elektrik şirketlerinin gizli ya da açık olarak faturalara yansıttığı 'kayıp-kaçak kullanım bedeli'yle ilgili yargıtay'dan kritik bir karar çıktı. yeni kararla kaçak elektrik kullanmayan vatandaşlardan da kesilen bu bedelin iadesi söz konusu.yargıtay 3. hukuk dairesi, 'kayıp kaçak bedelini'nin hukuka aykırı olduğu yönünde karar aldı. karar anayasaya aykırı olmadığı sürece hiçbir mahkeme tarafından bozulamıyor. 

karara vesile olan hukuki süreç, mersin'in silifke ilçesinde bir vatandaşın, elektrik faturalarında tahsil edilen kayıp kaçak bedellerinin iadesi için tüketici hakem heyetine başvurmasıyla başladı. heyet, başvurucudan tahsil edilen ücretlerin iadesine karar verdi. elektrik dağıtım şirketi ise söz konusu bedellerin enerji piyasası düzenleme kurulunca (epdk) belirlendiği, kurul kararlarının iptali için açılacak davaların danıştay'da görülmesi gerektiği gerekçesiyle, hakem heyeti kararının kaldırılması istemiyle dava açtı.

"epdk kararları iptal edilmedikçe tüm tüketicileri bağlar"

silifke 1. asliye hukuk mahkemesi, davayı reddederken, kararın temyiz edilmesi üzerine dosya yargıtay 3. hukuk dairesi'nde görüşüldü. yargıtay 3. hukuk dairesi davanın reddedilmesine ilişkin kararı bozdu. bozma kararında, epdk kararlarının idari yargı yerinde iptal edilmedikçe tüm tüketicileri bağladığı, bu nedenle hakem heyetinin kararının kaldırılmasının gerektiği belirtildi.

yerel mahkemenin ilk kararında direnmesi üzerine dosya yargıtay hukuk genel kurulu'nun gündemine geldi. kurul, yerel mahkemenin direnme kararını onadı.

kararda şöyle denildi:

"elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından hırsızlanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin (kaçak), kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmamaktadır. hem bu hal, parasını her halükârda tahsil eden davalı kurumun çağın teknik gelişmesine ayak uydurmasına engel olur, yani davalı kendi teknik alt ve üstyapısını yenileme ihtiyacını duymayacağı gibi, elektrik hırsızlanmak suretiyle kullanan kişilere karşı önlem alma ve takip etmek için gerekli girişimlerde de bulunmasını engeller. oysa ki elektrik kaybının önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan davalıya aittir. bununla birlikte tüketici vatandaşın faturalara yansıtılan kayıp kaçak bedelinin hangi miktarda olduğunun apaçık denetlenebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi yani şeffaflık hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır."

'dürüst kullanıcıların faturası yükseliyor'

enerji bakanı taner yıldız, 2011’de abonelerden ‘kayıp-kaçak’ bedeli altında 2.7 milyar lira tahsil edildiğini açıkladı. konuyla ilgili sürekli itirazlarda bulunan tüketiciler derneği de en son 2013'te "kayıtlı abonelerin faturalarının yükselmesine neden olan elektrik faturasındaki kullanım bedeli haricindeki ücretlerin kaldırılması yanında, bugüne kadar dürüst tüketicilerden tahsil edilmiş bulunan kayıp, kaçak bedelinin de abonelere iadesi gerektiğini; kayıp, kaçak bedeli olarak ödenmiş tutarın tüketicilere alacak kaydedilmesini istemektedir" açıklamasını yapmıştı.