Yunanistan Ekonomik Krizi

Tsipras yeni teklif sunacak

Yunanistan'da kemer sıkma referandumundan 'hayır' çıkmasının ardından Başbakan Tsipras bugün yapılacak olağanüstü AB zirvesinde yeni teklif sunacağını açıkladı. Almanya Başbakanı Merkel ise müzakereler için 'kapı açık' mesajı verdi.

Yunanistan'da banka önünde toplanan emekliler paralarını çekmek için bekliyor. [Fotoğraf: Reuters]

yunanistan'da düzenlenen referandumda 'reform paketine hayır' sonucu çıkmasının ardından başbakan tsipras, almanya başbakanı angela merkel ile ilk kez telefonda görüştü. tsipras merkel'e bugün düzenlenecek ab liderleri zirvesine yeni teklifle katılacağını söyledi.

referandumun ardından bir araya gelen fransa cumhurbaşkanı francois hollande ile almanya başbakanı angela merkel ise atina'yla müzakerelere kapıyı 'açık' bıraktı. merkel, yunanistan'ın yeni kurtarma paketi için gereken 'koşulları henüz yerine getirmediğini' söylerken "çok açık şekilde şunu belirtelim ki müzakereler için kapı açık. yarınki liderler zirvesi de bu bağlamda görülmeli" dedi.

yunanistan'dan 60 milyar euro'ya yakın alacağı bulunan almanya'nın lideri, "ancak aynı zamanda somut bir avrupa kurtarma fonu için koşullar henüz yerine getirilmemiş durumda" diye konuştu. hollanda başbakanı mark rutte ise yunanistan'ın euro'da kalmak istiyorsa 'bu gece kararını vermesi' gerektiğini söyledi. 

troyka'dan da referandum sonuçlarıyla ilgili açıklamalar geliyor. yunanistan'ın alacaklılarından imf, atina'ya yeni kredi vermeye 'hazır' olduğunu açıklarken, hollanda, 'katı kemer sıkma tedbirlerinden taviz verilmeyeceği'ni açıkladı. uluslararası para fonu (imf) başkanı christine lagarde, "imf, yunanistan'da dün yapılan referandumu not etti. durumu yakından izliyoruz ve talep edilmesi halinde yunanistan'a yardım etmeye hazırız" dedi. 

imf: yunanistan'a yardıma hazırız

lagarde yaptığı yazılı açıklamada, imf'nin yunanistan'daki gelişmeleri yakından izlediğini ve talep edilmesi halinde yardıma hazır olduğunu söyledi.

kısa açıklamada, "imf, yunanistan'da dün yapılan referandumu not etti. durumu yakından izliyoruz ve talep edilmesi halinde yunanistan'a yardım etmeye hazırız" ifadeleri yer aldı. imf geçen hafta yayımladığı bir raporla, yunanistan'ın gelecek üç yıl içinde 50 milyar avroluk finansmana ihtiyacı olacağını ve ülkenin borçlarının bir kısmının silinmesinin gerekebileceğini açıklamıştı. 

yunanistan'da bankaların salı günü açılması bekeniyordu ancak hükümet bankaların perşembe gününe kadar kapalı kalacağını açıkladı. 

putin - lagarde görüşmesi

rusya ekonomi bakanı aleksey ulyukayev, yunanistan başbakanı tsipras'ın 20 haziran'daki moskova ziyareti sonrası 'rusya'dan borç istendiği' yönündeki iddiaları yalanladı; "yunanistan borç istemedi, böyle bir şey konuşmadık" dedi.

rusya devlet başkanı vladimir putin de, imf patronu lagarde ile görüştü. putin'in sözcüsü, görüşmenin temel konusunun yunanistan olduğunu ancak ülkeye maddi yardımın gündemde olmadığını söyledi.

varoufakis istifa etti

referandumdan 'hayır' çıkmasına karşın maliye bakanı varoufakis istifa edeceğini açıkladı. varoufakis kişisel blog sayfasından 'artık bakan değilim' başlığıyla yaptığı açıklamada, 'euro bölgesi maliye bakanlarının bazı tercihlerinden haberdar edildiğini ve maliye bakanları toplantılarındaki mevcudiyetini sonlandırdığını' belirtti. varoufakis, "başbakan tsipras bu kararın bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olacağını düşünüyor. bu nedenle istifa ediyorum" diye yazdı.

