Binyamin Netanyahu
Obama: Netanyahu yeni bir şey söylemedi
Obama'nın muhalefetine rağmen ABD'yi ziyaret eden İsrail Başbakanı Kongre'ye seslendi, Başkan'ın İran politikasını yerden yere vurdu. Obama ise sakin bir tepki verdi, "Yeni bir şey söylemedi" dedi.
abd kongresi'ne hitap eden israil başbakanı binyamin netanyahu, amerika birleşik devletleri'ni "militan islam ile derin bağları olan" bir ülke ile işbirliği yapmaması gerektiği konusunda uyardı.
"tahran her zaman abd'nin düşmanı olacaktır" diyen netanyahu sözlerini şöyle sürdürdü:
"iran rejimi şu anda her zamankinden daha az radikal değil. o nedenle iran'a güvenemeyiz. amerika birleşik devletleri ile müzakereleri yürütülen nükleer anlaşma, iran'ın nükleer silah sahip olmasını engellemek bir yana buna sahip olmasını garantileyecektir."
"kötü bir anlaşma"
israil başbakanı, nükleer silah geliştirmekten vazgeçme karşılığında iran'a yaptırımların hafifletilmesini öngören ve müzakereleri süren anlaşmayı kötü bir anlaşma olarak niteledi. abd’yi iran’a daha fazla baskı yapmaya çağıran netanyahu şunları söyledi:
“biz bu kötü anlaşmanın yerine savaşı koyalım demiyoruz. bundan çok daha iyi bir anlaşma yapmamız gerekiyor diyoruz. daha iyi bir anlaşma iran'ın nükleer silaha sahip olmasını kesinlikle engelleyecek bir anlaşmadır. bunu da iran'a daha fazla baskı yaparak elde edebiliriz.
"iran'ın işid'den farkı yok"
sünni işid’e karşı mücadelenin şii iran’ı dost kılmaması gerektiğinin altını çizen netanyahu, “iran abd’yi ve israil'i yıkmak istediğini açıkça belirtiyor. bu siyasette yahudilerin ve hıristiyanların, israil ve abd’nin yeri yoktur. iran'ın bu siyasetle aslında işid’den farkı kalmaz” dedi.
iran’ın ortadoğu’da silahlı gruplara destek vererek ‘terörü’ yaymaya çalıştığını da savunan netanyahu, “iran ortadoğu’da dört başkenti ele geçirdi. suriye’de esed rejimine destek veriyor. suriye’de ve golan tepelerinde savaşan hizbullah’a destek veriyor, gazze’de hamas’a destek veriyor, sana’da siyasi krize yol açan husilere destek veriyor. bir an önce iran’ı durdurmamız gerekiyor” dedi.
"ortaklığımız her şeyden üstün"
obama yönetiminin iran politikasına sert eleştiriler yönelten israil başbakanı, bu konudaki görüş ayrılığına rağmen iki ülkenin ittifakının gücünü vurguladı. israil'deki seçimden iki hafta önce abd'ye gelerek siyasi bir amaç gütmediğini belirten netanyahu, ziyaret yanlış yorumlandığı için üzüntü duyduğunu dile getirdi. başkan barack obama’ya da israil’e verdiği destekten ötürü minnettar olduğunu söyledi.
abd’de tüm siyasi görüşlerin israil’i desteklediğini öne süren netanyahu, “biliyorum ki hangi siyasi görüşe sahip olursanız olun, sizler hep israil’in yanında duruyorsunuz. israil ile abd’nin arasındaki ortaklık, siyasi farklılıktan ve her şeyden daha üstün” dedi.
abd ve iran: yeni bir şey yok
amerika birleşik devletleri başkanı barack obama'nın bu konuşmaya tepkisi "yeni bir şey yok" oldu. obama tepkisini soran gazetecilere, "başbakan iran konusunda hayata geçirilebilir bir alternatif sunmadı" dedi. iran ise konuşmayı "sıkıcı ve tekrardan ibaret" buldu. dışişleri bakanlığı sözcüsü marziye afkam, konuşmanın israil'de yaklaşan seçimlere yönelik sertlik yanlısı bir tutumu yansıttığını belirtti.
israil'den tepkiler
netanyahu'nun konuşmasına israil'den de tepki var. işçi partisi genel başkanı izak herzog, netanyahu'nun konuşmasının, obama yönetiminin iran ile nükleer müzakerelerdeki görüşünü değiştirmeyeceğini belirterek, "bu konuşma, israil’in stratejik ortağı abd ile arasındaki anlaşmazlığı daha da derinleştirecektir" değerlendirmesinde bulundu.
"netanyahu'nun konuşması, iki ülke arasındaki ilişkileri sabote etti. ben de washington'a gidebilirdim ancak israil'de kalıp ülke içindeki sorunlarla uğraşmayı seçtim" diyen herzog şunları kaydetti:
"netanyahu’nun iyi konuşma yapmayı bildiğine şüphe yok, ancak bu, iran’ın nükleer güç olmasını engelleyemeyecek ve nükleer müzakerelerde iran ile varılması planlanan anlaşmada hiçbir değişiklik yapmayacaktır. acı olan gerçek şu ki; netanyahu yalnız, israil izole edilmiş durumda ve iran’la müzakereler israil’in etkisi olmadan devam edecek."
"netanyahu’nun konuşması küstahça"
meretz partisi lideri zehava gal-on da netanyahu’nun konuşmasını "küstahça" olarak nitelendirerek, "netanyahu’nun konuşması küstahça. bu tavır, ingiltere başbakanı david cameron’ın knesset’e gelip, netanyahu’ya, israil’in güvenliğini tehlike altına soktuğunu söylemesine benziyor" dedi.
gal-on, netanyahu’nun şu ana kadarki söylemleriyle, "kendisini iran konusunda yersiz ve ilgisiz hale getirdiğini" savundu.
obama istemedi
abd temsilciler meclisi başkanı john boehner, başkan obama ve beyaz saray'a danışmadan israil başbakanı binyamin netanyahu'yu kongre'de bir konuşma yapması için washington'a davet etmişti. netanyahu daveti kabul etti. ancak beyaz saray'ın tepkisini çeken bu davet abd'de bir protokol krizine sebep olmuştu. obama ise ”netanyahu ile görüşmeyi reddediyorum” demişti.
obama, ocak ayında cnn international ile yaptığı özel mülakatta israil başbakanı binyamin netanyahu'nun israil'deki seçimlere iki hafta kala abd'ye gelecek olmasını ‘uygunsuz’ olarak nitelendirmiş ve "çünkü bizim genel siyasetimize göre, dünyada herhangi bir liderle ülkesinde seçimlerden iki hafta önce görüşmeyiz” demişti.
netanyahu’nun yaşanan protokol kriziyle alâkalı eleştirilerine tepki gösteren obama, “biz ülkedeki seçimlere bir şekilde müdahale ediyormuş gibi görünmemek için bu şekilde davranıyoruz” ifadesini kullandı.
beyaz saray sözcüsü josh earnest'ün bu ziyaret ile ilgili olarak ‘ilginç' ve ‘normal diplomatik protokolün ihlali’ açıklaması yapması üzerine, netanyahu "israil'in geleceğini teminat altına almak için davet edildiğim her yere gideceğim" açıklamasını yapmıştı.
kaynak: reuters, al jazeera
Yorumlar