birleşmiş milletler güvenlik konseyi, birleşmiş milletler gözetiminde bir yılı aşkın süredir devam eden görüşmelerin ardından imzalanan "libya siyasi antlaşması"na destek verdi.

büyük britanya’nın libya karar tasarısı, oy birliğiyle kabul edildi. karara göre libya’da kurulacak birlik hükümeti, ülkenin tek temsilcisi olacak. yeni oluşturulan başkanlık konseyi’nin memnuniyetle karşılandığı kararda, birlik hükümetinin 30 gün içinde oluşturulmasının önemi vurgulandı.

kararda tüm bm üyesi ülkelere libya'daki anlaşmaya ve kurulacak uzlaşı hükümetine destek vermeleri, anlaşmanın dışında olan kişi ve kuruluşlarla temasa geçmemeleri ve bu yapılara destek vermemeleri istendi.

silahlı gruplar ve milislerden uzlaşı hükümetinin otoritesine ve komuta kademesine saygı göstermeleri talep edildi. libya'da kontrolsüz durumdaki silah ve mühimmat nedeniyle endişe duyulduğu, bu silahların bölge ülkelerinin de desteğiyle uzlaşı hükümetinin kontrolünde toplanmasının önemi vurgulandı.

kararda uzlaşı hükümetinden ulusal petrol şirketi, merkez bankası, yatırım kurumu ve benzeri kuruluşların bütünlüğünün korunması, bu kuruluşların da hükümete saygı göstermesi istendi.

konsey kararında, libya'nın güvenliğini tehlikeye atan ve varılan anlaşmanın uygulanmasını engelleyenlerin cezalandırılacağı ve gerekli yaptırımların uygulanacağı belirtildi.

muammer kaddafi'nin devrilmesinin ardından iki farklı parlamento arasında bölünen libya'da, tobruk ve trablus hükümetleri, tunus'taki görüşmeler sonucunda siyasi çözümde anlaşmıştı. anlaşma gereğince trablus merkezli milli genel kongre (mgk) ile tobruk merkezli temsilciler meclisi 10 kişilik bir komite oluşturacak. bu komite ulusal uzlaşı hükümetini ve başbakanını seçecek. iki yıl içinde de seçime gidilecek.

kaddafi’nin devrilmesinden sonra libya’da ordu standartlarında askeri bir yapı kalmamıştı. sahada farklı siyasi yapılara hizmet eden birbirinden bağımsız silahlı milisler hâkimdi. mayıs 2014'te emekli general hafter, libya’daki 'islami referanslı' milislere karşı kerame (haysiyet) adında bir operasyon başlattı. saldırdığı milisler birleşerek fecr-i libya (libya’nın şafağı) adında karşıt bir operasyona başlattı ve libya’da iki karşıt silahlı yapı çatışmalarını sürdürdü.

iki parlamento

haziran 2014'te düzenlenen parlamento seçiminden liberal akım galip çıktı. yeni seçilen parlamentonun, libya temsilciler meclisi (ltm) adını almasına karar verilmişti. süresini dolduran eski parlamento (mgk), resmi bir devir teslim töreni düzenlenmeden ve anlaşmanın aksine bingazi’de değil tobruk kentinde göreve başlayan ltm’nin meşruiyeti ile ilgili başvurduğu anayasa mahkemesi karar verene kadar trablus’ta görevini sürdürmeye karar vermişti. mahkeme ltm'nin seçildiği seçimin yasal olmadığına karar vererek, onun feshedilmesine karar vermişti.

iki hükümet

mgk, ömer hasi’yi, ltm ise istifa eden başbakan abdullah sini’yi yeni hükümeti oluşturmakla görevlendirmişti ve daha sonra oluşturulan her iki hükümet parlamentodan güvenoyu alarak biri trablus’ta biri de tobruk’ta göreve başlamıştı.

kaynak: al jazeera ve reuters