israil, "mescid-i aksa'nın musevilikle bağı olmadığı" yönündeki kararına tepki olarak birleşmiş milletler eğitim, bilim ve kültür örgütü (unesco) ile tüm ilişkilerini dondurdu. israil milli eğitim bakanı naftali benett, unesco genel direktörü irina bokova'ya hitaben yazdığı mektupla ilişkileri askıya alma kararını bildirdi.

unesco'nun "mescid-i aksa'nın musevilikle bir bağı olmadığı" yönündeki kararının "teröre destek sağladığını" savunan benett mektubunda, "bu kararınız tarihi yok saymakta ve terörü cesaretlendirmektedir. iki yahudinin öldürüldüğü bir haftada kudüs'teki cihat destekçilerini öldüllendirenler, tanrı saklasın daha fazla kişinin kurban olmasını teşvik edebilirler." ifadelerini kullandı.

unesco dışişleri komisyonu'na sunulan karar tasarısı dün 6'ya karşı 24 evet oyu ile kabul edilmişti. iki üyenin katılmadığı oylamada 26 üye çekimser kalmıştı. karar tasarısının gelecek hafta unesco'nun 58 üyeli yönetim kurulunda bir kez daha oylanması bekleniyor.

japonya fonu kesti

japonya, bm'nin üye ülkeler arasında güven aşılama görevini hakkıyla yerine getirdiğinden emin olmak istediğini açıklayarak unesco'ya ayırdığı 40 milyon dolarlık fonu kesti.

dışişleri bakanı fumio kişida, kararın, unesco'nun japonya'yı, 1937'de yaşanan nanking katliamı nedeniyle "dünya belleği listesine" almasıyla ilgili olup olmadığına dair soruyu yanıtsız bırakırken, kararın "kapsamlı" gözlemlere dayandığını söylemekle yetindi.

japon ordusunun, 1937'de çin'in başkenti nanking'i ele geçirmesiyle yüz binlerce kişi katledilmiş, on binlerce kadın tecavüze uğramıştı.

unesco bütçesinin yüzde 9,7'sini karşılayan japonya, abd'den sonra en büyük bağışçı konumunda. filistin yönetiminin unesco'ya yaptığı üyelik başvurusunun kabul edilmesinin ardından abd, 2011 yılında unesco'ya aktardığı fonu kesmişti.

unesco hakkında

dünyada binden fazla dünya mirası alanı var. bunların 800'den fazlası kültürel, 200 kadarı doğal, 30 kadarı ise iki kategoriye de dahil. birleşmiş milletler'e bağlı unesco, 1945'te kuruldu; bu alanları korumak için çalışıyor.

paris merkezli kurum eğitim, bilim ve kültürde işbirliğini artırarak barışa katkı sunmayı hedefliyor. 1972 dünya mirası sözleşmesi uyarınca unesco, dünyanın en güzel yerlerini kayıt altına alıyor.

unesco doğal ve kültürel miras listesinde türkiye'den 16 alan var. 

soyut miras listesi

toplumlar dil, müzik, sözlü gelenekler ve zanaatler yoluyla kimliklerini kuşaktan kuşağa aktarıyor.  tüm bu değerlerin yok olması riskine karşı 2003'te unesco, 300'den fazla madde içeren soyut kültür mirası listesi oluşturdu. bu liste kültürel çeşitlilik ve yok olmaya yüz tutan 34 geleneği içeriyor.

türkiye'den de listede ebru, türk kahvesi ve mesir macunu da dahil 12 gelenek var.

bugün, 163 ülkenin kabul ettiği sözleşme ile kültür ve doğa mirasları korunuyor. doğal afetler, kirlilik, yağma, şehirleşme ve çatışmalar, miras alanlarını tehdit ediyor. onlarca miras alanı da, risk altındaki miraslar listesine ekli.

kaynak: afp, al jazeera