Türkiye-ABD ilişkileri

Operasyon var mı, yok mu?

G-20 zirvesi sırasında IŞİD’e ve Suriye’nin kuzeyine yönelik stratejilerinin değişmeyeceğini söyleyen Obama’nın ardından Kerry, ‘Türklerle bir operasyona gireceklerini’ söyledi. Sinirlioğlu ise 'Bu planlamalar ortak harekat planlamalarıdır' dedi.

Konular: Suriye, Ortadoğu, ABD
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Türkiye Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu. [Fotoğraf: Reuters]

suriye politikası yoğun eleştiri alan abd yönetiminden arka arkaya çelişkili açıklamalar geliyor. 

15-16 kasım’daki g-20 zirvesinin ardından paris’e giden abd dışişleri bakanı john kerry, burada cnn televizyonuna bir röportaj verdi. christiane amanpour’un “başkan obama dün işid’e yönelik stratejinin işe yaradığını ve bu şekilde devam edeceğini söyledi. ancak son on günde beyrut, paris ve rus uçağında ölenlerin sayısı 300’ün üzerine çıktı, yeni ‘normal’ bu mu?” sorusuna kerry şu yanıtı verdi:

"kesinlikle hayır. bu, yabancı savaşçıların neler yapabileceğini bir yansıması. başkan ‘daeş baskı altında’ dediğinde, biz dediğimizde irak ve suriye içini kast ediyoruz, buradaki alanları daraltıldı. artık yüzde 25 daha az alanı kontrol ediyorlar. kuzey suriye’nin tüm sınırının yüzde 75’ini kapattık, şimdi kalan 98 kilometrelik kısmı da kapatmak için türklerle birlikte operasyona giriyoruz.”

operasyonla ilgili detay vermeyen kerry, sadece “bu operasyonları mümkün kılmak için özel birlikler sahaya gidiyor. incirlik’i daha aktif şekilde kullanıyoruz. baskı daha da büyüyor” dedi ve tüm bu operasyonların zaman alacağını söyledi.

sinirlioğlu: farklı ve yeni bir şey söz konusu değil ama planlamalarımız var

kerry’nin cnn’deki açıklamalarını değerlendiren türk dışişleri bakanı feridun sinirloğlu, işid’in sınırdaki varlığının kaldırılması için ilave tedbirler alınabileceğini, bununla ilgili bazı planları olduğunu ve abd ile bu çerçevede yakın bir işbirliği içinde olduklarını söyledi.

kerry’nin sözünü ettiği ‘operasyon’ kelimesinin ne anlama geldiği sorusuna yanıt veren sinirloğlı, ‘farklı ve yeni bir şey söz konusu değil’ dedi:

"aslında o bölgelerde biz uzun zamandan beri abd ile hava operasyonları yürütüyoruz. sınırımızdaki daeş'in hala kontrol ettiği bölgedeki daeş varlığının sona erdirilmesi konusunda da bazı planlamalarımız var. bu planlar tamamlandığında operasyonlarımız daha yoğun boyut kazanarak sürdürülecek. bunu önümüzdeki günlerde göreceksiniz. bunu daha önce erbil'de de ifade etmiştim. sayın başbakanımız cnn international'a verdiği demeçte de söylemişti. sayın cumhurbaşkanımız da muhtelif vesilelerle vurgulamıştı. dolayısıyla farklı ve yeni bir şey söz konusu değil ama tekrar altını çizeyim, devam eden bazı planlamalarımız var. bu planlamalar ortak harekat planlamalarıdır. bunlar tamamlandığı zaman ne gibi tedbirler alınacağını, ne gibi operasyonlar yürütüleceğini birlikte göreceğiz."

obama: stratejide değişiklik olmayacak

başkan barack obama’dan, kerry'nin verdiği röportajın bir gün öncesinde farklı açıklamalar geldi. g-20 zirvesinin son gününde basın toplantısı düzenleyen obama suriye’de işid’e yönelik düzenlenen kısıtlı operasyonların devam edeceğini söyledi. “benim yapmak istemediğim şey poz vermek ya da amerika liderliğinin simgesini oluşturmak için hiçbir şekilde işe yaramayacak olan başka bir strateji uygulamak” diyerek bugünkü stratejinin aynen devam edeceğini belirtti.

