Suudi Arabistan

Portre: Kral Abdullah

Suudi Arabistan Kralı Abdullah yaklaşık 20 yıl süren iktidarında ülkede ‘modernleşme’ adını verdiği süreci hayata geçirirken, tahtını tehlikeye sokan Arap Baharı rüzgarını dindirmek için tüm gücünü harcadı.

Konular: Ortadoğu
Kabine revizyonu Kral Abdullah'ın emri ile yapılmıştı. [Reuters]

ortadoğunun en önemli siyasi ve ekonomik aktörlerinin başında gelen suudi arabistan’da 1982’de veliaht prens olan abdullah bin abdülaziz, ülkenin yönetimini aslında tahta oturmadan 10 yıl önce yani 1995’te üstlenmeye başladı.

kral fahd’ın felç olmasının ardından abdullah bin abdülaziz olağanüstü güç ve yetkilere sahip veliaht prens sıfatıyla ‘modernleşme’ adını verdiği adımlar için harekete geçti.

krallığı döneminde kadınlara oy kullanma, yerel seçimlerde aday olma ve şura meclisi’nde yer alma gibi haklar tanındı.

tahta oturduktan sonra reform girişimleri nedeniyle muhafazakar din adamlarını karşısına aldı. kraliyet ailesinin harcamalarını kısma yoluna gitti, işsizliği azaltmak amacıyla liberal politikalar izledi ve özel sektörü teşvik etti.

ancak reform iddiasına rağmen ülkenin insan hakları karnesi her zaman tartışma konusu oldu, muhalif hareketler ağır yaptırımlarla cezalandırıldı, ülkede azınlıklara yapılan muamele uluslararası kamuoyunun ve içerdeki muhalefetin yoğun tepkisiyle karşılaştı.

ancak kral konut, istihdam ve diğer sosyal haklar için 130 milyar dolar harcayarak bu memnuniyetsizliğin üzerini örtmeye çalıştı.

abdullah’ın büyük sınavı: 11 eylül

suudi arabistan yönetimine karşı reform baskısı her geçen gün artarken, 2001’de abd’yi hedef alan 11 eylül saldırıları da dışardan gelecek yeni bir büyük baskının başlangıcı oldu.

saldırıyı gerçekleştirenlerin büyük kısmı suudi arabistan vatandaşıydı ve bu durum ülkenin dışardaki imajına zarar veriyordu.

üstelik bu saldırıyı, 2003’te el kaide tarafından gerçekleştirilen ve başkent riyad’da yabancı ülke vatandaşlarını hedef alan saldırılar takip etti.

o dönemde veliaht prens sıfatıyla ülkeyi fiilen yöneten kral abdullah, dünyaya el kaide ile mücadele ettiğine dair güçlü bir mesaj vermek için yoğun çaba harcadı.

kral’a yakın tehlike: arap baharı

kral abdullah, ortadoğu’nun kaderini değiştiren arap baharı rüzgarını başlarda ihtiyatlı bir şekilde sessizce ve uzaktan izlemeyi tercih ederken, tahtını tehlikeye düşürdüğü anda bu rüzgarı tersine çevirmek için var gücüyle mücadele etti.

kral, libya, tunus, yemen ve mısır’daki değişim rüzgarına karşı sessiz kaldı, ‘gergin ve endişeli bekleyişini’ sürdürdü.

kral’ın durgunluğu ,arap baharı, nüfusunun çoğunluğu şii olan ancak sünni hanedanın yönettiği  bahreyn’in kapısını çaldığında sona erdi.

bahreyn’de protestoların hedefe ulaşması ve sünni hanedanın devrilmesi, bu ülkedeki şii çoğunluk üzerinde çok etkili olan iran’ın körfezde elinin güçlenmesi anlamına gelecekti.

iran tehlikesinin kapısına dayandığını düşünen kral abdullah, çoğunluğu şii olan protestocuları bastırmak amacıyla bahreyn yönetimine askeri destekte bulundu ve bu ülkeye 40 bin asker gönderdi.

kral, suud ailesinin, bir halk hareketi olduğu için çok hoşlanmadığı ve arap baharı’nı taşıyan güç olduğu için düşman kesildiği müslüman kardeşler iktidarını bitirmek için mısır’da da kolları sıvadı ve darbe rejimini iktidara taşıyan sürecin finansörlüğünü ve akıl hocalığını üstlendi.

kral abdullah’ın arap baharı dönemindeki en büyük sınavlarından biri de iran ile mücadele oldu. ortadoğuya değişim getirmesi umulan süreç riyad ile tahran arasında bir ‘soğuk savaşa’ dönüştü.

iran suriye’de esed rejimini ayakta tutmak için tüm gücünü ortaya koyarken kral abdullah suriye muhalefetinin en büyük destekçilerinden biri oldu.

ancak kral abdullah’ın müslüman kardeşler takıntısı ve bu sebeple ihvan’ı suriye muhalefetinden dışlamaya çalışması da muhalefet içindeki bölünmeyi ateşledi.

kral abdullah’ın filistin meselesine mesafeli duruşu ve israil’in gazze saldırılarına karşı sessiz kalışı da dikkat çeken bir diğer mesele oldu.

kaynak: al jazeera

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;