abd dışişleri bakanı john kerry, iran ile nükleer müzakerelerde ‘zorlu meselelerin’ olduğu ancak siyasi bir anlaşma için son tarih olan 31 mart öncesinde 'ilerleme’ kaydedildiğini duyurdu.

isviçre'nin lozan kentindeki müzakerelerle ilgili konuşan iran dışişleri bakanı cevad zarif de, müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini söyledi.

müzakerelere katılan avrupalı bir yetkiliye göre, iran ile batı ülkeleri arasında kritik müzakereler tarafların anlaşabileceği ve iran’ı nükleer silahı geliştirmekten engelleyebilen bir çözüm bulma noktasından hala ‘çok uzak’.

isminin açıklanmaması kaydıyla reuters’e konuşan yetkili, “bence anlaşmadan hala çok uzağız. ben gerçekten cuma gecesine kadar bir anlaşmaya varabileceğimize inanmıyorum” ifadeleri kullandı.

yetkili, “iranlıların, ‘meselelerin yüzde 90’i üzerinde anlaşmaya vardık’ sözleri doğru değildir” dedi.

iran atom enerjisi kurumu başkanı ali ekber salihi, abd ile yapılan görüşmelerde teknik meselelerin yüzde 90 oranında hallolduğunu söylemişti.

abd yönetimi iran ile nükleer müzakerelerde varılacak olası bir anlaşma halinde, iran’ın nükleer faaliyetlerine getirilecek kısıtlamanın en az 10 yıl geçerli olması gerektiğini vurguluyor.

teknik anlamda görüşülen bir diğer konu da, uranyum zenginleştirici santrifüjlerin sayısı. iran aslında santrifüjlerin hepsinin kalmasını istiyordu. abd ise sayısı 20 bin olan santrifüjlerin yüzlerle sınırlanmasını istiyordu.

gelinen son noktada, iran 9000 abd ise en fazla 6 bin 500'de ısrar ediyor.

tüm bölge yakından izliyor

nükleer müzakerelerde siyasi bir anlaşma çerçevesi oluşturulması için son tarih 31 mart.

nükleer müzakereler bölge ülkeleri arasında ilişkiler ve güç dengeleri açısından da büyük önem taşıyor.

ortadoğu'daki iran etkisi nedeniyle endişeli olan israil ve suudi arabistan, olası bir anlaşmanın tahran'ın elini daha da fazla güçlendireceğini öne sürüyor.

bu yüzden iki ülke, nihai anlaşmanın sağlanmaması için abd yönetimine baskı yapıyor. iran ile nükleer müzakereler konusu abd siyasetinde de obama yönetimi ve cumhuriyetçiler arasında hızla tırmanan bir gerilim yarattı.

nihai bir anlaşma sağlanması halinde iran'a yönelik yaptırımların kalkması da gündeme gelecek.

suriye'de esed'i destekleyen, irak'ta büyük etkiye sahip olan ve yemen'de de etki alanını genişleten iran'ın yaptırımların kalkmasıyla rahat bir nefes alacak olması, riyad ve tel aviv'de endişe yaratıyor.

bu sebeplerle 31 mart tarihinin ortadoğu'daki tabloyu da büyük oranda değiştirme ihtimali olduğunu söylemek mümkün.

kaynak: al jazeera ve reuters