Yunan Bakan, istifa kararını kişisel blog sayfasından duyurdu.
[[Fotoğraf: Reuters]]

yunan bakan referandum öncesinde 'evet' sonucu çıkması halinde istifa edeceğini söylemişti. 

yeni maliye bakanı efklidis çakalotos oldu

yunanistan'da eski dışişleri bakan yardımcısı efklidis çakalotos, yanis varufakis'in görevinden istifa etmesinden sonra maliye bakanlığı'na atandı. 

kısa süre önce uluslararası ekonomik ilişkilerden sorumlu bakan yardımcısı sıfatıyla atina’nın kreditörleriyle sürdürdüğü müzakerelere koordinatör olarak atanan çakalotos, akşam saatlerinde cumhurbaşkanlığı konutunda yunanistan başbakanı aleksis çipras'ın katılımıyla cumhurbaşkanı prokopis pavlopulos'un huzurunda düzenlenen yemin töreninin ardından göreve başladı.

yemin töreninden önce basın mensuplarına açıklamada bulunan çakalotos, "maliye bakanlığı için zor bir dönemde göreve başlıyorum. stres içinde olmadığımı söylemek mümkün değil" ifadelerini kullandı. 

yunanistan’da dün yapılan referandum sonuçlarının açıklanmasının ardından, ülkenin maliye bakanı yanis varufakis sabah görevinden istifa etmişti. 

renkli kişiliği ve rahat tavırlarıyla avrupalı liderlerin tepkisini çeken varufakis, kendi özel blog sitesinde “artık bakan değil” başlığı altında yayımladığı açıklamasında, başbakan çipras’ın müzakerelerde elini güçlendirmek için bakanlık görevinden ayrılma kararı aldığını belirtmişti.

ülkede dün düzenlenen referandumda, halk, yeni kurtarma paketi karşılığında kemer sıkma tedbirlerine 'hayır' dedi. sandıktan yüzde 61 'hayır', yüzde 39 'evet' oyu çıktı. referanduma katılım yüzde 63'ü buldu.

Euclid Tsakalotos ve Yanis Varufakis.
[[Fotoğraf: Reuters]]

Yunanistan neyi oyladı?

yunanistan hükümeti, avrupa birliği (ab), avrupa merkez bankası (ecb) ve uluslararası para fonu'nun (imf) nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları halka oylatmaya karar verdi. bu koşulların başlıcaları neler?

-          mali yardım için de daha fazla vergi alınması, erken emeklilik olanaklarının kısıtlanması ve emeklilik primlerinin yükseltilmesi şart koşuluyor.

-          tarım sektörüne tanınan vergi ayrıcalıkları ve diğer sübvansiyonlar, yunanların reform paketini onaylaması durumunda sona erecek.

-          atina uluslararası havalimanı’nın yanı sıra 39 bölgesel havalimanı da özelleştirilecek. ayrıca telekom operatörü ote, petrol şirketi hellenic petroleum helpe, 35 devlet binası, piyango şirketi, birçok otoyol ve liman da özelleştirilmesi istenen kurumlar.

-          devlette çalışan kişilerin maaşları beceri, performans ve sorumluluğa göre gelecek yıldan geçerli olmak üzere düzenlenecek. ayrıca yevmiye, yan ödeme, yolluk ve kıdem tazminatları gibi ödemeler de yeniden belirlenerek kısıtlamaya gidilecek.

-          gelecek yılın bütçesinde askeri harcamalarda 400 milyon avro kısıtlama olacak. asker sayısı da düşecek.

halktan 'hayır' oyu kullanmasını isteyen yunanistan başbakanı alexis tsipras, sonuçların belli olmasının ardından televizyondan halka seslendi. “bugünkü zor şartlarda çok cesur bir tercih yaptınız. bana verdiğiniz yetkinin avrupa’dan kopuş için değil, sürdürülebilir çözümü sağlama yönünde pazarlık gücümüzü artırmak için olduğunun tamamen farkındayım” dedi. yunan halkının avrupa dayanışması ve demokrasisine oy verdiğini söyleyen tsipras, müzakere masasına döneceklerini açıkladı. 

samaras istifa etti

referandumdan 'evet' çıkması halinde tsipras hükümeti istifa edecekti. ancak tersi oldu. seçmenden 'evet' oyu kullanmasını isteyen muhalefet lideri ve eski başbakan antonis samaras, sandıktan istediği sonuç çıkmayınca yeni demokrasi partisi'nin liderliğinden istifa edeceğini açıkladı. “partimizin yeni bir başlangıca ihtiyacı var” dedi.

liderler olağanüstü zirvede toplanıyor 

ab konseyi başkanı donald tusk, euro bölgesi liderlerinden yunanistan'ın durumunu görüşmek üzere 7 temmuz akşamı brüksel'de toplanmalarını istedi.

tusk referandumla ilgili yazılı açıklamasında, neticenin keder verici olduğunu belirterek, "yunan referandumunun sonucunu not ettim. bu netice yunanistan'ın geleceği açısından çok üzücüdür. yunan ekonomisinin toparlanması için zorlu önlemler ve reformlar kaçınılmazdır. şimdi yunan makamlarının inisiyatiflerini bekleyeceğiz" ifadesini kullandı.

