abd dışişleri bakanı john kerry ve rus mevkidaşı sergey lavrov, rusya'nın soçi kentindeki görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

kerry, abd ve rusya’nın, suriye’den kimyasal silahların çıkartılması konusunda önemli işbirliği yaptığını ama ülkede hala masum insanlara yönelik potansiyel saldırı haberlerini iki tarafın da gördüğünü kaydetti. 

bunun yanında, bölgede aşırılık yanlılarının yaydığı tehdidin büyüdüğüne işaret eden kerry, “abd olarak, siyasi bir dönüşüm, çözüm olana kadar suriye’ye barışın gelmeyeceğine inanıyoruz. ihtiyaç duyulan, suriyeliler tarafından ve suriyeliler için müzakere edilen ve dış güçler tarafından da desteklenen ve kolaylaştırılan bir siyasi çözüm. dolayısıyla, bugün, abd ve rusya’nın önümüzdeki günlerde bu konuda nasıl birlikte çalışabileceğini ayrıntılı şekilde konuştuk” dedi.

bir soru üzerine, iki tarafın da suriye’deki durumun giderek daha sürdürülemez ve bölge için tehlikeli olduğunu kabul ettiğini ifade eden kerry, sözlerini şöyle sürdürdü:

"iki taraf da suriye’de daeş’in yükselişi ve diğer aşırılık gruplarının artan çabalarının sadece esed rejiminin kendisini değil, neticede bölgeyi de tehdit ettiğinde mutabıkız. laik, devlet kurumlarını muhafaza eden, barış ve istikrara dönüşüm sağlayan ve suriye halkı ile tüm azınlıkları koruyan bir hükümeti (öngören) cenevre ilkelerini uygulayabilmek için gerekli olan her şeyi yapmaya hazır, istekli ortaklar bulmak hepimiz için daha da ivedi hale geldi. amacımız bu ve buna ulaşmak için çabalarımızı müşterek olarak iki katına çıkarmaktır."

"minsk anlaşması uygulanırsa yaptırımlar geri çekilir"

görüşmede libya, yemen ve abd başkanı barack obama’nın körfez ülkeleriyle yapacağı zirve gibi diğer bölgesel konuları da ele aldıklarını belirten kerry, ukrayna’nın üzerinde de durulduğunu söyledi.

kerry, bu noktada abd olarak minsk anlaşmalarının barış için en iyi yol olduğuna inandıklarını dile getirerek, “bu anlaşmalar tam olarak uygulanmalı ve bu ne kadar çabuk olursa o kadar iyi” diye konuştu.

kerry, ayrıca, “minsk anlaşması tamamen uygulandığında veya uygulanırsa, (o zaman) abd ve ab’nin (rusya'ya yönelik) yaptırımlarının kaldırılmasına başlanacak” ifadesini kullandı.

ukrayna devlet başkanı petro poroşenko'nun donetsk havaalanı'nın geri alınmasına yönelik sözlerinin sorulması üzerine kerry, "eğer poroşenko, böyle bir zamanda güç kullanımını savunuyorsa, kendisini, minsk anlaşmalarını ciddi riske atacak bu tür bir eylemde bulunmaması için iki kere düşünmeye güçlü biçimde çağırıyorum" diye konuştu. 

s-300'ü görüşmediler

rusya’nın, iran'a s-300 füze savunma sistemi teslimatını askıya alan kararı iptal etmesiyle ilgili soru üzerine kerry, bu konuya dair abd’nin kaygılarının bilindiğini söyledi.

geçmişi 5 yıl öncesine dayanan bu transfere bm tasarısında izin verildiğini hatırlatan kerry, “dolayısıyla, buradaki soru herhangi bir kuralın veya kanunun ihlal edilip edilmediği değil, bunun zamanlaması ve etkisi. bu konuyu daha önce görüştük, o nedenle bugün tekrar ele almadık” diye konuştu.

