abd başkanı barack obama, abd'nin iran'la varılacak 'adil bir anlaşmayı' reddetmesi durumunda bu ülkeye uygulanan yaptırımların gevşeyeceği uyarısı yaparak "eğer iranla bir nükleer anlaşma olmayacaksa, bu iran'ın uluslararası toplum tarafından önerilen adil talepleri kabul etmemesi nedeniyle olmalı" dedi.

obama, italya başbakanı matteo renzi ile beyaz saray'da düzenledikleri ortak basın toplantısında iran'la müzakerelerde varılan çerçeve anlaşması, ve libya'daki sorunlara ilişkin açıklamalar yaptı.

çerçeve anlaşmasına yönelik kongre'den gelen tepkilerin iran'la mümkün olan en iyi anlaşmayı yapma yolundaki çabaları engellememesi gerektiğini belirten obama, kongre üyelerine seslenerek "önce bırakın nihai bir anlaşma olacak mı onu görelim. daha sonra varılan anlaşmayı inceleme fırsatınız olacak ancak şu an halen müzakere aşamasındayız" dedi.

'bu kadar beklemelerine şaşırdım'

rusya'nın iran'a s-300 hava savunma füzeleri satışına ilişkin soruyu da yanıtlayan obama, bu satışın normalde 2009'da olmasının beklendiğini ancak abd'nin isteği üzerine rusya'nın askıya aldığını kaydederek, "açık konuşmak gerekirse ben aslında bu kadar beklemelerine şaşırdım" diye konuştu.

rusya'nın bugünkü ekonomik sıkıntıları içinde bunun onlar için önemli bir satış olduğunu vurgulayan obama, eğer nihai anlaşma sağlanamazsa iran'a yönelik yaptırımların sürmesi gerektiğini söyledi.

bazı kongre üyelerinin iran'a daha fazla yaptırım uygulanmasını ya da diğer ülkelerden bağımsız abd'nin tek taraflı ambargo gerçekleştirmesini istediğini hatırlatan obama, "iran'a yönelik yaptırımların başarılı olmasının en önemli nedeni, uluslararası koalisyonun bu ambargoları uygulamasıydı. eğer iran'ın nükleer silaha ulaşamayacağı adil bir anlaşmayı abd'nin bırakıp gittiği algısı olursa yaptırımlar aşınır. sadece rusya ve çin değil yakın müttefiklerimiz de bu yaptırımları sürdürmemizin mantığını sorgulamaya başlar" dedi.

abd'yi bu duruma sokmak istemeyeceklerini vurgulayan obama, "eğer iran ile bir nükleer anlaşma olmayacaksa, bu iran'ın uluslararası toplum tarafından önerilen adil talepleri kabul etmemesi nedeniyle olmalı" ifadelerini kullandı.

'yatıştırmak yerine çatışmaları alevlendiriyorlar'

obama, renzi ile görüşmelerinde libya'da yaşanan sorunları ayrıntılı bir şekilde değerlendirdiklerini de kaydederek, "libya topraklarının teröristlerin operasyonları için güvenli bölge olmasına karşı mücadele etmeliyiz. ancak bunun nihai çözümü, ülkede kendi sınırlarını kontrol edebilecek ve bizimle çalışacak bir hükümetin kurulması" dedi.

bunun zaman alacağını ancak bu amaç doğrultusunda italya gibi benzer düşüncelere sahip ülkelerin siyasi çaba göstermesi ihtiyacı olduğunu anlatan obama, "libya'daki çeşitli gruplar üzerinde etkisi olan bazı körfez ülkelerini cesaretlendirmeliyiz. bazı durumlarda olayları yatıştırmak yerine askeri çatışmaları alevlendirdikleri görülüyor" ifadelerini kullandı. 

nükleer anlaşma

isviçre'nin lozan kentinde iran ile birleşmiş milletler güvenlik konseyi'nin beş daimi üyesi abd, rusya, çin, ingiltere ve fransa ile almanya'dan oluşan 5+1 ülkeleri arasında, iran'ın nükleer programı üzerinde yürütülen müzakerelerde 2 nisan'da uzlaşmaya varılmıştı.

iran'ın nükleer programı konusunda "siyasi çerçeve anlaşması" sağlanırken, bundan sonraki aşamada anlaşma taslağının yazılmaya başlanması ve nihai anlaşmanın 30 haziran'da imzalanması planlanıyor.

libya’da istikrar sağlanamadı

libya'da 17 şubat 2011'de gerçekleşen devrimin ardından istikrar sağlanamadı. ülkede meydana gelen siyasi karışıklık ve şiddet olaylarının ardından bazı milletvekillerinin, "temsilciler meclisi" adı altında tobruk kentinde çalışmalara başlamasıyla, ülkede iki meclis faaliyete geçti. 

trablus'taki milli genel kongre'nin desteklediği "fecr-i libya koalisyonu" ile tobruk'taki temsilciler meclisi'nin destek verdiği emekli general halife hafter'e bağlı güçler arasında zaman zaman şiddetli çatışmalara dönüşen mücadele sürüyor.

kaynak: al jazeera ve aa