yeni zelanda'da yaşayan utangaç kivi kuşunun, yaklaşık 1000 yıl önce madagaskar'da yaşadığı tahmin edilen 3 metre boyundaki fil kuşuyla akraba olduğu anlaşıldı. geride yumurta kalıntılarından başka bir iz kalmayan fil kuşu, tıpkı tavuk büyüklüğündeki kivi gibi kanatsızdı.

iki fil kuşu türünün kemiklerinden elde edilen dna örnekleri üzerinde yapılan analizler, uçamayan kuşların evrim sürecinin, dünyanın güneyindeki kıtalarla bağlantılı olduğuna işaret etti. aynı zamandaki dünyadaki en büyük kuşların bazılarının yer aldığı bu grupta, avustralya'da yaşayan tepeli devekuşu; afrika devekuşu ve yeni zelanda kivisi yer alıyor.

geride kalan yüzyıllarda, madagaskar fil kuşunun yanı sıra yeni zelanda'da yaşayan moa da (dev devekuşu) yok olmuştu.

adelaide üniversitesi'ne bağlı avustralya antik dna merkezi (acad) tarafından yapılan araştırmada, bilim insanları kivi dna'sı ile antik fil kuşu dna'sını karşılaştırdı. şaşırtıcı sonuçlar, aralarında 11,500 km mesafe bulunan iki kuşun akrabalığını ortaya koyarken, avustralya'nın kivi kuşu üzerindeki iddialarını da çürüttü. avustralya, kivinin en yakın akrabasının kıtaya özgü emu (koşucu devekuşu) olduğunu öne sürüyordu.

sonuçlar, kivi ile fil kuşu arasındaki fiziksel farklılıklardan dolayı da bilim insanlarını şaşırttı. yaklaşık 5 kg ağırlığında olan kivilere kıyasla, fil kuşu yaklaşık 275 kg ağırlığındaydı.

neden uçamıyorlar?

kanatları olmayan ve uçamayan kuşların bu özelliklerini yaşadıkları coğrafyadan dolayı elde ettikleri düşünülüyor. ilk kuşların 150 milyon yıl önce ortaya çıkmasının ardından, güneydeki kıtaların kuzeyden ayrılarak sürüklenmesi, bazı kuş türlerinin izole edilmesine yol açtı. yeni araştırma, bazı kıtaların uçamayan kuşların ortaya çıkmasından önce ayrıldığına işaret etti.

acad araştırmacısı kieren mitchell, "biraz ironik olabilir ancak gözlemlerimiz hakkında yapabileceğimiz en basit açıklama bu" ifadesini kullandı.

adelaide üniversitesi'nden alan cooper da,  uçamayan kuşlara ait türlerin, dinozorların yok olduğu 65 milyon yıl öncesinde farklı bölgelere yayıldıklarını düşündüklerini ifade etti.

bilim dünyası, afrika ve madagaskar'ın yakınlıkları dolayısıyla devekuşu ve fil kuşunu akraba sanıyordu. ancak, 50 milyon yıl önce izole hale gelen yeni zelanda'daki kivi ile fil kuşu akraba çıktı.

ingiliz araştırmacı sir david attenborough'un geçmişte yaptığı araştırmalar, yaklaşık 2000 bin yıl önce madagaskar'a ayak basan insanların zamanla fil kuşunun yok olmasında etkin faktör hale geldiğini göstermişti.

kaynak: al jazeera