"minsk anlaşmasının uygulanmasında hemfikiriz"

rusya dışişleri bakanı lavrov da kerry’nin hem kendisiyle hem de rusya devlet başkanı vladimir putin ile görüşmesinde modern dünyadaki terörle mücadele, güvenlik ve istikrara yönelik birçok konuyu ele aldıklarını söyledi.

toplantılarındaki en önemli meselelerden birinin ukrayna’da yaşanan gelişmeler olduğunu belirten lavrov, meselenin barışçıl şekilde, minsk anlaşmasının tam uygulanmasıyla mümkün olduğuna dair ortak görüşlerini dile getirdiklerini ifade etti. lavrov, 12 şubat’taki minsk anlaşmasının hükümlerinin yerine getirilmesinde hem kiev hem de donetsk ve luhanks yönetimleriyle gerçek diyaloğun kurulmasının önemine vurgu yaparak, “bakan kerry ve ben, minsk anlaşmasında mutabık kalınan tüm konuların uygulanması gerektiğinde hemfikiriz” diye konuştu.

lavrov, görüşmede suriye meselesinin çözüme kavuşturulmasını da konuştukları dile getirerek, “cenevre’de 30 haziran’da (2012) benimsenen mutabakatın yerine getirilmesine yardımcı olacak bir sürecin başlatılmasını sağlamaya dönük çabalarımızı sürdürmeyi veya hatta artırmayı kararlaştırdık” değerlendirmesinde bulundu.

suriye krizine ilişkin bir soru üzerine de lavrov, bu noktada moskova’nın washington ile pozisyonunun çok benzer olduğuna vurgu yaptı. lavrov, suriye’deki muhalifler arasında ayrılıklara bakıldığında, bu gruplar üzerinde etkisi olan dış aktörlerin onları müzakerelere devam etmeye ve cenevre mutabakatını uygulamaya teşvik etmesi gerektiğini savunarak, “soruna ilişkin çeşitli düşüncelerimiz var. rusya ve abd arasında ve bu süreçte yer alabilecek bölgedeki diğer ülkelerle görüşmelerimizi sürdüreceğimizi ümit ediyorum” dedi.

"işid ve nusra cephesi çok tehlikeli"

işid ve nusra cephesi’nin eylemlerini görüşmede ele aldıklarını ifade eden lavrov, bu grupların etkinliklerini "çok tehlikeli" olarak nitelendirdi.

lavrov, “bu silahlı gruplar daha da güçlü hale geliyor ve sadece ortadoğu’daki barışı değil bunun ötesindekini de tehdit ediyor. çabalarımızı birleştirmenin ve birlikte daha etkili biçimde eylemde bulunmanın gerekliliğine mutlak surette inanıyoruz” yorumunu yaptı.

lavrov, kerry ile iran’ın nükleer programına ilişkin meselenin çözümü, yemen, libya ve diğer ortadoğu ülkelerindeki durumun yanı sıra afganistan ve kore yarımadasındaki gelişmelere ilişkin fikir alışverişinde de bulunduklarını belirtti.

"rusya ve abd arasındaki işbirliğinin sürmesi gerekiyor"

iki ülke arasında uzun yıllardır görüş ayrılıkları bulunduğu konuların varlığına da dikkati çeken lavrov, şunları kaydetti:

“bazen farklı fikirlerimiz oldu ve sorunlara yönelik mutabakata varamadık. ancak rusya ile abd arasında ilişkiyi daha fazla zarara uğratacak herhangi bir adımın atılmasından kaçınılmasının kesinlikle gerekli olduğunu düşünüyoruz. özellikle birçok uluslararası problemin çözümünün rusya ve abd’nin ortak çabalarına bağlı olduğunu düşündüğümüzde, ülkelerimiz arasındaki işbirliğinin sürmesi gerektiğine inanıyoruz. bugünkü görüşmelerin ana sonuçlarından birinin de bu olduğunu düşünüyorum.”

putin'le de görüştü

kerry, soçi'de rusya devlet başkanı vladimir putin ile de bir araya geldi. toplantısının ardından twitter hesabından açıklamalarda bulunan john kerry, "putin ve lavrov ile iran, suriye ve ukrayna gibi önemli konularda samimi görüşmeler yaptıklarını" kaydetti.

kerry, abd ve rusya'nın ivedilikle ele alınması gereken global konularla uğraştıkları için iki ülke arasındaki iletişim kanallarının açık tutulmasının önemli olduğunu belirtti.

kaynak: aa