srebrenitsa katliamı'nın 20’inci yıldönümünde, bugün toprağa verilen 136 kişi için potoçari mezarlığı’nda mezar yerleri açıldı. bu sene defnedilenler arasında daha 18’ini doldurmamış 18 kişi var. bu yıl defnedilen katliam kurbanlarının en yaşlısı ise öldürüldüğünde 75 yaşında olan yusuf smayloviç. smayloviç, oğlu ve torunu ile birlikte toprağa verildi. öğle namazına müteakip cenaze namazı kılındı.

potoçari mezarlığı’nda ilk cenaze töreni 600 srebrenitsalı'nın defnedildiği mart 2003’te yapılmıştı. son cenazeyle beraber toplam 6 bin 377 kişinin mezar yeri oldu.

sırbistan başbakanı'na protesto

çeşitli ülkelerden 30’dan fazla üst düzey yetkili törene katıldı. katılımıyla ilgili en çok konuşulan ve geleceğini salı günü onaylayan isim ise sırbistan başbakanı aleksandar vuçiç oldu. sırbistan başbakanı vuçiç törende "vuçiç dışarı" sloganıyla yuhalandı. korumaları yardımıyla aracına binmeye çalışan vuçiç'e pet şişe fırlatıldı.

sırp pink televizyonuna konuşan sırbistan içişleri bakanı nebojsa stefanovic, vuçiç'e saldırıyı kınadı. bunu bir "suikast girişimi" diye niteleyen stefanovic, "utanılacak bir saldırı ve bunun bir suikast girişimi gibi göründüğünü söyleyebilirim. bosna, başbakan'ın güvenliğini sağlamak için asgari koşulları yaratmada bile başarısız oldu" dedi.

sırbistan adına ilk ziyareti 2010’da dönemin devlet başkanı boris tadiç gerçekleştirmişti.

"sessiz kalan uluslararası toplum da suçlu"

"bm'nin gözleri önünde 8 bin kardeşimiz katillere teslim edildi ve bütün bir insanlık bu suçun vebali altında, 20 yıldır günah çıkarmaya çalışıyor. burada sadece suçlu olanlar katiller değil, ona sessiz kalan uluslararası toplum da suçludur."

"bosna- hersek'teki barış ve huzura destek vermeliyiz. çünkü bosna-hersek'teki barış, balkanlar'da, avrupa'da ve dünyadaki barış anlamına gelir. bir kere daha kurbanları olan ailelerin acılarını paylaşıyorum. aynı zamanda, 78 milyon nüfusu olan türkiye'nin her zaman bosna- hersek'in yanında, her zaman srebrenitsa'nın ve srebrenitsa'daki ailelerin yanında olacağını belirtmek istiyorum."

"bizim görevimiz burada olanı asla unutmamak ve aynı zamanda nefret kültürü ya da intikam kültürünün olmamasını sağlamaktır. bosna-hersek bugün farklı etnik ve kültürel farklılıkları olan bir ülkedir ve bizim için bir umut. onların başarısı insanlığın başarısı, onların başarısızlığı bütün dünyanın, hepimizin başarısızlığıdır. işte bu yüzden de hep birlikte bosna-hersek'e, buradaki barış ve huzura destek vermeliyiz."

davutoğlu, vuçiç'e anma töreninde gösterilen tepkiyle ilgili ise, "devlet adamlarının büyük bir sorumluluk içinde hareket etmesi lazım. bu sözün her hangi bir vicdanda karşılık bulması mümkün değil, ona gösterilecek tepki de normaldir. vuçiç sırbistan başbakanı olarak burada bulunmakla aslında bir şekilde ortaya çıkan suçun da hem sorumluluğunu üstlenmiş hem de bu suçla ilgili özür beyanında da bulunmuş oluyor" dedi.

törende ayrıca, katliam yaşandığında dönemin abd başkanı olan bill clinton ve dışişleri bakanı madeleine albright da vardı.

Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç, Sırbistan Başbakanı Aleksander Vuçiç’e katliamın sembolü olan "Srebrenitsa çiçeği"ni taktı.

[[Fotoğraf: AA]]

Başbakan Ahmet Davutoğlu törene eşi Sare Davutoğlu ile birlikte katılıyor.

[[Fotoğraf: AA]]

Eski ABD Başkanı Bill Clinton da törende.

[[Fotoğraf: AA]]

Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) Başkanı Theodor Meron (solda) kurbanlar için hazırlanan Anı Odası'nı ziyaret etti.

[[Fotoğraf: AA]]

dünya medyası srebrenitsa’da

‘güvenli bölge’ olarak birleşmiş milletler'in korumasındayken iki günde 8 bin 372 kişinin öldürüldüğü katliamın 20’inci yıldönümünde 40’ın üzerinde ülkeden en az 50 bin katılımcı vardı.

uzakdoğu ve amerika kıtasından da olmak üzere cenaze törenini 140 yayın kuruluşu aktardı. 450’den fazla gazeteci akredite oldu.

güvenlik önlemleri

srebrenitsa belediye başkanlığı yetkilisi zekeriyah haciç bu yıl daha geniş güvenlik önlemleri aldıklarını söyledi. srebrenitsa’nın bağlı olduğu sırp cumhuriyeti entitesi emniyetinden de bu konuda garanti aldıklarını belirten haciç, “gelecek devlet yetkililerinin sayısı bu yıl daha yüksek, güvenlik önlemleri de daha fazla. konuyla ilgili bizi ziyaret eden sırp cumhuriyeti emniyet müdürü goyko vasiç’ten her şeyin sorunsuz olacağına dair söz aldık” dedi.

Tabutlar toprağa verilecekleri Potoçari Anıt Mezarlığı'na taşındı.

[[Fotoğraf: AA]]

srebrenitsa'da ne oldu?

bosna savaşı'nda srebrenitsa ve çevresindeki 50 kilometrelik alan bm güvenlik konseyi tarafından "güvenli bölge" ilan edilmişti. albay tomas karremans komutasındaki hollanda birliği de, "güvenli bölgeyi hedef alabilecek saldırıları engellemek" göreviyle srebrenitsa yakınlarındaki potoçari'de, üsse çevrilmiş bir fabrikaya konuşlandırıldı.

ancak 11 temmuz 1995 günü ratko mladiç komutasındaki sırp cumhuriyeti ordusu srebrenitsa'ya girdi. 8 bin 372 erkek öldürüldü. srebrenitsa katliamı'nın üzerinden tam 20 yıl geçti. bugüne kadar toprağa verilenlerin sayısı 6 bin 241. 11 temmuz'da, katliamın yıldönümünde kimlikleri tespit edilen 136 cenaze daha toprağa verilecek. bugüne kadar bulunan ceset sayısı 7 bin. diğer 1372 kişiden hâlâ iz yok.

uluslararası adalet divanı, srebrenitsa'yı 2007'de soykırım olarak nitelendirdi. ancak bu hafta srebrenitsa'nın soykırım kabul edilmesi için birleşmiş milletler güvenlik konyesi'ne sunulan tasarı rusya'nın vetosuyla karşılaştı.

kaynak: al jazeera