işid’le mücadelede farklılaşma olup olmayacağı sorularına verdiği cevaplarda suriye’nin kuzeyinden işid’i temizlemek için yeni bir operasyon düzenleneceğine değinmedi. bu operasyonu sadece kerry dillendiriyor. kerry, 12 kasım’da yaptığı bir konuşmada da ‘bir planımız var’ diyerek suriye-türkiye sınırında işid’in elinde olan bölgeyi temizleyeceklerini söylemişti.

obama ise bu bölgeyle ilgili sorulan sorulara şu yanıtı verdi:

"güvenli veya uçuşa yasak bölge, amaca zarar verir. gerçek bir güvenli bölge, sahada askerler bulundurmamızı gerektirecek. bu güvenli bölgeye kim girecek, kim çıkacak, terör saldırıları için mıknatıs görevi mi görecek, çok fazla sayıda soru ortaya çıkıyor.”

obama, sahaya asker göndererek yapılacak operasyonların sürdürülebilir olmadığını söylüyor. “şu anda yaptığımız işid’i hedef alıp sahadaki kapasitesini kısıtlamaya çalışmak, suriyelileri, iraklıları ve kürt güçleri destekleyerek bu sınırların güvenliğe alınması” diyerek, sahadaki güçlerin desteklendiği stratejinin takip edileceğinin sinyalini veriyor.

türk yetkililer sadece ‘işid’le mücadelede abd ile çalışmaya devam ediyoruz, önümüzdeki günlerde de gerekli tedbirleri almayı sürdüreceğiz’ demekle yetindi.

abd kara operasyonuna sıcak bakmıyor

kerry cnn’e verdiği röportajın devamında “sahada daha fazla asker sorunları çözmeyecek. daha alttan bir çözüm gerekli, yerel halkın da daeş’i göndermek için çalıştığını garantileyen bir çözüm” diyerek, ‘özgürleştirilen’ alanlarda yerel güçlerin işid’le savaştığını hatırlattı.

obama da g-20 zirvesinde düzenlediği basın toplantısında karaya askeri birlik gönderilmesiyle ilgili “bana danışmanlarım bunun yanlış olacağını söylüyor” diyerek, kerry gibi kara operasyonu planlarının olmadığını vurguladı.

türk dışişleri bakanı sinirlioğlu ve başbakan davutoğlu da son günlerde yaptıkları açıklamalarda türkiye’nin suriye’ye kara operasyonu düzenlemek gibi bir planı olmadığını açıklamıştı.

abd savunma bakanı ashton carter da 16 kasım’da yaptığı bir konuşmada önemli olanın işid’den sonra bölgeyi hâlâ kontrol altında tutabilmek olduğunu söyledi. bu sebeple sahadaki yetenekli ve istekli kuvvetleri belirleyip bunların desteklendiğini, koalisyonun ana stratejisinin bu olduğunu belirtti.

incirlik sonrası beklenti gerçek oluyor mu?

türkiye, ağustos 2014’te irak ve ardından suriye’de işid’e karşı hava operasyonlarına başlayan abd’nin talebine rağmen incirlik hava üssü’nü amerikan savaş uçaklarına açmamıştı. gerekçe, incirlik’in ‘kapsamlı bir stratejinin parçası olması gerekliliği’ydi.

temmuz 2015’te incirlik açıldığında ankara’dan yapılan açıklamalara göre suriye’nin kuzeyindeki azez-mare-cerablus hattı işid’den temizlenecek, bölge ılımlı muhalefetin kontrolüne bırakılacaktı. türkiye’nin bu alana geçişine kesinlikle karşı çıktığı pyd de bölgeye giremeyecekti. dönemin dışişleri bakanı çavuşoğlu bu plan için ‘doğal olarak güvenli bölge olacak’ demişti. ancak abd, incirlik’i kullanarak operasyonlara yoğunluk verse de türkiye’nin bu bölgeyle ilgili beklentisini bugüne kadar boşa çıkardı.

kerry’nin işaret ettiği işid kontrolündeki sınır bölgesi de burası.

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;