ahmet davutoğlu van'da iran ve azerbaycan dışişleri bakanları ile bir araya geldi. üçlü görüşmenin ardından yapılan basın toplantısında, davutoğlu kırım'da 16 mart'ta yapılacak ve rusya'ya bağlanmanın oylanacağı referandum için şunları söyledi:

"ümit ederiz ki kırım parlamentosu ukrayna'nın ulusal bütünlüğüne aykırı bir karar içine girmez. kırım'ın özerkliğinin yeniden düzenlenmesi de dahil her şey ukrayna içinde çözüme kavuşturulur ve bir askeri çözüm yoluna gidilmez. bütün taraflara, barışçıl müzakere içinde çözüm bulma çağrısında bulunuyoruz. kırım parlamentosunun emrivakiye girmemesi için çabaya gireceğiz. ukrayna'nın toprak bütünlüğü esasında çıkacak kararı destekleriz. onun dışındaki kararların bizim açımızdan geçerliliği olmaz."

türkiye-iran-azerbaycan bölgesel işbirliği

üç dışişleri bakanı van'da, bölgesel işbirliği ve sınır kapılarının işlerlik kazanmasını konuştu. hiçbir etnik ve mezhep ayrımı olmaksızın bölgenin barış, huzur ve refah bölgesi olması konusunda güçlü iradeye sahip olduklarını dile getiren davutoğlu şöyle konuştu:

"şimdi kurduğumuz bu üçlü mekanizmayla da ilişkilerimizi ileri taşımış olduk. iran ile türkiye arasında açtığımız sınır kapısının daha da işlerlik kazanması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. iran tarafındaki altyapı çalışması sürüyor. kuzey'den hazar geçişi şeklinde, çin'den londra'ya ulaşan bakü-tiflis-kars demiryolu, pakistan-iran-türkiye'yi birleştiren bir demiryolu projemiz var."

dağlık karabağ

iran ve azerbaycan arasında, sovyetler birliği'nin dağılmasından beri iran'ın kuzeyindeki azeri vatandaşlarla ilgili süregelen bir gerilim var. iran, azerbaycan'ın dağlık karabağ bölgesini kuşatan ermenistan ile ikili stratejik ilişkilerini de geliştiriyor. en son 2013 aralık ayında bir araya gelen iran ve ermenistan dışişleri bakanları, bu ilişkilerin geliştirileceği açıklamasını yapmıştı. van'da yapılan toplantıda, dağlık karabağ sorununa da değinildi. davutoğlu, "başta dağlık karabağ olmak üzere kafkasya sorunlarını ele aldık, almaya devam edeceğiz" derken, azeri bakan elmar mammadyarov, "azerbaycan'ın toprak bütünlüğü daim olmalıdır" dedi ve ekledi: "ermenistan askerleri azerbaycan toprağını terk etmelidir. bu konuda iran islam cumhuriyeti ve türkiye ile görüştük, onlara yaklaşımlarından dolayı teşekkür ederim."

"ruhani ziyareti birkaç ay içinde" 

iran cumhurbaşkanı hasan ruhani'nin 2013 aralık ayından beri türkiye'ye resmi bir ziyarette bulunması bekleniyor. iran dışişleri bakanı cevad zarif, gecikmenin ilişkileri etkilemediğini, göreve geldiğinden beri en fazla görüştüğü dışişleri bakanının davutoğlu olduğunu söyledi, "önümüzdeki birkaç ay içinde ruhani kesinlikle türkiye'ye gelecektir, söz veriyorum" dedi.

davutoğlu ile zarif, toplantının ardından ikili görüşme de yaptı. iki bakan ruhani'nin ankara ziyaretini ve başbakan erdoğan'ın 28-29 ocak'ta tahran'a yaptığı ziyarette imzalanması planlanan ancak imzalanmayan yüksek düzeyli işbirliği konseyi hazırlıklarını konuştular. tahran'da bu anlaşma yerine, bu anlaşmanın yapılacağına dair siyasi irade beyanı imzalanmıştı. anlaşmanın ruhani'nin tarihi belirsiz ankara ziyaretinde imzalanmasına karar verilmişti.

eylem planı kabul edildi

türkiye-azerbaycan-iran dışişleri bakanları toplantısında, üç ülke arasında 2014-2016 için eylem planı da kabul edildi. plana göre, bölgesel ekonomik, kültürel, ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve sınırların bu ilişkileri geliştiren kapılar olmasına karar verildi. ulaştırma ve enerji alanında da adımlar atılması kararlaştırıldı.

üçlü toplantı, üçüncü kez yapılıyor. ilki 16 nisan 2011'de urumiye'de, ikincisi de 7 mart 2012 tarihinde nahçıvan'da yapılmıştı. toplantılar, davutoğlu'nun girişimiyle, bölgesel konuların komşu ülkeler tarafından konuşulması ve sorunların işbirliği ile çözülmesi için başlatıldı. ilk toplantıda, toplantıların altı ayda bir yapılması planlanmıştı ancak sarkmalar oldu. toplantı kapsamında, dışişleri bakanları arasında ikili görüşmeler de yapılacak.

neçirvan barzani van'a geliyor

van'da yapılan üçlü toplantılar 14 mart cuma günü sona erdi. 15 mart cumartesi günü davutoğlu, yine van'da bu kez irak kürdistan bölgesel yönetimi başbakanı neçirvan barzani ile görüşecek. görüşme, davutoğlu'nun 5 mart'ta erbil'de neçirvan barzani ve mesut barzani ile yaptığı toplantının devamı niteliğinde. erbil ve bağdat arasında yaşanan petrol satışı anlaşmazlığı ve bütçe krizi gündemde olacak. barzani ile birlikte irak kürt bölgesel yönetimi'nin (ikby) süleymaniye, erbil ve duhok valileri de geliyor. türkiye'nin sınır bölgelerindeki illerin valileriyle görüşecekler ve sınırdaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusu masaya yatırılacak.

kaynak: al jazeera