

abd’nin irak’ı işgalinden sonra ilk kez 2005’te parlamento tarafından yapılan başkanlık seçimi, 2009’da halkoylamasına dönmüştü. 2005’te ve 2009’da iki kez seçimi kazanan başkan mesut barzani’nin görev süresi 2013’te doluyordu. ancak parlamento kararıyla görev süresi 20 ağustos 2015’e kadar uzatılmıştı.

ikby meclisindeki en güçlü muhalefet partileri, kürdistan yurtseverler birliği (kyb) ve goran ise başkanın yeniden parlamentoda yapılacak oylamayla seçilmesi gerektiğini, yasaya göre mesut barzani’nin üçüncü kez aday olamayacağını söylüyor.

yasa teklifinin görüşüldüğü oturumu kdp boykot etti

goran’ın da desteğini alan kyb, 22 haziran günü kürdistan bölge parlamentosuna, başkanın parlamentoda seçilmesini öngören bir yasa teklifi sundu.

23 haziran’da teklifi görüşmek üzere parlamentoda başlayan oturumu, kdp grubu boykot etti. 38 sandalyeye sahip kdp ‘nin hiçbir milletvekili oturuma katılmadı. kyb, goran, kürdistan islam birliği ve kürdistan komünist partisi’nden milletvekillerinin katıldığı oturum 57 kişi ile devam etti ancak oturum karar alınamadan sona erdi.

kdp milletvekili muhammed ali yasin, parlamento binası önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, oturumu neden boykot ettiklerini anlattı. yasa tasarısının tüm siyasi tarafların katılımı ve ittifakıyla yapılması gerektiğini kaydeden yasin, "tek taraflı ya da sadece bazı kesimlerin isteği üzerine bu yasanın tekrardan düzenlenmesini doğru bulmuyoruz. parlamentoda böyle bir tablonun ortaya çıkması hiçbir tarafa hizmet etmeyecektir" dedi. 

irak türkmen cephesi milletvekili aydın maruf da, 'taraf olmak istemediği' gerekçesiyle oturuma katılmadı.

goran lideri noşirvan mustafa ile kyb genel sekreteri celal talabani, 2012’de de konuyla ilgili görüşmüş; başkanın parlamentoda seçilmesi gerektiği görüşünü dile getirmişti. daha az sayıda milletvekili bulunan partilerin de destek vermesiyle çoğunluk kazanıldığı için, oylamaya gitmesi halinde teklif kabul edilebilir. bu durumda parlamentonun seçeceği başkanın ilk kez kdp’den olmaması da ihtimaller arasında.

kaynak: al jazeera, rudaw, aa