hollande ve merkel liderler zirvesi istiyor

reuters ilk sonuçların ardından yunan başbakan tsipras’ın fransa cumhurbaşkanı françois hollande ile telefonla konuştuğunu bildirdi.

hollande, almanya başbakanı angela merkel ile de telefonda görüştü. iki lider referandum sonucuna saygı duyulması gerektiği konusunda mutabık olduklarını belirtti. hollande ve angela merkel, pazartesi akşamı bir araya gelerek referandumun sonucunu görüşecek. 

afp’nin bildirdiğine göre, euro bölgesi'nin hazine bakanları da pazartesi günü bir araya gelerek referandum sonucu hakkında istişarede bulunacak. 

‘Hayır’ diyenler, Atina’daki Sintagma Meydanı’nda sevinç gösterilerinde bulundu.
[[Fotoğraf: Reuters]]

'gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı'

kreditörlerle bir an önce anlaşma sağlamak istediklerini söyleyen yunan hükümeti sözcüsü gabriel sakellaridis, “yunan halkı hükümete pozisyonunu koruması için yetki verdi. gerçek görüşmeler bu akşam başlamalı. görüşmeler hemen, hatta 48 saat içinde sonuçlanmalı. bunun için elimizden gelen bütün çabayı göstereceğiz” dedi.

euro değer kaybetti

ilk sonuçların ardından euro, abd doları karşısında değer kaybetti. 22.15 itibariyle 1 euro, 1.0987 abd doları seviyesine geriledi. euro cuma gecesine göre abd doları karşısında yüzde 1,2 değer kaybetmiş oldu.

katılım oranı yüzde 60'ı geçti

geçen ayın sonlarına doğru gerçekleşen euro kuşağı maliye bakanları toplantısı'nda avrupa komisyonu, avrupa merkez bankası, uluslararası para fonu'nun sunduğu ve iki metinden oluşan mevcut kurtarma paketinin tamamlanması, ileriye dönük reformlar ve borç sürdürülebilirlik analizinden oluşan teklifin hükümetçe kabul edilip edilmemesi için sandığa giden halk "evet" ya da "hayır" dedi.

saat 07.00'de başlayan oy verme işlemi 19.00'a kadar sürdü. kayıtlı 9 milyon 855 bin 29 seçmenin olduğu yunanistan'da 20 bine yakın sandıkta oy kullanıldı. referandumun geçerli olabilmesi için kayıtlı seçmenin yüzde 40'ının sandığa gitmiş olması gerekiyordu. yunanistan'da kayıtlı seçmenin yüzde 65'i sandık başına giderek tercihlerini yaptı.

solcu syriza hükümeti halktan yeni tedbirlere 'hayır' demesini istedi. hükümet sandıktan 'evet' çıkması halinde istifa edeceğinin sinyallerini verdi. son anketlerde 'evet' diyenlerin oranı 'hayır'larla baş başa görünüyordu.

başbakan alexis tsipras, ab ve imf'den gelen yeni kemer sıkma önlemlerini 'yunan halkı için bir aşağılanma' olarak nitelerken, referandumdan 'hayır' çıkmasının kreditörlerle masaya oturduklarında ellerini güçlendireceğini savundu. 

ancak 'hayır' oyu atina’nın bundan sona kreditörlerden bir daha para alamayacağı anlamına gelebilir. atina imf'ye olan haziran borcunu da ödemeyip temerrüde düşmüş durumda. yunanistan’ın euro’dan çıkması ihtimali de güçlendi.

41 yıl sonra ilk

yunan vatandaşları 41 yıl sonra bir halk oylaması için sandığa gitti. yunanistan'da 1920 ile 1974 yılları arasında 7 kez referandum yapıldı. ilki 1920 olmak üzere, 1924, 1935, 1946, 1968, 1973 ve 1974 yıllarında referandum gerçekleşti. son referandum 1974 yılında konstantinos karamanlis'in başbakanlığı döneminde albaylar cuntası'nın devrilmesinin ardından kraliyetin kaldırılması için yapılmıştı. söz konusu referandum da sandığa giden yüzde 70 yunan vatandaşı, cumhuriyet için "evet" demişti.

en son yunanistan 2011’de benzer bir referandum süreci tartışması yaşamıştı. eski başbakan george papandreu yeni teşvik paketi ve getireceği kemer sıkma önlemlerini referanduma götürmek istese de bunu başaramadı. istifa etmek zorunda kalan papandreu’nun yerine teknokratlardan oluşan hükümet kuruldu.

kaynak: al jazeera, afp ve reuters

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;