bu liste, ilk olarak al jazeera türk dijital dergi'nin ekim 2014 sayısında güneş başat imzasıyla yayımlanmıştır: 

beş büyük tarihi kavşakta kürtler ve türkler, ahmet özer, 2009

prof. dr. ahmet özer, malazgirt savaşı’ndan başlayıp erzurum kongresi’ne uzanan, tarihi ve sosyolojik bir okuma yapıyor. bu süreçte hem türklerin hem de kürtlerin kaderini etkileyen beş büyük kırılma noktasını anlatıyor. resmi tarihin iddia ettiklerinin gerçekteki yansımalarını göstermeye çalışıyor. kitap 826 sayfa. kolay okunan, akıcı bir dili var. kürtler ile türklerin nasıl aynı topraklarda bir araya geldiğini, bu ortak yaşamın kökenlerini merak edenlerin okumak isteyeceği bir çalışma.

dağdan iniş – pkk nasıl silah bırakır? kürt sorununun şiddetten arındırılması, cengiz çandar-tesev raporu, 2011

gazeteci cengiz çandar’ın türkiye ekonomik ve sosyal etüdler vakfı (tesev) için hazırladığı rapor bugün devam eden çözüm sürecinin yol haritası gibi. rapor, cumhurbaşkanı abdullah gül’den murat karayılan’a, leyla zana’dan neçirvan barzani’ye kadar çandar’ın 10 ay boyunca hem türkiye devleti yetkilileri hem pkk yöneticileri hem de kuzey irak yönetiminden önemli isimlerle yaptığı görüşmelere dayanıyor. rakamsal veriler de paylaşılıyor.

kürtler, hasan cemal, 2003

44 yıllık gazetecilik kariyerinin önemli bir bölümünde kürt sorununu haber yapan hasan cemal, yıllardır anlattıklarını ilk kez bu kitapta topladı. 2003 tarihli kitapta abdullah öcalan’dan mehmet ağar’a, bülent ecevit’ten mesut barzani’ye, diyarbakır askeri cezaevi’ndeki işkence mağdurlarından ordudaki komutanlara kadar birçok farklı kesimden isimle yapılmış görüşmeler var. ‘kürtler’ özellikle 1984 - 1995 arasına yoğunlaşıyor. kürt sorununu, şiddet ve terör yıllarının perde arkasını anlatan güçlü bir kaynak.

gayri resmi yakın tarih, mustafa akyol, 2011

gazeteci-yazar mustafa akyol, kendi deyimiyle ‘ezber bozduğu’ kitabında resmi tarih söyleminde dile getirilmeyeni anlatıyor. kitap yalnızca kürt sorununa odaklanmıyor ama bu konuya geniş bir bölüm ayrılmış. sorunla ilgili cumhuriyet tarihi boyunca uygulanan devlet politikalarını tartışan kitabın bir kısmı akyol’un köşe yazılarından oluşuyor.

devlet söyleminde kürt sorunu, mesut yeğen, 2003

prof. dr. mesut yeğen’in doktora tezinin geliştirilmiş hali olarak sunulan kitap, cumhuriyet hükümetlerinin kürt sorununu ele alış biçimlerini irdeliyor. yazar, sorunun devlet söyleminde sıklıkla yer aldığı gibi ‘irtica’, ‘aşiret direnci’, ‘eşkiyalık’, ‘ecnebi kışkırtması’ ya da ‘bölgesel geri kalmışlık’tan ziyade ‘etno-politik’ bir temeli olduğunu ve bunun devlet tarafından dillendirilmediğini vurguluyor. kürt sorununa eleştirel yaklaşımların çok da cesurca söylenemediği yıllarda piyasaya çıkan kitap ses getirmişti.

türkiye’nin kürt sorunu hafızası, hüseyin yayman, 2011 

akademisyen hüseyin yayman’ın siyaset, ekonomi ve toplum araştırmaları vakfı (seta) için hazırladığı ve kitaplaştırılan çalışması, 1920-2010 yılları arasında devlet, stk’lar ve akademisyenler tarafından hazırlanmış, kürt sorunu konulu 70 raporu bir arada sunuyor. bu anlamda akademik çalışmalara referans olabilecek bir kaynak. ‘türkiye’nin kürt sorunu hafızası’ 90 yıl boyunca devlet söyleminin nasıl değiştiğini gösteriyor. kitabın sonundaki kronoloji ise 2010 yılına kadar derli toplu veriler ortaya koyuyor.

kürt sorunu: ya tam kardeşlik ya hep birlikte kölelik, altan tan, 2009

bdp diyarbakır milletvekili altan tan, 2009’da kaleme aldığı kitapta sorunun başlangıcından bu yana muhafazakâr partilerin takındığı tavrı eleştiriyor. islam’ın ümmetçilik anlayışından yola çıkılarak çözüm önerileri sunuyor. islami bir kürt hareketinin zemin, mecra bulma imkânını tartışıyor. kısaca kürt tarihine ve kültürüne de değiniyor. babası diyarbakır cezaevi’nde gördüğü işkenceler sonucu hayatını kaybeden tan’ın, hem özel yaşamında hem de siyasi kariyerinde kürt sorunu merkezde duruyor. sorunun özünü ‘etnik bir kimlik sorunu’ olarak tanımlayan yazar, kitabında 300’den fazla kaynağa referans veriyor.

silahları gömmek, orhan miroğlu, 2012

kürt siyasetinde uzun yıllar aktif rol oynayan, yedi yıl diyarbakır cezaevi’nde kalan, 1992’de musa anter’in hayatını kaybettiği saldırıdan yaralı olarak kurtulan orhan miroğlu, çözüm süreci konusundaki görüşlerini bu kitapta paylaşıyor. kürt siyasi hareketini pkk öncesinden başlayarak ele alan miroğlu’nun, örgüte ve abdullah öcalan’a yönelttiği eleştiriler dikkat çekiyor.

lice’den paris’e anılarım, tarık ziya ekinci, 2010

diyarbakır’ın lice ilçesinde dünyaya gelen tarık ziya ekinci, siyasetin içinde aktif rol almış, cezaevinde yatmış ve bir dönem paris’te yaşamak zorunda kalmış bir doktor. birçok kürt için milat sayılan şeyh sait ayaklanması'nın çıktığı yılda ve topraklarda doğup büyüyen yazar, kürt sorununun en yakın tanıklarından biri. ‘lice’den paris’e anılarım’ otobiyografik bir çalışma. kitapta yalnızca siyasetin ve çatışmaların anıları değil, ekinci’nin öğrencilik ve doktorluk yıllarına ait birçok insan hikâyesi de var.

türkiye ekseni: tabular yıkılıyor, cevat öneş, 2010

emekli mit müsteşar yardımcısı cevat öneş’in yazdığı kitap, kürt sorunu ve ‘derin devlet’ konularını birlikte ele alıyor. yazarın devlet tarafından bir isim olması, değişik bakış açıları arayan okuyucular için kitabı önemli bir alternatif yapıyor. öneş kitapta, 41 yıllık istihbarat deneyiminden faydalanarak kürt sorununa kendi çözüm önerilerini sunuyor.

kaynak: al jazeera