suudi arabistan savunma bakanı ve veliaht prens muhammed bin selman, ingiliz the economist gazetesine verdiği röportajda ülkesiyle iran arasındaki gerginliği, petrol fiyatlarının gidişatını ve suudi ekonomisini değerlendirdi. selman, gerginliği tırmandıran şii imam ayetullah nemr'in asılması konusunda "mahkemelerimiz bir kişinin şii ya da sünni olmasına bakmıyor. suçu inceliyor, dava sürecini takip ediyor ve ceza veriyor" dedi.

selman, "iran'daki suudi büyükelçiliğinin basılmasıyla tırmanan gerilimin sonuçları ne olur" sorusuna ise, "iran'da suudi arabistan aleyhine yapılan gösterileri çok tuhaf buluyoruz. bunların suudi arabistan'da suç işleyen bir suudi vatandaşının mahkemece cezalandırılması kararıyla ne ilgisi var. bunun iran'la ne ilgisi var. eğer bu illâ bir şey gösterecekse o da iran'ın bölgedeki nüfuzunu genişletmeye çalıştığıdır" yanıtını verdi.

iran ile diplomatik ilişkilerin kesilmesinin 'gerginliği hızlıca tırmandıran bir hamle' olmadığını savunan selman, eğer diplomatları çekmeseler durumun daha vahim sonuçlar doğuracağını belirtti.

selman, "ya suudi bir diplomat iran'da saldırıya uğrasaydı, o zaman iran çok zor durumda kalırdı. biz diplomatlarımızı utanç verici durumlara düşmekten kurtardık" diye konuştu.

'fazla ileri gitmemek için uğraşıyoruz'

selman, iki ülke arasındaki gerilimin daha fazla ileriye gitmesini de beklemiyor. suudi bakan, "çünkü iran zaten gerilimi zirveye çıkarmış durumda. biz daha fazla ileriye gitmemek için uğraşıyoruz. sadece bize karşı atılan adımlara karşı prosedürleri uyguluyoruz" dedi.

"iki ülke arasında doğrudan savaş olması mümkün mü?" sorusuna da "bu hiçbir surette öngörmediğimiz bir şey. kim böyle bir şeyi zorluyorsa o kişi aklını yitirmiştir. çünkü iran ile suudi arabistan arasında bir savaş tüm bölge için felaket olur. ve bunun tüm dünyaya çok güçlü bir yansıması da olur. şüphesiz böyle bir şeye müsaade etmeyiz" karşılığını verdi.

selman, "iran'ı en büyük düşmanınız olarak mı görüyorsunuz" sorusunu ise "umarız öyle değildir" ifadeleriyle yanıtladı.

suudi ekonomisi zorda mı?

savunmanın yanısıra suudi ekonomisinden de sorumlu selman'a düşen petrol fiyatları ve suudi ekonomisindeki cari açığın giderek büyüdüğü hatırlatıldı. selman suudi arabistan'ın ekonomik krizde olduğu iddialarını yalanlarken, "biz 1980'ler ve 1990'ların da ilerisindeyiz. dünyanın en büyük üçüncü petrol rezervine sahibiz" dedi. suudi bakan, bütçe açığının ülke gelirlerinin yüzde 15'i olduğuna dair haberleri ise "benim vereceğim oran yüzde 5" ifadesiyle yalanladı.

selman, ekonominin petrol dışındaki gelirlerle çeşitlendirilmesi gerektiğini vurgularken, "madencilik, sübvansiyon reformları... sadece orta ve dar gelirli sınıfın yüzde 20'sine yardım dağıtabiliyoruz. hedefimiz yüzde 80. bunu da kazanımlarla döndürebilirsiniz. yeterince değerlendiremediğimiz alanlar var. mekke ve medine'ye gelen hacı sayısını artırabiliriz" dedi.

selman, "daha önce elektrik ve benzin dahil bazı fiyatlarda artışa gittiniz. ancak hâlâ birçok sübvansiyonda bulunuyorsunuz. bu yardımları tamamen kesmeyi düşünüyor musunuz? " sorusunu ise şöyle yanıtladı:

"serbest enerji piyasalarına ulaşmayı hedefliyoruz. ancak bunu dar gelirlilere yardım programlarını azaltarak ya da enerji fiyatlarını düşürme yoluyla değil de başka programlarla yapmayı düşünüyoruz. üzerinde çalıştığımız önemli bazı alanlar var. cidde'nin kuzeyinde ümlüc ve vüc şehirleri arasında muhteşem yerlerimiz var. burada 100 tane ada bulunuyor. hava sıcaklığı ideal ve cidde'den 7 derece daha az. ben de tatillerimi burada geçiriyorum. suudi arabistan'da böyle bir yer keşfettiğimde şok oldum. 300 km'ye 200 km olan bu alanı koruma altına almak için bazı adımlar attık. kullanamadığımız başka birçok değerlerimiz var. mekke ve medine'de, kırsal alanlarda, şehirlerde.. mesela cidde'de.. 5 milyon metrekarelik bir yer var. sahilin hemen dibinde. ve burası hava savunma kuvvetlerine verilmiş.  bu büyük bir kayıp. arazinin değeri 10 milyar dolar. buraya altyapı ve bina kurmanın bedeli ise yaklaşık 300 milyon dolar."

tatcherizm hamlesi mi?

selman, özelleştirme hamlesi yapıp yapmayacaklarına "özelleştirmeden gelecek para fonlara aktarılacak. bunlar sonra projelere ve şirketlere yatırılacak. oradan da halka gidecek" cevabını verdi.

economist, ingiltere'de 1979-1990 arası eski başbakan margaret thatcher'in devleti ekonomide küçültüp, serbest piyasa ekonomisine açılımına atıfta bulunarak selman'a "bu suudi arabistan'da thatcher devrimi mi olacak?" sorusunu yöneltti.

suudi bakan bu yoruma "muhakkak. kullanamadığımız birçok değerimiz var. ayrıca hızlıca büyümeye müsait özel sektörlerimiz de bulunuyor. bir örnek veriyim. su konusunda en fakir ülkeyiz ama mandıra şirketi amarai gibi birçok suudi şirket var. umman pazarının yüzde 80'i onlarda. kuveyt'te de pazarın yüzde 20'sini ellerinde tutuyorlar. mısır'da nil nehri var değil mi? amarai orada da pazarın yüzde 10'una sahip. tek bir suudi şirket yani. mandıra, ziraat, özel bankacılık sektörlerimiz var. madencilik sektörlerimiz var. petrokimya. geliştirip genişletebileceğimiz çok büyük imkânlarımız var" karşılığını verdi.

kaynak: the economist