Kadına şiddet
Kadına şiddete karşı sözleşme
Uluslararası hukukta kadına yönelik ve aile içi şiddet konusunda yaptırım gücü olan ilk sözleşme olan İstanbul Sözleşmesi bugün yürürlüğe girdi. Sözleşmeyle, şiddet gören kadınlar 10 Avrupa ülkesinde 'mülteci statüsüyle' sığınma hakkı alabilecek.
türkiye'nin ilk imzalayıcısı olduğu, avrupa konseyi tarafından kadına yönelik şiddetin ve aile içi şiddetin engellenmesi amacıyla hazırlanan istanbul sözleşmesi bugün yürürlüğe girdi.
11 mayıs 2011’de istanbul’da imzaya açılması sebebiyle ‘istanbul sözleşmesi’ adını alan bu hukuki belgeye uymayan ülkelere yaptırım uygulanabilecek.
'şiddet, yalnızca fiziksel değil'
bursa barosu kadın hukuku komisyonu başkanı avukat sibel özbudak, sözleşmenin amacında kadına yönelik her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınların güçlendirilmesi yolu dahil, kadın ve erkek arasındaki temel eşitliği teşvik etmek, bu alanda uluslararası işbirliğini güçlendirmek olduğunu söyledi.
sözleşmede kadın ve erkek arasında yasal ve fiili eşitliğin gerçekleşmesinin kadına yönelik şiddeti önlemede önemli bir unsur olduğu vurgulanıyor. şiddet ise yalnızca fiziksel değil, cinsel, ekonomik, ve psikolojik boyutları da içerecek şekilde tanımlanıyor.
denetim mekanizması
sözleşmenin en önemli yanlarından biri de beraberinde getirdiği “denetim mekanizması”. buna göre, taraf devletlerce sözleşmenin etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak üzere, “kadına yönelik ve aile içi şiddete karşı mücadelede uzmanlar grubu” (grevio) adı altında avrupa konseyi bünyesinde bir denetim mekanizması devreye giriyor.
uzmanlardan oluşacak bu grup, sözleşmenin yürürlüğe girmesinin ardından taraf devletler hakkında düzenli denetim raporları hazırlayacak.
mağdurlara 'ilk yardım' desteği
sözleşme ile mağdurlara, özellikle de kadınlara ve çocuklarına güvenli konaklama sağlayan, kolayca ulaşılabilir sığınaklar hazırlanması için gerekli tedbirler alınabilecek, şiddete uğrayanlara danışmanlık hizmeti vermek için 24 saat kesintisiz, ücretsiz telefon destek hattı kurulacak, mağdurlara yönelik tıbbi ve adli muayene, travma desteği ve danışmanlık sağlamak üzere, tecavüz, kriz ve cinsel şiddet yönlendirme merkezleri kurulacak, şiddet eylemlerinin gerçekleşmesine tanık olanların yetkili makamlara ihbarı teşvik edilecek.
sözleşme şiddet mağdurlarına tazminat ödemesini de kapsayan yeterli hukuksal başvuru yollarının da açılmasını sağlayacak.
faillere eğitim
sözleşme gereği şiddet uygulayanlara da daha fazla şiddet eyleminde bulunmalarını engellemek üzere eğitim verilecek.
sözleşmede, taraf devletlerin kadın-erkek eşitliği ve kadına yönelik şiddet konularını eğitimin her düzeyinde müfredata eklemeleri de öngörülüyor.
200'ün üstünde kadın aile içi şiddet kurbanı
avrupa konseyi’nce mayıs 2011’de imzaya açılan istanbul sözleşmesi’ni yürülüğe girmesi için gerekli 10 ülke imzası, ülkelerin değerlendirme süreçleri nedeniyle üç yılda tamamlandı. son olarak andora'nın parlamentosundan geçen sözleşmeyi, kasım 2011'de ilk imzalayan türkiye oldu. sözleşmenin diğer tarafları arnavutluk, avusturya, bosna-hersek, danimarka, italya, karadağ, portekiz ve sırbistan.
avrupa konseyi'nin konuyla ilgili yayınladığı bildiride geçen yıl türkiye'de 214 kadının aile içi şiddet sonucu hayatını kaybettiği belirtildi. aile içi şiddet sonucu ingiltere'de 143, italya'da 134, fransa'da ise 121 kadın canından oldu.
kaynak: al jazeera, aa ve cihan
Yorumlar