kıbrıs sorununa çözüm bulma amacıyla türk ve rum tarafları arasında süren müzakerelerde bugünkü buluşma avrupa insan hakları mahkemesi'nin aldığı tazminat kararının gölgesinde gerçekleşecek.

son olarak 6 mayıs tarihinde buluşan kıbrıslı türk müzakereci kudret özersay ve kıbrıslı rum müzakereci andreas mavroyannis ve heyetler, mülkiyet ve kamu hizmetleri komisyonu ile federal yetkiler konularında karşılıklı beş öneri sundu. mülkiyet uzmanlarının 13 mayıs öncesinde toplanarak hazırlık yapması planlandı.  

heyetlerin ‘özlü müzakereler’ olarak adlandırdığı, kritik konuların görüşülmeye başlandığı 6 mayıs’taki toplantının ardından özersay, iyi bir başlangıç yapıldığını ve 13 mayıs’ta yeni konuları da görüşmeye başlayacaklarını söyledi. bu konulardan birisi de, federal devletin dış ilişkileri olacak. türk tarafı dış ilişkiler konusuyla ilgili öneri sunacak.

salı günü yapılacak toplantıda avrupa birliği konularında da henüz çözümlenmemiş detayların masaya yatırılması planlanıyor. özlü müzakerelere geçilmesinden kısa bir sonra en geç haziran ayında yeniden çapraz ziyaretler yapılacak.

12 mayıs günü rum yönetimi’nin türkiye aleyhine aihm’de açtığı dava sonuçlandı. aihm, türkiye’yi 1974 barış harekâtı’ndan sonra oluşan kayıplar ve manevi zarardan dolayı 90 milyon euro ödemeye mahkum etti.türkiye bu tazminatı ödemeyeceğini açıklarken, davutoğlu da müzakerelerin sürdüğü dönemde bu kararın alınmasının yanlış olduğunu, ada’daki olumlu psikolojik atmosferin bundan etkilenebileceğini söyledi. 13 mayıs’taki heyetlerarası toplantıda aihm’in kararı da gündeme gelebilir.

müzakere başlıkları

müzakere masasında altı başlık var: yönetim, toprak, mülkiyet, ab, ekonomi ve garantiler.
2012'de kesilen ikinci müzakerelerde toprak ve garantörlük başlıkları dışında diğer konularda ilerleme kaydedilmişti.

iki buçuk yıl sonra yeniden başlayan müzakerelerde diğer dört başlık yeniden görüşülüp üzerinde uzlaşıldıktan sonra, toprak konusu ele alınacak. toprak konusunun da çözülmesi durumunda, garantör devletler türkiye, yunanistan ve ingiltere’nin de katılımıyla garantiler konusu görüşülüp müzakereler sonuçlandırılmaya çalışılacak.

kritik konu: maraş

toprak konusunda en kritik konulardan biri, kapalı maraş bölgesi. 2003 yılında tarafların anlaştığı annan planı’nda maraş bölgesinin rum tarafına bırakılmasına karar verilmişti. rum tarafı bu kez müzakereler sürerken maraş’ın bırakılmasını talep ediyor. ancak kktc cumhurbaşkanı derviş eroğlu 19 şubat’ta yaptığı açıklamada,“rum tarafı başından beri kapalı maraş’ı güven artırıcı önlem olarak tartışıyor ve dünyayı da bu yönde ayağa kaldırmaya çalışıyor. ancak maraş’ı vermek gündemimizde yok” dedi.

en son görüşülecek garantiler konusunda da tarafların görüşleri farklı. rum yönetimi ve yunanistan ada’daki türk askeri sayısının azaltılmasını talep ediyor. eroğlu bu konuyla ilgili olarak “rumların bu konudaki yorumları yanlış. türk askeri buradan çıkamaz. çünkü garanti ve ittifak anlaşmaları üç devletin birlikte imzalamış oldukları anlaşmadır. dolayısıyla üç devletin oybirliğiyle karar vermesi gerekir. türkiye'nin kırmızı çizgisi olduğu dikkate alınırsa, bunlar da olmayacak" açıklaması yaptı.

heyetler müzakereleri sonuçlandırdığında, rum ve türk taraflarında eşzamanlı referandumlar yapılarak çözüm halkların oyuna sunulacak.

kaynak: al jazeera ve türk ajans kıbrıs