enerji bakanı taner yıldız, irak şam islam devleti'nin (işid) beyci rafinerisini ele geçirmesinin ardından irak'tan türkiye'ye yönelik işlenmiş petrol ürünleri talebinin artacağını söyledi. ancak güvenlik endişesi ve fiziki koşullar bu talebin karşılanma ihtimalini azaltıyor.

dünya, ukrayna ve rusya arasında tırmanan gerilimin ve irak'ta yaşananların enerji piyasalarına özellikle petrol fiyatlarına etkilerini tartışırken, 80'den fazla ülkeden bakanlar ve sektör temsilcileri moskova'da düzenlenen dünya petrol kongresi'nde bir araya geldi.

irak'tan talep artacak

kongreyi izleyen gazetecilerle buluşan yıldız, işid'in irak'ta musul'u ele geçirmesiyle başlayan sürecin enerji alanındaki yansımalarını değerlendirdi.

bakan yıldız, işid'in beyci rafinerisinin kontrolünü ele geçirmesinin ardından irak'ın kuzeyinden türkiye'ye yönelik işlenmiş petrol ürünleri talebinin artmasını beklediklerini söyledi. bakan yıldız halen tankerlerle habur sınır kapısından türkiye'ye giren ham petrolün işlenmiş petrol ürünleri olarak bölgeye geri döndüğünü hatırlattı. ancak bu talebin artması halinde karşılanması zor görünüyor:

"beyci rafinerisi kürt bölgesinin petrol ürünlerini rafine ettiği alan. bu durumda işlenmiş petrol ürünlerinin tedariki türkiye'den olur. bunun habur sınır kapısından karşılanması konusunda fiziki durumun maksimum kapasitesi var. bu sefer erbil'deki benzin kuyrukları yerine tanker kuyruğu artar. bu habur'da yoğunluğu artırır. talebi karşılamak güvenlik dahil fiziki şartlara bağlı."

kasım'da ukrayna riski

irak'ta yaşananların yanı sıra özellikle avrupa ülkeleri ile birlikte türkiye'nin gündemindeki bir diğer sorunlu enerji başlığı ise rusya ile ukrayna arasındaki krizden doğuyor. rusya'dan aldığı doğalgaz kesilen ukrayna'nın ihtiyacını avrupa ve türkiye'ye ulaşan hatlardan gaz çekerek karşılama riski, kış aylarında talebin karşılanması için tehdit oluşturuyor. bakan yıldız hem avrupa hem de türkiye için kasım ayından itibaren sıkıntı olabileceğinin işaretlerini verdi. çünkü rus gazının kesilmesi durumunda doğacak açığın telafisi mümkün değil:

"ukrayna üzerinden gelen batı hattından günlük 42 milyon metreküp civarında gaz alıyoruz. bu bir sıkıntı olması halinde herhangi bir yolla telafi edilebilir olmaktan çıkar. avrupa, ukrayna üzerinden 80 milyar metreküp doğalgaz alıyor. kış ayları için önemli olan o anda alıp hemen tüketmek. bunu başka bir yerden tedarik etmemiz de söz konusu değil."

bakan yıldız konuyu bugün bir araya geleceği rus enerji bakanı novak ile de görüşecek. masada ayrıca 2016 yılından itibaren rusya'dan ek 3 milyar metreküp doğalgaz alımı var. bugün iki bakan arasında yapılacak görüşmede bir yandan mevcut anlaşma için fiyat revizyonu, bir yandan da yeni anlaşmanın fiyatı ele alınacak.

katar'dan lng alınacak

türkiye bir yandan da sıvılaştırılmış doğalgaz alım miktarını artırarak rusya - ukrayna krizinden dolayı kasım ayında doğabilecek açığı tam olarak kapatamasa da bir ölçüde elini rahatlatma çabasında. bu doğrultuda bir botaş heyeti, sıvılaştırılmış doğalgaz alımı için katar ile anlaşmanın ayrıntıları üzerinde çalışıyor. bakan yıldız, katar'dan alınacak gazın maliyetinin yüksek olduğunu ancak bu ülkenin planlananan zamanlamaya uyması nedeniyle tercih edildiğini söyledi. yıldız ayrıca cezayir ve nijerya'dan da ek lng alımı için görüşmeler yapıldığını söyledi.

2017'de ev sahibi istanbul
                    
petrolün olimpiyatları olarak adlandırılan dünya petrol kongresi sırasında türkiye delegasyonu kongre boyunca yabancı hükümet ve uluslararası şirket temsilcileri ile ikili ve çoklu görüşmeler gerçekleştiriyor. bu görüşmelerde hem mevcut hem de yeni projeler ele alınıyor. türkiye heyeti ortadoğu, asya, afrika ve latin amerika'da ortaklıklar yoluyla yeni iş geliştirme faaliyetlerini değerlendirme çabasında.

kongre sırasında türk heyeti bir anlaşmaya da imza attı. hindistan milli petrol şirketi ongc videsh limited ile arama ve üretim faaliyetlerinin geliştirilmesi ve geniş kapsamlı işbirliğini içeren mutabakat zaptı imzalandı. bu anlaşma ile hidrokarbon alanında işbirliğinin geliştirilmesi; bilgi, teknoloji ve tecrübe paylaşımı ile karşılıklı yatırım imkanlarının artırılması amaçlanıyor.

moskova'da düzenlenen 21'inci dünya petrol kongresi türkiye açısından başka bir anlam daha taşıyor. bu kongrenin bitiminde bir devir teslim töreni gerçekleştirilecek ve bu tören ile istanbul, 2017 yılında düzenlenmesi öngörülen 22. dünya petrol kongresi'nin ev sahibi ilan edilecek.

kaynak: al jazeera