israil 17 mart'ta erken seçime giderken, netanyahu hükümeti batı şeria'da 450 yeni yerleşim biriminin inşası için ihale ilanı yayınladı. gelişme bölgede yeni bir gerilime yol açtı. 

beyaz saray 'derin endişeli'

abd yönetimi, israil hükümetinin 450 yeni yerleşim birimiyle ilgili kararı için 'derin endişe' duyduğunu dile getirdi. beyaz saray sözcüsü josh earnest, bu adımın ve israil'in filistin 1967 topraklarında devam ettirdiği yerleşim politikasının israil-filistin barış müzakerelerindeki çabaları boşa çıkartacağını ifade etti.

earnest, "böyle bir açıklama onların sadece daha da yalnızlaşmasına yarar. bu tür ihaleler açmak, israil'in güvenliğini güçlendirmeye hiçbir katkı sağlamaz, refahını arttırmaz ve barış davasını ileriye götürmez, tam tersini yapar. iki devletli bir çözümü içeren türden bir barış anlaşmasını sağlama yeteneğine zarar verecek" ifadesini kullandı.

‘yerleşimler gayrimeşru’

avrupa birliği de israil'den geri adım atmasını istedi. ab dışişleri yüksek temsilcisi federica mogherini'nin basın ofisinden yapılan açıklamada, "ilan edilen yerleşim ihaleleri uygulanırsa iki devletli çözümün uygulanabilirliğini daha fazla tehlikeye atacaktır. yerleşimler uluslararası hukukta gayrimeşrudur ve barışa engeldir. israil bu kararları geri almalıdır ve böylece yerleşimleri genişletmeye son vermelidir" denildi.

türkiye'den kınama

türk dışişleri bakanlığı, 'israil hükümetinin işgal altında tuttuğu batı şeria’da yeni bir yasa dışı yerleşim yeri inşası kararını şiddetle kınadığını' bildirdi.

bakanlıktan yapılan açıklamada, israil’in uluslararası hukuka aykırı tek taraflı eylemlerle fiili durum yaratmaya yönelik bu kararının, türkiye ve uluslararası toplum tarafından kabulünün mümkün olmadığı belirtildi.

batı şeria’daki gösterilere polis müdahalesi

israil hükümetinin doğu kudüs’te yeni konutlar için ihale kararı almasını protesto etmek amacıyla, batı şeria’nın çeşitli bölgelerinde gösteri düzenlendi.

israil askerleri, 'yahudi yerleşim birimi inşası ve ayrım duvarı'nı' protesto etmek isteyen göstericilere plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz bombalarıyla müdahale etti.

yerleşim birimi ve ayrım duvarıyla mücadele için halk komitesi, cuma namazı sonrası düzenlenen yürüyüşlerde pek çok kişinin plastik mermilerle yaralandığını ve gazdan etkilendiğini ifade etti.

ramallah'ın batısındaki nebi salih beldesindeki gösterilere israil askerleri tazyikli su ile müdahale ederken, göstericiler askerlere taş atarak karşılık verdi.

balin beldesinde filistinli göstericilerin ayrım duvarı'na ulaşmasına izin vermeyen israil askerleri, göstericilere plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti, onlarca kişi gazdan etkilendi.

filistin istatistik kurumu'na göre, yaklaşık 50 bin filistinli, kudüslü kimliğine sahip olduğu halde ayrım duvarı nedeniyle kendi kentinde yaşayamıyor.

israil kınamalara rağmen ısrarlı

filistin yönetimi, uluslararası toplumda ‘1967 topraklarında (batı şeria, doğu kudüs ve gazze) filistin devleti tanıma’ kararını çıkarmaya çalışırken, israil kudüs’ün ‘yahudi ulusal devletinin bölünmez başkenti’ olarak tanınmasında ısrarlı.

israil, abd’nin yerleşim faaliyetlerinin israil-filistin sorununda gerilimi yükselteceğine dair uyarılarına rağmen, yerleşim faaliyetlerini hızla devam ettiriyor.

abd’nin israil’in yerleşimleri genişletme faaliyetleriyle ilişkin eleştiri ve uyarıları, dışişleri bakanı john kerry’nin inisiyatifiyle başlayan filistin-israil barış müzakerelerinin nisan ayında çıkmaza ulaşması sonucunda artmıştı.

avrupa ülkelerinde başlayan filistin’i devlet olarak tanıma dalgasının yanı sıra almanya, ispanya ve yunanistan’da israil’in ‘gayrimeşru yerleşimlerde üretilen ürünlere' boykot girişimleri oldu. avrupa parlamentosu'ndaki sol hareketlerin temsilcileri de israil’e boykot uygulama çağrısında bulundu.

israil, 1967'deki 'altı gün savaşı'ndan bu yana devlet politikasının bir parçası olarak filistin topraklarına yahudi vatandaşlarını yerleştiriyor.

filistin kurtuluş örgütü'ye (fkö) bağlı müzakere denetim komisyonunun verilerine göre, israil 2014 yılında 11933 yeni yerleşim biriminin inşa prejesini onaylamış, 5057'si için ihale kararı almıştı.

kayna: al jazeera, reuters ve aa